یکی از جاهایی که معجزه کاردرمانی را به وضوح میبینیم و لمس میکنیم، در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی است. این بچهها در درک و رعایت نظم، هماهنگی فیزیکی و کنترل سطح انرژی خود دچار مشکل هستند و برای تقویت این بخشها، رشد بهتر و مدیریت زندگی روزمره، به کمک احتیاج دارند. هدف بهبود توانمندی این کودکان در تنظیم پاسخهای حسی و حرکتی است. دوره و طرح کاردرمانی بسته به وضعیت اختلال کودک و نیازهای فردی او متفاوت است. از اینرو بهترین انتخاب، کمک خواستن از متخصصان کاردرمانی برای تعیین بهترین روشها است.
در این مقاله همراه ما باشید تا به جزئیات کاردرمانی کودکان بیش فعال شامل تکنیکها و تمرینهای موثر بپردازیم.
موضوع | توضیح کوتاه |
---|---|
مسئله رایج در خانهها | بینظمی، حواسپرتی و رفتارهای ناگهانی کودکان بیشفعال |
نقش کاردرمانی | تنظیم حسی، بهبود تمرکز، ارتقاء مهارتهای خودتنظیمی |
تحلیل تطبیقی | مقایسه کاردرمانی با دارو، CBT و راهکارهای والد-محور |
مزایا برای ADHD | کمک به تمرکز، کاهش رفتارهای تکانشی، افزایش مهارتهای روزمره |
روشهای رایج | بازیدرمانی، تکنیکهای حسی، تمرینات حرکتی-ادراکی |
کاردرمانی با هدف رفع مشکلات کودکان بیش فعال و کمک به درمان این اختلال انجام میشود. مهمترین مشکلاتی که دستبهگریبان این کودکان میشود عبارتاند از:
مطالعه مقاله کاردرمانی برای نشستن کودک از دست ندهید.
هدف ایجاد مهارتهای حرکتی ظریف و درشت، استقلال کودک در کارهای روزمره، سازماندهی و برنامهریزی بهتر، رفع مشکلات پردازش حسی و توسعه مهارتهای خودتنظیمی است. کاردرمانگران متخصص تلاش میکنند با اجرای تکنیکهایی که در ادامه معرفی میکنیم، به این اهداف دست پیدا کنند:
کاردرمانگر حاذق هر یک از این تمرینها را متناسب با نیازهای خاص کودک طراحی میکنند تا دقیقا پاسخگوی نیازهای او برای موفقیت در زندگی و حضور در جامعه باشند. هدف از اجرای این تکنیکها، دستیابی به این اهداف مهم است:
همچنین مقاله کاردرمانی برای غلت زدن کودک از دست ندهید.
بسته به نیاز کودک، درمانگر از تکنیکهای مختلفی استفاده میکند، مثل:
مطالعهای که در ScienceDirect منتشر شده، نشون داده که کودکان ADHD که ۱۲ هفته کاردرمانی حسی دریافت کردند، در مقایسه با گروه کنترل، پیشرفت بیشتری در مهارتهای توجه و برنامهریزی نشون دادند.
بر اساس گزارش منتشرشده توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC)، یکی از مشکلات رایج در کودکان بیشفعال، عدم هماهنگی بین سیستم حرکتی و شناختی آنها می باشد.
یعنی بچه ممکن است بفهمد چه کاری باید بکند، اما بدنش اون کار رو به موقع انجام نمیدهد یا دچار شتابزدگی میشود.
اگر کاردرمانی در منزل برای کودکان با اختلال بیشفعالی و کمتوجهی (ADHD) را برعهده تیم متخصص توان هاب میگذارید، کاردرمانگران ما تمام قد در کنار شما هستند تا روند بهبودی با کیفیت بیشتری طی شود. اما اگر انتخابتان مراجعه حضوری به مراکز کاردرمانی است، باید بدانید دسترسی به کاردرمانگر آموزش دیده و متبحر در هر لحظه و هر مکان ممکن نیست. بنابراین خوب است چند تمرین ساده کاردرمانی برای کودکان بیش فعال در منزل را بشناسید و با جدیت دنبال کنید.
