کاردرمانی بیمار آلزایمر در منزل | راهنمای ۱۰۰% کامل

کاردرمانی بیمار آلزایمر در منزل بر همکاری با بیمار و خانواده او برای مقابله با تغییراتی که بیماری ایجاد می کند تمرکز می کند و زندگی را تا حد ممکن برای بیمار راحت می کند.

آلزایمر متعلق به دسته بیماریهای پیشرونده است. اتخاذ اقدامات لازم برای حل اختلالات شناختی تجربه شده و کمک به بیمار به صورت روزانه بسیار مهم است. در واقع، به مرور انجام هر کار به طور فزاینده ای دشوار می شود، بنابراین مهم است که روند از دست دادن استقلال هر بیمار را کند کرده و میزان آن به حداقل برسد تا بتواند در فعالیت های روزانه شرکت کند.

این امر مستلزم استفاده از کمک های فنی خاص است. برای دستیابی به این هدف، متخصصان پزشکی کمک ارزشمندی خواهند بود! به عنوان مثال، یک کاردرمانگر با سایر متخصصان همکاری می کند تا مشکلات روزانه را ارزیابی کرده و سپس راه حل های شخصی را برای هر بیمار برای ایجاد یک برنامه کاملا مناسب پیدا کند.

زوال عقل (Dementia)

زوال عقل اصطلاح کلی پزشکی است؛ یعنی یک وضعیت پزشکی که در اون عملکردهای شناختی مثل حافظه، توجه، زبان و تصمیم‌گیری دچار اختلال می‌شوند. درست مثل وقتی که سیستم عامل یه کامپیوتر کند می‌شود و دیگر خوب جواب نمی‌دهد.

طبق تعریف World Health Organization (WHO):

“Dementia is a syndrome… usually of a chronic or progressive nature, in which there is deterioration in

cognitive function beyond what might be expected from normal aging.

ترجمه : زوال عقل یک سندروم مزمن یا پیشرونده است که با کاهش عملکرد شناختی فراتر از حد انتظار در پی سالمندی طبیعی همراه است.

🔹 آلزایمر (Alzheimer’s Disease)

آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است . حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد دمانس، آلزایمر هستند. به‌تدریج حافظه کوتاه‌مدت، توانایی یادگیری و حتی شناخت چهره‌ها مختل می‌شود.

طبق Alzheimer’s Association: “Alzheimer’s is a specific brain disease, marked by plaques and tangles that lead to the death of brain cells.”

ترجمه متن :”آلزایمر یک بیماری مغزی خاص است که با ایجاد پلاک‌ها و گره‌های عصبی در مغز باعث مرگ سلول‌های مغزی می‌شود.”

جدول مقایسه تفاوت آلزایمر و زوال عقل

ویژگی	زوال عقل (Dementia)	آلزایمر (Alzheimer’s)
نوع	اصطلاح کلی	نوع خاصی از زوال عقل
علت	ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد	علت مشخص شامل آسیب سلولی
پیشرفت بیماری	متغیر، بسته به نوع	پیشرونده و معمولاً آهسته
شیوع	گسترده، شامل انواع مختلف	شایع‌ترین نوع دمانس

نکاتی درباره آلزایمر

1. آلزایمر با ماده ای چسبنده در مغز به نام پروتئین بتا آمیلوئید مرتبط است. وقتی آمیلوئید در مغز رسوب می کند، در انتقال طبیعی سلول های عصبی اختلال ایجاد می کند و در نهایت منجر به مرگ زودهنگام این سلول ها می شود.
2. تصور می شود که پروتئین غیر طبیعی دیگری به نام tau tangles سلول های عصبی مغز را از مواد مغذی حیاتی محروم می کند.
3. آمیلوئید و tau tangles از علائم بارز آلزایمر محسوب می شوند.
4. روند بیماری در ناحیه ای از مغز به نام هیپوکامپ شروع می شود، که معمولاً در حافظه نقش دارد. به همین دلیل از دست دادن حافظه یکی از اولین علائم بیماری است.
5. مراحل مختلفی از آلزایمر وجود دارد که با اختلال شناختی خفیف شروع می شود.
6. مراحل اولیه بیماری شامل از دست دادن حافظه و علائم خفیف است.
7. تصور می شود که آلزایمر 20 تا 30 سال قبل از بروز علائم در مغز شروع می شود. بنابراین تشخیص زودهنگام و مداخلات درمانی برای کند کردن یا توقف روند بیماری در همه موارد ضروری است.

