تحقیقات نشان داده اند که فیزیوتراپی بیمار آلزایمر در منزل علائم آلزایمر را کند می کند. افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در انجام کارهای ساده مشکل داشته باشند. درمانگران فیزیوتراپی با همکاری با خانواده های افراد مبتلا به آلزایمر به بیمار کمک می کنند تا با خیال راحت حرکت کنند و تا حد ممکن بهترین زندگی خود را داشته باشند. فیزیوتراپیست ها متخصصان حرکات هستند. آنها کیفیت زندگی را از طریق مراقبت های عملی، آموزش به بیمار و حرکات تجویز شده بهبود می بخشند. برای ارزیابی می توانید مستقیماً با فیزیوتراپیست تماس بگیرید و از خدمات فیزیوتراپی در منزل بهره مند شوید.
بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک بیماری پیشرونده است. این بیماری به سلول های مغزی آسیب می رساند و بر نحوه صحبت، تفکر، حرکت و برخورد با افراد دیگر تأثیر می گذارد. این بیماری می تواند منجر به کاهش حافظه و توانایی انجام فعالیت های روزانه شود.
خطر ابتلا به آلزایمر با افزایش سن بیشتر می شود. افراد به ندرت قبل از 60 سالگی به این بیماری مبتلا می شوند. اکثر افراد مبتلا به این بیماری سابقه خانوادگی ندارند.
علائم و نشانه ها
10 علامت هشداردهنده برای بیماری آلزایمر وجود دارد:
- تغییرات حافظه که زندگی روزمره را مختل می کند.
- مشکل در تصمیم گیری، به ویژه در برنامه ریزی یا حل مشکلات.
- مشکل در انجام کارهای آشنا
- سردرگمی در مورد زمان یا مکان.
- مشکل در درک تصاویر بصری یا نحوه تطبیق اشیا (روابط فضایی).
- پیدا کردن کلمات مناسب برای گفتن یا نوشتن.
- گم کردن اشیا و از دست دادن توانایی دنبال کردن مسیرهای قبلی.
- ضعف یا کاهش قضاوت در مورد ایمنی.
- کناره گیری از کار یا فعالیت های اجتماعی.
- تغییر در خلق و خو یا شخصیت.
افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در مکان هایی که قبلاً می شناخته اند گم شوند. در مراحل بعدی بیماری، ممکن است بیقراری کرده و سرگردان شوند. اغلب، این بی قراری در اواخر بعد از ظهر و عصر اتفاق می افتد. آنها ممکن است از خانواده و دوستان خود جدا شوند یا چیزهایی را ببینند یا بشنوند که وجود خارجی ندارند. آنها ممکن است این تصور را داشته باشند که دیگران دروغ می گویند، خیانت می کنند یا سعی می کنند به آنها آسیب برسانند.
در کنار این علائم “شناختی”، انجام کارهای ساده ممکن است در مراحل بعدی دشوار شود. در نهایت، آنها ممکن است در غذا خوردن، استحمام، توالت رفتن و لباس پوشیدن به کمک نیاز داشته باشند. افراد مبتلا به آلزایمر معمولاً می توانند تا آخرین مرحله بیماری راه بروند. با این حال، آنها ممکن است قدرت و تعادل خود را از دست بدهند، که می تواند منجر به افزایش خطر سقوط شود.
مطالعه مقاله فیزیوتراپی کمر در منزل از دست ندهید.
مراحل بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر خفیف (مراحل اولیه)
- کارکرد مستقل: ممکن است رانندگی کند، کار کند یا شاید جدا از فعالیت های اجتماعی باشد.
- حفره های حافظه: کلمات آشنا، محل اشیا، نام افراد جدید، مطالبی که اخیراً خوانده شده است.
- مشکلاتی که خانواده، دوستان و پزشکان متوجه آن شده اند: چالش های انجام فعالیت ها در خانه یا محل کار، مشکل در برنامه ریزی
- تغییرات ظریف شخصیتی
- اختلال در توجه به زمان و تاریخ
بیماری آلزایمر متوسط (مرحله میانی)
- طولانی ترین مرحله است و ممکن است سال ها طول بکشد.
- تغییرات شخصیتی: بدخلق یا گوشه گیر، مشکوک، توهم
- افزایش از دست دادن حافظه: فراموشی در مورد سابقه شخصی، عدم یادآوری آدرس، شماره تلفن یا دبیرستانی که از آن فارغ التحصیل شده اند.
- کاهش استقلال: مشکل در کنترل روده و مثانه، افزایش خطر سرگردان شدن یا گم شدن، وابستگی به انتخاب لباس مناسب برای رویداد یا فصل، افزایش آشفتگی
- اختلال در شناخت و تفکر انتزاعی
- بیقراری و تحریک
- ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره
- اختلال در قضاوت
- رفتارهای اجتماعی نامناسب
- فقدان بینش و تفکر انتزاعی
- رفتارهای تکراری
- اشتهای سیری ناپذیر
بیماری آلزایمر شدید (مرحله نهایی)
- کاهش واکنش به محیط: کاهش توانایی برقراری ارتباط و ممکن است با عبارات کوتاه صحبت کند، کاهش آگاهی از تجربیات و محیط اطراف
- وابستگی به مراقب و کاهش عملکرد بدنی مانند راه رفتن، نشستن و بلع؛ افزایش آسیب پذیری در برابر عفونت ها
- ضعف، بی توجهی به غذا
- ناتوانی در برقراری ارتباط
- بی اختیاری ادرار و مدفوع
- تشنج
پیشنهاد می شود مقاله فیزیوتراپی گردن را مطالعه نمایید.