میتوانید با انجام تمرینات ساده در خانه، به بهبود تمرکز، آرامسازی ذهن و افزایش تواناییهای رفتاری او کمک کنید. در ادامه به چند راهکار کاربردی و توصیهشده توسط متخصصان کاردرمانی اشاره میکنیم که اجرای آنها در محیط خانه نتایج موثری به همراه دارد:
یکی از خصوصیتهای اخلاقی کودکان مبتلا به ADHD این است که در پروژههای چند مرحلهای و بزرگ، انگیزه خود را از دست میدهند و آن را کنار میگذارند. در جلسات کاردرمانی به این کودکان یاد میدهیم که کارهای بزرگ را به وظایف کوچک و قابل کنترل تقسیم کنند تا برای تکمیل هر مرحله انگیزه بیشتری داشته باشند. حالا برای آنکه کودک این مراحل کوچک را تکمیل کند، میتوان برای او پاداشهای ملموس در نظر گرفت.
ذهن بچههای مبتلا به ADHD با نشانههای بصری و پاداشی که بتوانند ببینند، به راحتی فریب میخورد. مثلا یک برنامه زمانبندی مکتوب که پیش رویش ببیند، یا یک نقشه بصری از اتاقش که در آن مناطقی که باید تمیز کند، رنگآمیزی شده است و سایر موارد اینچنینی انگیزه کودک دلبندتان را برای انجام وظایف خاص بالا میبرند.
در ارتباط با این کودکان لازم است انتظارات خود را در قالب سرفصل در اختیار کودک قرار دهید تا دقیقا بداند چه انتظاری از او دارید. دستورالعملهای مبهم کودک را گیج و سردرگم میکند. مثلا بهجای آنکه بگویید «باید تکالیفت رو منظم انجام بدی»، یک برنامه زمانی منظم برای انجام تکالیف درسی طراحی کنید و زمانی که باید به هر درس بپردازد را در برنامه مشخص کنید. این سرفصلگذاری صرفا برای انجام تکالیف درسی نیست و میتواند تمام کارهای روزمره و فعالیتهای کودک در خانه را شامل شود.
کودک مبتلا به ADHD نسبت به همسالان خود سریعتر دچار به هم ریختگی میشود و بیشتر با چالشهای حسی دست و پنجه نرم میکند. مخصوصا اگر با تکالیف و انتظاراتی روبهرو شود که از نظر رشدی مناسب او نیست. وجود یک «منطقه آرام» در فضای خانه، بارِ بهم ریختگی و خستگی را از شانههای کودک برمیدارد. کافی است پیش از آنکه کنترل کودک از دستان او خارج شود، او را به همان «منطقه آرام» بفرستید.
این منطقه آرام میتواند هر نقطه از فضای خانه باشد. آن را با اشیاء مفید و دلپذیر برای کودک پر کنید و مطمئن شوید فرزندتان بتواند در این فضا نفسهای عمیق بکشد، احساسات مثبت و منفی خود را تجربه کرده و یاد بگیرد که خود را در هجوم خشم، آرام سازد.
متخصصان کاردرمانگر برای تقویت تمرکز و بهبود دامنه توجه که یکی از بزرگترین مشکلات کودکان بیشفعال است، از ابزارها و تکنیکهای مختلف استفاده میکنند. ابزارهایی مثل اسباببازیهای فیجت که در سبکها و اندازههای مختلف وجود دارند و به راحتی میتوان آنها را همهجا حمل کرد. ترفندهای دیگری هم وجود دارد. مثلا میتواند کاغذ سفید را با کاغذهای رنگی جایگزین کرد تا کودک تمرکز بیشتری روی انجام تکالیف درسی داشته باشد.
یکی دیگر از تمرینات کاردرمانی کودکان کم توجه استفاده از تکنیکهای ذهنآگاهی در فضای خانه است. کاردرمانگر تلاش میکند با بهکارگیری تکنیکهای ذهن آگاهی، استرس کودک ناشی از احساس عدم کنترل را از بین ببرد و رفتارهای تکانشی ناشی از آن را مدیریت کند. ترفندهای سادهای مثل اسپری کردن یک رایحه خوش در فضای اتاق هنگام انجام تکالیف بیشتر از آنچه فکرش را کنید موثر است. به کودک بیاموزید هنگام اضطراب و هجوم استرس، نفس عمیق بکشد و چند شئ رنگی را به ترتیبی که شما میگویید در خانه پیدا کند. ابتدا یک شئ قرمز، سپس یک شئ زرد، بعد یک شئ آبی و همینطور ادامه دهید تا مطمئن شوید حواس کودکتان کاملا از عامل استرس و ترس دور شده است.