علائم اولیه بیماری آلزایمر عبارتند از: تکرار مکرر عبارات، گم کردن اشیا، مشکل در یافتن نام برای اشیا آشنا، گم شدن در مسیرهای آشنا و تغییر در واکنش های شخصیتی و احساسی. در مراحل میانی، مبتلایان به بیماری آلزایمر اطلاعات اولیه در مورد جهان، مانند نحوه استفاده از اشیا معمولی یا نحوه رسیدن از نقطه A به نقطه B را فراموش می کنند. در مراحل بعدی، مهارت هایی مانند لباس پوشیدن، حمام کردن و خواندن دشوارتر می شود و در مراحل پایانی، عملکرد فرد همانند عملکرد یک نوزاد مشابه می گردد.

متخصصان کاردرمانی با سازگار ساختن محیط و تمرکز بر کارهایی برای به حداکثر رساندن مشارکت در فعالیت، ارتقای ایمنی و افزایش کیفیت زندگی انجام دهند، به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر و مراقبان آنها کمک می کنند تا زندگی خود را به بهترین نحو ادامه دهند.

نقش کلی کاردرمانی

اگر شخصی مبتلا به آلزایمر است، یافتن راه حل هایی برای سهولت در زندگی روزمره با حفظ درجه ای از استقلال مهم است. بنابراین کاردرمانی راهی خوب برای بیماران است تا از طریق فعالیت ها و محیط مناسب به این هدف برسند.

فعالیت های روزانه می تواند شامل موارد زیر باشد:

• حمام کردن
• تمیز کردن
• برقراری ارتباط
• لباس پوشیدن
• غذا خوردن
• بهداشت
• غذا پختن
• مدیریت امور مالی
• تحرک
• خوابیدن
• استفاده از توالت
• حمل و نقل

اگر به دنبال یک کاردرمانگر هستید، ما به شما توصیه می کنیم ابتدا به یک پزشک مراجعه کنید او می تواند شما را به یک متخصص کاردرمانی ارجاع دهد تا به شما کمک کند. خدمات کاردرمانی را می توانید با مراجعه به کلینیک های توانبخشی و یا از طریق کاردرمانی در منزل دریافت کنید. از روز اول متوجه یک تغییر مثبت خواهید شد و این به شما این امکان را می دهد که عادات خوبی را برای حفظ استقلال خود در عمل به کار بگیرید.

فواید کاردرمانی بیمار آلزایمر در منزل

کاردرمانی برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر بسیار مفید است. در واقع، این حرفه با تمرینات و برنامه های مخصوص برای افراد مبتلا به اختلالات شناختی، ارتباط بین فعالیت انسان و سلامت را حفظ می کند.

در طول جلسات کاردرمانی، بیمار می تواند ظرفیت های خود را حفظ و بازیابی کند و در عین حال کاملاً ایمن بماند و فعالیت های روزانه را به عهده بگیرد. استقلال فرد عامل بسیار مهمی است، به همین دلیل است که ما کاردرمانی را برای زندگی در محیط مناسب توصیه می کنیم.

آلزایمر شامل از دست دادن مداوم عملکرد شناختی ناشی از آسیب به مغز است که می تواند فعالیت های روزانه شما و والدین یا دیگران را خراب کند. آنجاست که کاردرمانی می تواند کمک کند.

کاردرمانی بیمار آلزایمر در منزل می تواند زندگی را تا حد ممکن برای عزیزان شما راحت کند:

1. بهبود عملکرد و ایمنی.

تحقیقات نشان داده است که کاردرمانی کلید افزایش ایمنی افراد مبتلا به آلزایمر است. بیش از 70 درصد افراد مبتلا به این بیماری دچار سقوط می شوند که منجر به موارد زیر می شود:

• مجبور به ترک خانه خود می شوند.
• در بیمارستان بستری می شوند.
• عدم توانایی مراقبت از خود
• پیشرفت سریعتر بیماری

مطالعه مقاله کاردرمانی ذهنی در منزل چیست | مزیت+۵ تمرین خانگی برای همه سنین از دست ندهید.