بیماری های همراه با آلزایمر
کاهش مراقبت از خود و کاهش تحرک و بی اختیاری های ناشی از آلزایمر سبب همراه برخی دیگر از بیماری ها در فرد مبتلا به آلزایمر می گردد. از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری عروقی
- بیماری تیرویید
- آپنه خواب
- پوکی استخوان
- گلوکوم
- سرطان
- روماتیسم مفصلی
- افسردگی
بیماری آلزایمر چگونه تشخیص داده می شود؟
علت دقیق بیماری آلزایمر ناشناخته است. این امر به احتمال زیاد به دلیل عوامل دخیل زیادی است که تشخیص را دشوار می کنند. هیچ آزمایش واحدی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. محققان با استفاده از تصویربرداری مغزی به تشخیص بیشتر نزدیک می شوند. اسکن هایی که ممکن است به تشخیص کمک کنند شامل سی تی اسکن، MRI و سونوگرافی است. این آزمایشات می توانند ساختار یا عملکرد غیرطبیعی مغز را نشان دهند. همچنین ممکن است از آزمون های عملکرد ذهنی و سایر آزمون ها استفاده شود.
همچنین با فیزیوتراپی فک در منزل و تمرینات آن بیشتر آشنا شوید.
تمرینات فیزیوتراپی بیمار آلزایمر در منزل
فعالیت بدنی در زندگی بیماران مبتلا به آلزایمر بسیار مهم است و هرچه زودتر بهتر. با توجه به شواهد اخیر آزمایشات بالینی که نشان می دهد مداخلات قبلی که در دوره بیماری آلزایمر به کار گرفته می شوند، به احتمال زیاد برای اصلاح بیماری به کار می روند، در حالی که استفاده از فعالیت بدنی قبلی برای کاهش فرآیندهای آسیب شناختی و کاهش ضعف شناختی ضروری است.
درمانگران فیزیوتراپی در موقعیت خوبی برای کمک به افراد در سن بالا هستند. تحقیقات نشان می دهد که:
- فعالیت بدنی می تواند عملکرد مغز و حافظه را بهبود بخشد. این امر برای افراد مسن سالم یا کسانی که مشکلات شناختی خفیفی دارند صادق است.
- ورزش منظم می تواند شروع بیماری آلزایمر را در افراد مسن سالم به تاخیر بیندازد.
- ورزش منظم ممکن است با بهبود قدرت، تعادل و توانایی راه رفتن، کاهش توانایی انجام وظایف را در افرادی که مبتلا به آلزایمر هستند به تاخیر بیاندازد.
فیزیوتراپیست ها متخصصان حرکات هستند. آنها برنامه های تمرینی را برای افراد مبتلا به انواع بیماری ها از جمله بیماری آلزایمر طراحی می کنند. آنها می توانند نقش مهمی در جلوگیری از زوال داشته باشند.
در مراحل اولیه و میانی بیماری آلزایمر ، درمانگران فیزیوتراپی به افراد کمک می کنند تا تحرک خود را حفظ کنند. با این کمک، افراد می توانند به ایفای نقش خود در خانه و اجتماع ادامه دهند.
در مراحل بعدی بیماری، فیزیوتراپیست ها می توانند به افراد کمک کنند تا جایی که ممکن است فعالیت های روزانه خود را ادامه دهند. این امر بار خانواده و مراقبان را کاهش می دهد. آنها می توانند مراقبین و خانواده را در مورد چگونگی بهبود ایمنی و مدیریت نیازهای عزیزان خود راهنمایی کنند. فیزیوتراپیست ها می توانند از طریق ارزیابی خانگی به ایمن سازی خانه کمک کنند. فیزیوتراپی می تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند و ممکن است نیاز به مراقبت های مبتنی بر امکانات را به تاخیر بیاندازد.
افراد مبتلا به بیماری آلزایمر شرایط دیگری را نیز در ارتباط با افزایش سن تجربه می کنند. این موارد می تواند شامل آرتروز، افتادن یا شکستگی استخوان ها باشد. درمانگران فیزیوتراپی توجه زیادی به این دارند که چگونه بیماری می تواند بر سایر شرایط سلامتی تأثیر بگذارد.
درمانگران فیزیوتراپی آموزش دیده اند تا از انواع روش ها، تکنیک ها و رویکردهای منحصر به فرد برای درمان افراد مبتلا به بیماری آلزایمر استفاده کنند، از جمله:
- نشانه های دید، صدا و لمس. فیزیوتراپیست ممکن است از نشانه های بینایی مانند بالا بردن هر دو دست برای بلند کردن فرد استفاده کند. نشانه های کلامی دستورات کوتاه ، ساده و گفتاری هستند. نشانه های لمسی ممکن است شامل گرفتن دست کسی برای راه رفتن او باشد.