اجرای یک رژیم حسی (Sensory Diet) برای کودک مبتلا به ADHD یا مشکلات پردازش حسی، یکی از ابزارهای بسیار مؤثر در کاردرمانی است. این رژیم شامل مجموعهای از فعالیتهای حسی هدفمند و زمانبندیشده است که به کودک کمک میکند:
هدف رژیم حسی:
کمک به تخلیه انرژی اضافی، افزایش تمرکز، کاهش رفتارهای تکانشی و بهبود تعامل کودک با محیط.
اگر دوست دارید، ما در تیم تخصصی توان هاب میتونیم همین حالا یک رژیم حسی اختصاصی و دقیق برای فرزندتون طراحی کنیم، فقط کافیه با ما همین الان تماس بگیرید تا راهنماییتون کنیم.
استفاده از آهنگهای دارای ضربآهنگ منظم یا نواختن سازهایی مثل طبل کودکانه، میتونه به تنظیم هیجانات و کاهش اضطراب کمک کنه.
کودکان بیشفعال با روتینهای تصویری بهتر ارتباط میگیرن. یک برنامه سادهی چسبیده به دیوار با آیکونهای صبحانه، لباس پوشیدن، درس خواندن، بازی و … خیلی کمککنندهست.
این ابزارها به کودک کمک میکنند مفهوم زمان رو بهتر درک کنه و بتونه بین “کار” و “استراحت” تعادل برقرار کنه.
پیشنهاد می شود مقاله کاردرمانی کودک در منزل را نیز مطالعه بفرمایید.
والدین سنگ بنای زندگی کودک هستند و مشارکت آنها در مدیریت شرایطی مانند بیش فعالی و ADHD بسیار مهم است. در حالی که دارو و درمان اغلب نقش مهمی ایفا میکنند، حمایت و مشارکت والدین میتواند به طور قابلتوجهی بر پیشرفت کودک تأثیر بگذارد. در ادامه نقش والدین در درمان بیش فعالی کودکان را بررسی میکنیم.
اولین قدم در مشارکت مؤثر والدین، درک چالشهای خاص کودک است. هر کودک مبتلا به بیش فعالی منحصر به فرد است و علائم میتواند متفاوت ظاهر شود. والدین باید فرزند خود را به دقت مشاهده کنند تا الگوهای رفتاری، محرکها و نقاط قوت آنها را شناسایی کنند. این آگاهی به آنها کمک میکند تا استراتژیهای حمایتی خود را به طور مؤثر تنظیم کنند.
کودکان بیشفعال اغلب میتوانند در محیطهای ساختاریافته رشد کنند. والدین میتوانند برنامههای منظمی برای فعالیتهای روزانه مانند بیدار شدن از خواب، وعدههای غذایی، تکالیف و زمان خواب تنظیم کنند. این روتینها حس قابل پیشبینی بودن را ایجاد میکنند و همین امر میتواند به کاهش اضطراب و بهبود تمرکز کمک کند. مشخص کردن فضایی برای انجام کارهای مختلف همانند گوشههای آرام برای انجام تکالیف نیز میتوانند مفید باشد.
ارتباط باز و مداوم میان والدین و کودک ضروری است. والدین باید هنگام ارائه دستورالعمل یا تعیین انتظارات از زبان واضح و مختصر استفاده کنند. تقویت مثبت کلیدی برای تشویق رفتارهای مطلوب است. والدین باید به جای تمرکز بر اعمال منفی، اقدامات مثبت را تحسین کنند و به آنها پاداش دهند. نظم و انضباط باید سازگار و متناسب با سن کودک باشد و به جای تنبیه، بر پیامدهای آموزشی تمرکز داشته باشد.