کاردرمانگرها برای ارزیابی محیط خانه و ایمنی خانه با اعضای خانواده و فرد مبتلا به این بیماری همکاری خواهند کرد. یک متخصص کاردرمانی توصیه هایی را در مورد آنچه باید برای حفظ ایمنی فرد تغییر کند و همچنین از چه تجهیزاتی می تواند برای فعالیت های روزانه استفاده شود تا احتمال آسیب را کاهش دهد، ارائه می دهد. کاردرمانگرها همچنین راهنمایی هایی درباره اینکه چگونه می توان فعالیت های روزانه را آسان تر انجام داد ارایه می دهند.

یک متخصص کاردرمانی ممکن است تمرینات روتینی را توصیه کند که به حفظ تحرک و همچنین تقویت موارد زیر کمک می کند:

• استقامت
• دامنه حرکتی
• قدرت

این امر به افزایش استقلال عزیزان شما کمک می کند.

2. ارتقاء روابط و مشارکت اجتماعی.

مشخصه آلزایمر، رفتارها و از دست دادن ارتباطات است. یک کاردرمانگر به نحوه تأثیر مشکلات رفتاری بر روابط و تعاملات اجتماعی فرد مبتلا به این بیماری نگاه می کند. کاردرمانگر می تواند به شما کمک کند تا ببینید چه چیزی باعث ایجاد این رفتارها می شود و راه حل های احتمالی چیست. کاردرمانگرها می توانند در موارد زیر کمک کنند:

• طغیان های مکرر رفتاری
• چگونه به احساسات نهفته پاسخ دهیم
• مشکل در برقراری ارتباط

همچنین عزیزان شما می توانند از فرصت هایی که برای انجام وظایف به دست می آورند سود ببرند. کاردرمانگر می تواند به شما در یافتن و تنظیم کارهای آشنا و ساده مانند تا کردن لباس ها، معماهای ساده و مرتب سازی اشیا کمک کند.

3. ارائه آموزش و حمایت از مراقبین بیمار آلزایمر.

کاردرمانی با ارائه آموزش به شما به بیمار نیز کمک می کند. کاردرمانگر می تواند به شما در تنظیم روتینی کمک کند که مراقبت از فرد بیمار را آسان تر می کند. یک برنامه مؤثر می تواند به شما اطمینان دهد که بیمار شما به اندازه کافی آب و غذا می خورد، رفتارهای مشکل ساز را کاهش می دهد و داروها را در زمان مناسب مصرف می کند.

نقش خانواده در مراقبت از عزیزی که مبتلا به آلزایمر است می تواند ثابت و خسته کننده باشد. کاردرمانی بر کاهش بار مراقبت از طریق ارتقا استقلال متمرکز است.

مطالعه ای اخیراً نشان داد که 10 جلسه کاردرمانی در طول پنج هفته به طور قابل توجهی عملکرد حرکتی را بهبود بخشیده و از دست دادن استقلال در فعالیت های روزانه را کند می کند. مراقبین گزارش دادند که عملکرد روزانه عزیزانشان حتی تا سه ماه پس از پایان درمان بهتر بوده است.

سیستم وستیبولار چیست؟ برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.

طبق مقاله منتشرشده در National Institute on Aging، بیماران آلزایمر وقتی در محیط آشنا قرار می‌گیرن، استرس کمتری دارند و پاسخ به درمان‌های غیر دارویی، مثل کاردرمانی، بهتر می‌شود .

مدیریت تغییرات شخصیتی و رفتاری در آلزایمر🧠

بیماری آلزایمر باعث مرگ سلول های مغزی می شود، بنابراین مغز با گذشت زمان کمتر کار می کند. این امر باعث تغییر رفتار یک فرد می شود. در ادامه پیشنهاداتی ارائه می شود که ممکن است به شما در درک و کنار آمدن با تغییرات در شخصیت و رفتار افراد مبتلا به آلزایمر کمک کند.

تغییرات متداول در شخصیت و رفتار

تغییرات رایج رفتار که ممکن است مشاهده کنید شامل موارد زیر است:

• زودتر ناراحت، نگران و عصبانی می شوند.
• رفتار افسرده ای دارند یا علاقه ای به چیزها ندارند.
• پنهان کردن چیزها یا باور اینکه دیگران چیزهایی را پنهان می کنند.
• تصور چیزهایی که وجود ندارند.
• گم شدن بیرون از خانه
• پیاده روی زیاد
• رفتار جنسی غیرمعمول
• ضربه زدن به شما یا افراد دیگر
• درک نادرست از آنچه می بیند یا می شنود

همچنین ممکن است متوجه شوید که شخص دیگر به ظاهر خود اهمیت نمی دهد، حمام رفتن را متوقف می کند و می خواهد هر روز یک لباس همیشگی را بپوشد.

