فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن | ۵ تمرین کاربردی برای بهبود سریعتر

یکی از چالش‌برانگیزترین دوران‌های درمانی پس از عمل جراحی تعویض مفصل لگن، دوره‌ی ریکاوری و فیزیوتراپی است. برخلاف تصور عمومی که بخش عمده بهبود را وابسته به موفقیت جراحی می‌دانند، تجربه و شواهد علمی نشان می‌دهد که کیفیت برنامه‌ی فیزیوتراپی تأثیر مستقیم‌تری بر نتیجه نهایی دارد.

بر اساس تحقیقات منتشرشده توسط National Institutes of Health (NIH)، بیمارانی که طی شش هفته اول پس از عمل، برنامه فیزیوتراپی منظم با هدایت متخصص دریافت کرده‌اند، تا ۳۰٪ سریع‌تر توانایی راه‌رفتن بدون کمک را بازیابی کرده‌اند.

در مطلب امروز پیرامون هدف و مزایای فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن صحبت می‌کنیم و به چند مورد از رایج‌ترین تمرینات فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن می‌پردازیم.

فیزیوتراپی مفصل لگن به چه دلایلی انجام می‌شود؟

در کنار استراحت و مراقبت‌های معمول بعد از تعویض مفصل لگن، نباید از اهمیت انجام فیزیوتراپی غافل شوید. فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن به دلایل زیر انجام می‌شود:

• یکی از مشکلات رایجی که بیماران در طول دوره نقاهت پس از جراحی تعویض لگن به آن دچار می‌شوند، مشکلات گوارشی، ادراری و اختلال عملکرد جنسی است. فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض مفصل لگن می‌تواند مشکلات اینچنینی را به حداقل برساند و باعث رفع سریع‌تر آنها شود.
• فیزیوتراپی می‌تواند با افزایش آگاهی بیماران نسبت به آنچه پس از عمل تعویض لگن در بدن‌شان اتفاق می‌افتد، نگرانی و اضطراب آنها را در دوران نقاهت کاهش دهد. بیماران می‌توانند هر گونه علائم نگران کننده خود را با فیزیوتراپ در میان بگذارند و از این طریق مطمئن شوند که کدام یک از آنها طبیعی است و کدام یک نیاز به رسیدگی دارد.
• مهم‌ترین دلیل انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی مفصل لگن، بازیابی عملکرد لگن و کسب آمادگی جسمانی قبل از جراحی است. به همین خاطر توصیه می‌شود که فیزیوتراپی بعد از جراحی لگن در اسرع وقت آغاز شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد.

مزایا فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن

انجام فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن مزایای متعددی دارد، از جمله:

۱.بهبود قدرت عضلانی: مفصل ران توسط عضلات مختلفی حمایت می‌شود و حرکت می‌کند. این ماهیچه‌ها ممکن است در اثر جراحی تعویض مفصل ران ضعیف شوند یا آسیب ببینند. تمرینات فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود قدرت عضلات آسیب دیده بیمار کمک کند. یک مطالعه پزشکی معتبر گزارش می‌دهد که انجام ۸ هفته تمرینات فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض لگن به موارد زیر منجر شده است:

• افزایش ۲۴٫۴ درصدی قدرت خم کننده لگن
• ۴۷٫۸ درصد افزایش قدرت اکستانسور لگن
• ۴۱٫۲ درصد افزایش قدرت ابداکتور لگن

۲. افزایش ثبات: بیماران مبتلا به مشکلات لگن معمولا از ثبات کافی برخوردار نیستند. این مشکل یک مسئله جدی است زیرا می‌تواند احتمال لغزش و افتادن را افزایش دهد. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در رفع مشکلات ثبات پس از جراحی لگن کمک کند. محققان پزشکی گزارش می‌دهند که یک برنامه ۸ هفته‌ای فیزیوتراپی باعث شد که میزان ثبات در بیمارانی که جراحی تعویض لگن انجام داده‌اند، به میزان ۳۷ درصد بهبود یابد.

۳. رفع علائم عود کننده: اگر لگن پس از جراحی به درستی بهبود نیابد، می‌تواند همچنان برای شما مشکل ایجاد کند. در واقع برخی از بیماران ممکن است تا سال‌ها پس از جراحی درد و سایر علائم را تجربه کنند. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند تا با علائم عود کننده بعد از جراحی مقابله کنید. 

سایر مزایای فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن عبارتند از:

• کاهش درد و خشکی لگن پس از جراحی
• کاهش التهاب و تورم لگن
• بهبود گردش خون
• جلوگیری از لخته شدن خون
• افزایش آرامش و بهبود خواب بیمار
• جلوگیری از یبوست

مطالعه مقاله فیزیوتراپی لگن با دستگاه را از دست ندهید.