کودکان مبتلا به ADHD اغلب به دلیل چالشهای تحصیلی و مشکلات اجتماعی عزت نفس پایینی دارند. والدین میتوانند با تمرکز بر نقاط قوت فرزندشان و جشن گرفتن پیروزیهای کوچک، نقشی تعیین کننده در ایجاد اعتماد به نفس فرزندشان داشته باشند. فراهم کردن فرصتهایی برای موفقیت، مانند کلاسهای آموزشی یا سرگرمیهای متناسب با سن کودک، میتواند باعث افزایش عزت نفس او شود.
مدیریت مؤثر بیش فعالی اغلب شامل یک رویکرد مشارکتی است. والدین باید با معلمان، درمانگران و متخصصان اطفال همکاری کنند تا یک برنامه درمانی جامع ایجاد شود. ارتباط منظم و به اشتراکگذاری اطلاعات با این افراد برای اطمینان از ثبات و پیشرفت کودک ضروری است.
فعالیت بدنی منظم برای کودکان مبتلا به بیش فعالی ضروری است. ورزش به سوزاندن انرژی اضافی، بهبود تمرکز و تنظیم خلق و خو کمک میکند. والدین میتوانند کودک را به گردش ببرند، با او بازی کنند یا وی را در کلاسهای ورزشی ثبت نام کنند.
اگر دارو بخشی از برنامه درمانی باشد، والدین نقش حیاتی در نظارت بر اثرات آن و ارتباط با پزشک کودک دارند. والدین باید از عوارض جانبی احتمالی آگاه باشند و هرگونه مشکل را به پزشک کودک گزارش دهند.
تربیت کودک مبتلا به بیش فعالی نیازمند صبر و پشتکار است. پیشرفت این کودکان ممکن است آهسته باشد. والدین این کودکان باید به کوچکترین دستاوردهای فرزند خود افتخار کنند و از مقایسه او با دیگر همسالان خودداری کنند. گاهی تمرینات و راه درمان خستهکننده میشود؛ اما این مسئله نباید مانع پیشروی شما شود.
در انتخاب بهترین مراکز کاردرمانی بیش فعالی لازم است نکاتی را به خاطر داشته باشید. اولین و مهمترین مورد اصل کار تیمی است که باید میان اعضای تیم کاردرمانی وجود داشته باشد. چراکه درمان برخی از اختلالات نیازمند توجه همزمان چندین متخصص است که در حوزههای مختلف مهارت و تخصص دارند. همچنین نیاز است مرکزی که انتخاب میکنید وسایل و تجهیزات مورد نیاز برای درمان را به طور کامل و از جدیدترین و مدرنترین تجهیزات موجود آماده کرده باشد.
مرکز ارائه خدمات توان بخشی در منزل توان هاب با بهکارگیری جدیدترین متدهای درمانی و حضور کاردرمانگران متخصص، کاردرمانی کودکان بیش فعال را به طرز چشمگیری مفیدتر و نتایج را ملموستر میکند.
مطالعه مقاله کاردرمانی برای گردن گرفتن نوزاد از دست ندهید.
در تجربهای که داشتیم، بهترین نتایج زمانی حاصل شد که کاردرمانی با رواندرمانی (مثلاً CBT) و در صورت نیاز، دارو همراه شد. کاردرمانی بهتنهایی معجزه نمیکند، ولی پایهای قدرتمند برای بهبود عملکرد کودک میسازد.
همچنین در مقالهای از Harvard Health Publishing بیان شده است که ترکیب رویکردهای درمانی چندگانه، به ویژه در کودکان زیر ۱۰ سال، احتمال موفقیت در کنترل علائم ADHD رو تا ۳۷٪ افزایش میدهد.
تحقیقی که در NCBI منتشر شده، نشون میدهد که استفاده از کاردرمانی ادراکی-حرکتی، در کودکان ۵ تا ۹ ساله با ADHD، باعث افزایش معنادار در مهارتهای توجه پایدار و کاهش رفتارهای ناگهانی شده. در این مطالعه، کودکانی که ۱۰ هفته جلسات منظم داشتند، نسبت به گروه کنترل پیشرفت ۲۵ تا ۴۰ درصدی داشتند.