عوامل دیگری که می توانند بر رفتار تأثیر بگذارند

علاوه بر تغییرات در مغز، موارد دیگری نیز ممکن است بر رفتار افراد مبتلا به آلزایمر تأثیر بگذارد:

• احساساتی مانند غم، ترس، استرس، گیجی یا اضطراب
• مشکلات مرتبط با سلامتی از جمله بیماری، درد، داروهای جدید یا کم خوابی
• سایر مشکلات جسمی مانند عفونت، یبوست، گرسنگی یا تشنگی، یا مشکلات بینایی یا شنوایی

مشکلات دیگر در اطراف آنها ممکن است بر رفتار افراد مبتلا به آلزایمر تأثیر بگذارد. سر و صدای زیاد مانند تلویزیون، رادیو یا صحبت کردن چند نفر به صورت همزمان، می تواند باعث گیجی و سردرگمی شود. قدم گذاشتن از یک نوع کفپوش به نوع دیگر ممکن است باعث شود فرد فکر کند که باید یک قدم به پایین بردارد(حس وجود پلکان). آینه ها ممکن است باعث شوند آنها تصور کنند که تصویر موجود در آینه شخص دیگری در اتاق است.

مطالعه مقاله مراقبت از بیمار ام اس در منزل از دست ندهید.

کدام تمرین‌ها در کاردرمانی خانگی در افراد مبتلا به آلزایمر مؤثرتر هستند؟

یکی از نکاتی که در تجربه‌ی کاردرمانی در منزل به آن پی برده‌ایم، این است که موثرترین تمرین‌ها آن‌هایی هستند که متناسب با نیازها و توانمندی‌های فرد طراحی شده‌اند. با این حال، برخی فعالیت‌ها در بیشتر موارد نتایج مثبتی داشته‌اند و می‌توانند به عنوان پایه‌ای برای برنامه‌ی درمانی خانگی مورد استفاده قرار بگیرند:

🔹 تمرین‌های حرکتی ساده
مانند برداشتن و جابه‌جایی اشیای سبک وزن، که باعث تقویت هماهنگی بین دست و چشم می‌شود. این تمرین‌ها به مرور زمان مهارت‌های حرکتی ظریف را نیز بهبود می‌بخشند.

🔹 فعالیت‌های شناختی هدفمند
از جمله بازی با پازل‌های ساده، مرور عکس‌های خانوادگی و تمرین حافظه، یا گفت‌وگو درباره خاطرات گذشته. این تمرین‌ها می‌توانند در بهبود توجه، حافظه و تعامل اجتماعی نقش مهمی داشته باشند.

🔹 روتین‌های ساختارمند روزانه
مانند صرف صبحانه در ساعت مشخص، یا پوشیدن لباس‌ها به ترتیب. داشتن یک برنامه‌ی منظم می‌تواند حس امنیت ایجاد کرده و از سردرگمی فرد، به‌ویژه در افراد مبتلا به دمانس یا آلزایمر، جلوگیری کند.

جالب است بدانید که طبق گزارش Alzheimer’s Association، ایجاد ثبات و آشنایی در برنامه‌ی روزمره می‌تواند سردرگمی را کاهش داده و مشارکت افراد را افزایش دهد:
“Consistency and familiarity reduce confusion and promote engagement in people with dementia” .

انواع ارزیابی‌های کاردرمانی برای بیماران آلزایمر🧠

در برنامه‌های کاردرمانی برای بیماران مبتلا به آلزایمر، ارزیابی‌های چندبُعدی نقش اساسی در طراحی مسیر درمان دارند. در ادامه، با مهم‌ترین انواع ارزیابی‌های کاربردی در کاردرمانی آشنا می‌شوید:

1. ارزیابی عملکرد فعالیت‌های روزمره (ADL/IADL)

این ارزیابی میزان استقلال بیمار را در انجام کارهای شخصی و خانه‌داری بررسی می‌کند؛ مانند حمام کردن، لباس پوشیدن، غذا خوردن، آشپزی یا استفاده از تلفن.

📌طبق گزارش انجمن کاردرمانی آمریکا (AOTA)، نتایج این ارزیابی مبنای اصلی طراحی برنامه توانبخشی فردی است.