تمرینات فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل لگن

مدت زمان و دفعات انجام تمرینات فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض لگن به وضعیت بیمار و تشخیص فیزیوتراپ بستگی دارد. جراح ارتوپد و فیزیوتراپیست شما ممکن است توصیه کند که ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز (یا۲ تا ۳ بار در روز) تمرینات فیزیوتراپی زیر را انجام دهید.

پمپ مچ پا

برای انجام این حرکت فیزیوتراپی:

• به آرامی، کف پای خود را به بالا و پایین فشار دهید.
• این تمرین را چندین بار در روز و هر ۱۵ دقیقه یکبار تکرار کنید.
• اگر در حال تماشای تلویزیون هستید، هر بار که آگهی تبلیغاتی پخش می‌شود پاهای خود را تکان دهید.
• این تمرین را بلافاصله پس از جراحی تعویض لگن را شروع کنید و تا بهبودی کامل (یعنی از بین رفتن تورم ساق و راه رفتن معمولی) ادامه دهید.

برای اطلاعات بیشتر در مورد فیزیوتراپی مچ پا، کلیک کنید.

چرخش مچ پا

برای انجام چرخش مچ پا:

• ابتدا مچ پای خود را به سمت داخل (به سمت پای دیگر خود) و سپس به سمت بیرون حرکت دهید. 
• این حرکت را ۵ بار در هر جهت تکرار کنید.
• کل تمرین باید ۳ دقیقه طول بکشد.
• ۳ تا ۴ بار در روز تکرار کنید.

مطالعه مقاله فیزیوتراپی لگن برای یبوست پیشنهاد می شود.

خم کردن زانو با پشتیبانی از تخت

برای انجام این حرکت:

• به پشت دراز بکشید. یک زانو را خم کنید و در حالیکه پاشنه را روی زمین نگه داشته‌اید، پای خود را به سمت باسن بیاورید. اجازه ندهید زانوی شما به سمت داخل بچرخد.
• زانوی خود را به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه در حالت حداکثر خمیدگی نگه دارید.
• سپس پای خود را صاف کنید.
• این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
• این تمرین باید ۳ دقیقه طول بکشد.
• تمرین فوق را ۳ تا ۴ مرتبه در روز انجام دهید.

انقباض باسن

برای منقبض کردن باسن:

• به پشت دراز بکشید و پاها را دراز کنید.
• ماهیچه‌های باسن خود را سفت کنید و تا ۵ بشمارید.
• ۱۰ بار تکرار کنید.
• این تمرین باید ۹۰ ثانیه طول بکشد.
• این تمرین را ۳ تا ۴ مرتبه در روز انجام دهید.

برای آشنایی بیشتر با فیزیوتراپی لگن شکسته و درمان آن با تمرینات ورزشی و غیره … می توانید مقاله فیزیوتراپی لگن شکسته مطالعه نمایید.

بلند کردن زانو در حالت ایستاده

برای انجام این حرکت:

• پشت یک صندلی قرار بگیرید.
• پای عمل شده خود را به سمت قفسه سینه بلند کنید. زانوی خود را بالاتر از کمر بالا نیاورید. به مدت ۲ تا ۳ ثانیه در این وضعیت بمانید.
• سپس پای خود را پایین بیاورید.
• ۱۰ بار تکرار کنید.
• این تمرین باید ۳ دقیقه طول بکشد.
• ۳ تا ۴ مرتبه در روز انجام دهید.

دور کردن مفصل لگن از محور اصلی در حالت ایستاده

برای انجام این حرکت روی پای عمل نشده خود بایستید و با دست، لبه میز یا صندلی را نگه دارید، سپس:

• مطمئن شوید که لگن، زانو و پای شما به سمت جلو هستند. بدن خود را صاف نگه دارید. در حالی که زانوی خود را صاف کرده‌اید، پای خود را به سمت بیرون ببرید.
• به آرامی پای خود را پایین بیاورید تا دوباره روی زمین قرار گیرد.
• این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید و حدود ۲ دقیقه تکرار کنید.
• ۳ تا ۴ مرتبه در روز انجام دهید.

همچنین شما عزیزان می توانید با فیزیوتراپی در منزل بیشتر آشنا شوید.

کشش مفصل لگن در حالت ایستاده

برای انجام این حرکت روی پای عمل نشده خود بایستید و لبه یک میز یا صندلی را نگه دارید:

• پای عمل شده خود را به آرامی به سمت عقب بلند کنید. سعی کنید کمر خود را صاف نگه دارید. این وضعیت را به مدت ۲ تا ۳ ثانیه حفظ کنید.
• پای خود را روی زمین برگردانید.
• این حرکت را ۱۰ بار و به مدت ۲ دقیق تکرار کنید.
• ۳ تا ۴ مرتبه در روز انجام دهید.