بهطور مطلق نمیشود گفت زیرا بسته به شدت و نوع علائم کودک، گاهی دارو شروع مناسبی است. ولی کاردرمانی جایی وارد عمل میشود که خانواده دنبال راهحل بلندمدتتری باشد. مزیت اصلی اون این هست که کودک یاد میگیرد خودش رو کنترل کند، نه اینکه فقط با مصرف دارو آرام بشود.
به گفتهی Mayo Clinic، درمانهای غیر دارویی از جمله کاردرمانی و رفتاردرمانی میتوانند در بلندمدت نتایجی پایدارتری نسبت به درمان دارویی صرف داشته باشند، مخصوصاً زمانی که با مشارکت والدین همراه باشند.
برای کودکان دلبند شما که با مشکل بیش فعالی دستوپنجه نرم میکنند، شروع کاردرمانی صرفا یک گزینه روی میز نیست؛ بلکه بخش بسیار مهمی از روند درمان آنهاست که برای تکمیل رشد و مدیریت بهتر زندگی آنان لازم و ضروری است. کاردرمانگران حاذق و متبحر ما در تیم توان هاب در کنار شما هستند تا با بهکارگیری جدیدترین متدهای درمانی و ارائه بهترین و باکیفیتترین سطح درمان، سهمی در رفع این اختلال در کودکان عزیز شما داشته باشند. برای دریافت خدمات کاردرمانی در منزل کافی است به وب سایت توان هاب مراجعه کرده و از طریق راه های ارتباطی درج شده در سایت با کاردرمانگران ارتباط برقرار نمایید.
کاردرمانی با پردازش حسی، آموزش مهارتهای حرکتی و مقابله با چالشهای رفتاری به این کودکان کمک میکند.
بستگی به نیازهای کودک دارد، معمولاً هفتهای یک بار یا دو هفته یکبار جلسات برگزار میشود.
بله، والدین نیز در این جلسات راهکارهایی را برای حمایت فرزندان خود یاد میگیرند.
هر کودکی متفاوت است و زمان درمان ثابت نیست.
بله، با کمک به بهبود تمرکز، نحوه مدیریت، برنامهریزی و ارتقای مهارتهای حرکتی کودک میتواند در تحصیلات خود نیز پیشرفت کند.
خیر، کودکان در هر سنی میتوانند از کاردرمانی بهره ببرند. در مجموع بهتر است پس از تشخیص مشکل، زودتر اقدام شود. زیرا هر چه سن کمتر باشد، درمان نیز مؤثرتر خواهد بود.
بله، با توجه به پردازش حسی و ایجاد روال آرامشبخش میتوان مشکلات خواب این کودکان را هم درمان کرد.
آیا تا به حال با فردی مواجه شدهاید که اختلال شنوایی داشته باشد؟ سمعک ها (hearing…
اختلال ریاضی یا دیسکلکولیا (Dyscalculia)، یکی از پیچیدهترین ناتوانیهای یادگیری است که برخلاف شناختهشدهترین همتای…
اختلال خواندن یا دیسلکسی (Dyslexia) یکی از شایعترین ناتوانیهای یادگیری است که برخلاف تصور عمومی،…
شاید تا حالا برای شما پیش آمده باشد که بخواهید مطلبی بنویسید و کلمات زیبایی…
مچ پای ما از استخوانهای ریز و ظریفی تشکیل شده است که در اثر ضربه…
درای نیدلینگ یا سوزن خشک نوعی درمان است که برای رفع درد و مشکلات حرکتی…
View Comments
بعد از چند ماه جلسه کاردرمانی در منزل ، پسرم دیگه صبحها موقع لباس پوشیدن قشقرق راه نمینداخت، یا برای انتخاب خوراکی توی مدرسه نمیجنگید. انگار خودش هم فهمیده بود چطوری باید خودش رو آروم کنه
پسر من بیشفعاله و خیلی از حرفهایی که اینجا گفته شد برام آشنا بود. کاردرمانی رو تازه شروع کردیم و امیدوارم نتایج خوبی بگیریم. ممنون بابت مقالهی دقیق و کاربردیتون.