2. ارزیابی شناختی (Cognitive Evaluation)

در این بخش توانایی‌هایی مانند حافظه، تمرکز، تصمیم‌گیری، حل مسئله و برنامه‌ریزی مورد سنجش قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، در مورد مادربزرگم مشکل اصلی در حافظه کوتاه‌مدت بود، بنابراین تمرکز درمان روی تقویت یادسپاری اطلاعات جدید قرار گرفت.

📌 طبق اعلام Alzheimer’s Society UK، این ارزیابی‌ها نقش کلیدی در تعیین مرحله بیماری دارند

3. ارزیابی حرکتی و فیزیکی

آلزایمر اغلب با کاهش تحرک، کندی حرکات یا ضعف در هماهنگی همراه است. کاردرمانگر با بررسی قدرت عضلات، تعادل و رفلکس‌ها، تمریناتی متناسب با وضعیت بیمار طراحی می‌کند.

4. ارزیابی ایمنی محیط زندگی

خطراتی مانند باز ماندن شیر گاز، لیز خوردن در حمام یا افتادن در راه‌پله، ممکن است پیامدهای جدی برای بیمار داشته باشند. در این ارزیابی، فضاهایی مثل آشپزخانه، حمام، راهرو و چیدمان کلی خانه بررسی می‌شود.

📌 به گفته‌ی National Institutes of Health، تطبیق محیطی می‌تواند تا ۳۰٪ خطرات ناشی از آلزایمر در خانه را کاهش دهد .

5. ارزیابی روانی–اجتماعی

در این مرحله روحیه بیمار، ارتباط با اعضای خانواده، میزان تعامل اجتماعی و نشانه‌های افسردگی یا اضطراب بررسی می‌شود. تجربیات بالینی نشان داده‌اند که حمایت خانوادگی نقش قابل توجهی در انگیزه و روند بهبود بیمار دارد.

این ارزیابی‌ها پایه‌ی اصلی طراحی یک برنامه‌ی شخصی‌سازی‌شده‌ی کاردرمانی در منزل هستند. اگر قصد دارید برای فردی از خانواده برنامه‌ای دقیق و علمی بچینید، حتماً از کاردرمانگر حرفه‌ای و ارزیابی‌های چندجانبه در مجموعه توانبخشی توان هاب کمک بگیرید.

مطالعه مقاله کاردرمانی ذهنی؛ تکنیک ها و تمرینات آن از دست ندهید.

نکاتی که باید در نظر بگیرید

مراقبین نمی توانند تغییرات مربوط به شخصیت و رفتار مربوط به آلزایمر را متوقف کنند ، اما می توانند یاد بگیرند که با آنها کنار بیایند. در اینجا چند نکته وجود دارد که باید به آنها اشاره شود:

• همه چیز را ساده نگه دارید. هربار یک چیز بپرسید یا بگویید.
• یک برنامه روزانه داشته باشید، تا فرد بداند چه زمانی چه کارهایی انجام می پذیرد.
• به شخص اطمینان دهید که او سالم است و شما برای کمک به او آنجا هستید.
• بر احساسات او بیشتر از کلمات مورد استفاده اش تمرکز کنید.
• بحث نکنید یا سعی نکنید با آن شخص استدلال کنید.
• سعی کنید ناراحتی یا عصبانیت خود را نشبظان ندهید. اگر ناراحت شدید، نفس عمیق بکشید و تا 10 بشمارید. در صورت ایمن بودن فضای موجود، چند دقیقه از اتاق خارج شوید.
• هر زمان که می توانید از شوخی و طنز استفاده کنید.
• برای آنهایی که زیاد پیاده روی می کنند مکان مطمئنی برای پیاده روی پیدا کنید. کفش های راحت و محکم تهیه کنید. هنگام راه رفتن میان وعده های سبک به آنها بدهید تا وزن زیادی از دست ندهند و مطمئن شوید که به اندازه کافی نوشیدنی دارند.
• سعی کنید از موسیقی، آواز یا رقص برای پرت کردن حواس فرد استفاده کنید.
• از خودشان کمک بخواهید. برای مثال، بگویید: “بیا میز را بچینیم” یا “من برای تا کردن لباس ها به کمک احتیاج دارم”.

با پزشک فرد در مورد مشکلاتی مانند ضربه، گاز گرفتن، افسردگی یا توهم صحبت کنید. داروهایی برای درمان برخی از علائم رفتاری موجود است.

پرسش‌های متداول