برای اطلاعات بیشتر درباره فیزیوتراپی لگن می توانید مقاله فیزیوتراپی لگن در منزل را مشاهده نمایید.

فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن

روزهای اول بعد از عمل: حرکات پایه، اما حیاتی

در تجربه‌ای که در مجموعه توانبخشی توانهاب داشتیم، اولین جلسات فیزیوتراپی بلافاصله پس از مرخصی از بیمارستان آغاز شد. تمرینات اولیه شامل انقباضات ایزومتریک عضلات چهارسر، حرکت مچ پا برای جلوگیری از لخته شدن خون و تمرینات نشستن و ایستادن با واکر بود. در نگاه اول ساده به نظر می‌رسند، اما به گفته‌ی American Physical Therapy Association (APTA)، همین تمرینات اولیه از بروز خشکی مفصل و کاهش جریان خون جلوگیری می‌کنند.

هفته‌های میانی: بازسازی کنترل و قدرت عضلانی

در هفته‌ی سوم به بعد، تمرکز تمرینات از حرکات غیرفعال به حرکات فعال و تقویتی تغییر پیدا می‌کند. تمرینات تعادلی، بالا بردن پا در حالت صاف، و تمرین با کش‌های مقاومتی بخشی از روند درمان هستند. در مقایسه‌ای که میان بیماران انجام دادیم، افرادی که تمرینات تقویتی را با دقت بیشتری دنبال کرده بودند، حدود دو هفته زودتر به راه رفتن مستقل رسیدند.

به گزارش Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy، این مرحله از فیزیوتراپی برای بازسازی عملکرد مفصل لگن و جلوگیری از لنگ‌زدن در راه رفتن حیاتی است .

نکته کلیدی: تمرین کافی بدون فشار بیش از حد

در تجربه‌ای که با یکی از بیماران ۶۵ ساله داشتیم، انجام تمرینات بیش از حد تجویز شده باعث التهاب در ناحیه عمل و تأخیر در بهبود شد.

به گفته‌ی Cleveland Clinic، فشار بیش از حد در مراحل اولیه ممکن است موجب آسیب بافت نرم اطراف مفصل شود.

تکنولوژی در خدمت فیزیوتراپی

در برخی مراکز مانند Rewalk Robotics، استفاده از اسکلت‌های بیرونی (Exoskeletons) و دستگاه‌های هوشمند کمک‌حرکتی باعث شده تا دامنه حرکتی مفصل لگن با دقت بیشتری بهبود یابد. بر اساس گزارش Harvard Health Publishing، این فناوری‌ها به کاهش زمان بازگشت به فعالیت‌های روزمره کمک می‌کنند .

جمع بندی

فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن معمولاً چند ساعت پس از عمل جراحی آغاز می‌شود. حرکت دادن مفصل پس از جراحی برای شروع جریان خون، به منظور جلوگیری از تشکیل بافت اسکار و پیشگیری از لخته شدن خون مهم است. فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل لگن پس از مرخص شدن از بیمارستان نیز ادامه می‌یابد. فیزیوتراپ نحوه صحیح بلند شدن از تخت، راه رفتن و استفاده از عصا یا واکر را به شما می‌آموزد. همچنین چند تمرین ملایم دامنه حرکتی و تقویتی را یاد می‌گیرید که می‌توانید در رختخواب، در حالی که روی صندلی نشسته‌اید یا در حالت ایستاده انجام دهید. برخی از تمرینات فیزیوتراپی نیز از نوع غیر فعال هستند و باید توسط خود فیزیوتراپ انجام شوند. در بخش‌های فوق به چند مورد از موثرترین تمرینات فیزیوتراپی مفصل لگن پرداختیم که می‌توانید در خانه انجام دهید. امیدواریم مطالعه مطلب امروز برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد.

بزرگ‌ترین مسئولیت ما در تیم پویای توان هاب مراقبت از سلامت جامعه توان‌خواهان است. ما در خانواده توان هاب تنها یک هدف داریم و آن اینکه کلیه خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی را به‌صورت تخصصی در منزل شما عزیزان ارائه دهیم. در راستای تحقق این هدف، مشاوره تخصصی توان هاب برای شما عزیزان رایگان است و با ثبت درخواست تماس، کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس می‌گیرند و به‌محض شروع درمان، درمانگران ما با کلیه تجهیزات لازم در منزل شما حضور پیدا خواهند کرد.

منابع :
orthoinfo.aaos
adventpt

سؤالات متداول