واقعا مقالهای بود که با حرف دل ما والدین نوشته شده بود. ممنون از اینکه هم منابع علمی آوردین و هم تجربههای واقعی رو گفتین.
ما بین دارو و کاردرمانی شک داشتیم. بعد از خوندن این متن قانع شدم که هر دو باید با هم باشن. واقعاً دیدگاهم تغییر کرد.
پسر من بیشفعاله و همیشه دنبال راههایی بودم که بتونم بهش کمک کنم. تمرینات معرفیشده خیلی کاربردی بودن. امیدوارم بتونم با اجرای این تمرینات به بهبود وضعیتش کمک کنم
سلام خسته نباشید کاردرمانی برای کودکان بیش فعال در اصل چکار میکند؟
سلام وقت شما بخیر
کاردرمانی برای کودکان بیشفعال با هدف بهبود مهارتهای حرکتی، توجه، تمرکز و خودتنظیمی انجام میشود.
کاردرمانگر با استفاده از تمرینات تخصصی و بازیهای هدفمند، به کودک کمک میکند تا بهتر بتواند احساسات و رفتارهای خود را کنترل کند، مهارتهای حرکتی ظریف و درشت را تقویت نماید و در انجام فعالیتهای روزمره عملکرد بهتری داشته باشد.
این روند باعث افزایش اعتمادبهنفس کودک و بهبود تعاملات اجتماعی او نیز میشود.
در توان هاب، خدمات کاردرمانی تخصصی در منزل ارائه میشود تا کودک در محیطی امن و آشنا رشد بهتری داشته باشد.
وقت بخیر یک سوال داشتم این جلسات کاردرمانی در منزل برای کودکان بیش فعال آیا بازی درمانی است یا خیر؟
سلام وقت شما بخیر
بله، جلسات کاردرمانی برای کودکان بیشفعال معمولاً شامل بازیدرمانی هم میشود.
کاردرمانی با استفاده از بازیهای هدفمند و تمرینات تخصصی، به بهبود توجه، تمرکز، مهارتهای حرکتی و مهارتهای اجتماعی کودکان کمک میکند.
این روش جذاب و موثر باعث میشود کودک با انگیزه بیشتر در جلسات شرکت کند و فرآیند درمان با رضایت و اثربخشی بالاتری انجام شود.
در توان هاب، خدمات کاردرمانی و بازیدرمانی تخصصی برای کودکان بیشفعال در منزل ارائه میشود.
درود کاردرمانی برای بزرگسالان هم دارید؟
سلام وقت شما بخیر
بله، خدمات کاردرمانی برای بزرگسالان با مشکلات مختلف جسمی و ذهنی در توان هاب ارائه میشود.
کاردرمانی بزرگسالان شامل بهبود مهارتهای حرکتی، تقویت عضلات، افزایش تعادل، بهبود مهارتهای شناختی و کمک به انجام بهتر فعالیتهای روزمره است.
تیم متخصص ما در منزل شما حضور پیدا میکند تا درمان راحتتر و مؤثرتر باشد.
تمرینات نیاز به ابزار خاصی دارن یا با وسایل خونه هم میشه انجام داد ؟
سلام وقت شما بخیر
سؤال خیلی خوبی پرسیدید.
بسیاری از تمرینات کاردرمانی در منزل را میتوان با وسایل سادهای مثل بطری آب، توپ، گیره لباس، قاشق، خمیربازی یا پازل انجام داد. در واقع یکی از مزایای بزرگ کاردرمانی در خانه، استفاده خلاقانه از وسایل روزمره برای تقویت مهارتهای حرکتی، ذهنی و حسی است.
البته در برخی موارد خاص، کاردرمانگر ممکن است ابزار تخصصیتری پیشنهاد دهد، اما همیشه سعی میشود تمرینها متناسب با امکانات خانه طراحی شوند تا اجرای آنها آسان و کاربردی باشد.
در توان هاب، تمرینها کاملاً شخصیسازی شدهاند و متخصص ما آموزش کامل استفاده از وسایل خانگی را هم به شما میدهد.
تمرینات خیلی کاربردی بودن، مخصوصاً اونایی که با بازی ترکیب شده بودن. بچهم خیلی همکاری کرد