- شبیه سازی. فیزیوتراپ به عنوان یک “آینه” عمل می کند تا به فرد نحوه حرکت را نشان دهد. به عنوان مثال، برای کمک به فرد در بالا بردن بازوی راست، فیزیوتراپیست بازوی چپ خود را بالا می برد.
- تفکیک فعالیت ها. درمانگران فیزیوتراپی می توانند فعالیت ها را به “قطعات” کوتاه و ساده گام به گام تقسیم کنند. از این تکنیک می توان برای مثال برای آموزش نحوه حرکت ایمن از حالت خوابیدن روی تخت به نشستن روی صندلی استفاده کرد.
- راهنمایی دستی. فیزیوتراپیست دست بیمار را می گیرد یا قسمت دیگری از بدن را لمس می کند تا او را در حرکتی راهنمایی کند.
- تمرین عضلات. برای کمک به راه رفتن ایمن، فیزیوتراپیست می تواند ماهیچه های فرد را آموزش دهد تا یاد بگیرد در برابر تغییرات مانند سطوح ناهموار یا ناپایدار واکنش نشان دهد.
تحقیقات نشان داده است که فیزیوتراپی همچنین می تواند علائم آلزایمر را به چهار طریق کاهش دهد:
- پرخاشگری را کاهش داده و خلق و خو را بهبود بخشد.
پرخاشگری و افسردگی می توانند از ویژگی های مشترک در طول پیشرفت آلزایمر باشند. درمانگر فیزیوتراپی به والدین یا عزیز شما کمک می کند تا فعال باشند. نشان داده شده که فعالیت های منظم برای بهبود خلق و خو و کاهش پرخاشگری مفید بوده اند.
فیزیوتراپی همچنین با ورزش منظم به متعادل ساختن پرخاشگری کمک می کند. درمانگر با استفاده از تمرینات و حرکات کششی کمک می کند که اندورفین آزاد شود که باعث می شود مغز را آرام کند. یک مطالعه نشان داد که افراد مبتلا به آلزایمر که به طور منظم در طی یک دوره 24 ماهه در فیزیوتراپی شرکت می کردند، بستری شدن کمتری در ارتباط با مشکلات رفتاری داشتند.
- افزایش تحرک و قدرت.
بیماری آلزایمر غالباً بر تعادل تأثیر می گذارد و می تواند منجر به سقوط شود. فیزیوتراپی منظم همزمان با کاهش هماهنگی ناشی از بیماری، به تقویت استخوان ها و ماهیچه ها کمک می کند.
ممکن است متوجه شوید که گرچه عزیز شما قادر به راه رفتن است اما گامی ناپایدار دارد. فیزیوتراپیست برای تقویت حافظه ماهیچه ای برای جلوگیری از زمین خوردن با فرد بیمار همکاری می کند. عضلات همچنان می دانند چگونه واکنش نشان دهند حتی زمانی که مغز قادر به ثبت سطوح ناپایدار نیست. مزیت اضافی فیزیوتراپی منظم، بهبود خواب است.
- حفظ استقلال در فعالیت های روزمره.
توانایی مراقبت از خود یک راه مهم برای مستقل بودن است. انجام فعالیت های روزانه مانند حمام کردن، لباس پوشیدن، غذا خوردن و توالت رفتن می تواند با وجود آلزایمر مشکل شود. درمانگر فیزیوتراپی فرصت هایی را برای تمرین فراهم می کند و توانایی انجام فعالیت های روزانه را تقویت می کند.
درمانگر فیزیوتراپی همچنین می تواند به اعضای خانواده کمک کند تا محیطی امن برای افراد مبتلا به آلزایمر ایجاد کنند. این یک هدف رایج است که بتوانیم عملکرد و استقلال فرد را تا آنجا که ممکن است حفظ کنیم.
فیزیوتراپی می تواند بین برخاستن از توالت یا عدم توانایی برخاستن تفاوت ایجاد کند.
- از دست دادن حافظه را کند می کند.
از دست دادن حافظه برای افراد مبتلا به آلزایمر و عزیزانشان یک سرخوردگی بزرگ است. فیزیوتراپی شامل فعالیت بدنی منظم است که جریان خون را به مغز بهبود می بخشد.
یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد که 40 دقیقه فعالیت بدنی به مدت چهار بار در هفته در طول یک سال منجر به رشد هیپوکامپ می شود. هیپوکامپ قسمتی از مغز است که مسئول حافظه است. همچنین افزایش ماده خاکستری و سفید مغز نیز مشاهده شده است. آسیب به ماده خاکستری و سفید از علائم شایع آلزایمر است.
جدول تمرینات مؤثر فیزیوتراپی در منزل برای بیماران آلزایمر
| نوع تمرین | هدف درمانی | نکات اجرا در خانه |
|---|---|---|
| تمرینات تعادلی | کاهش خطر سقوط، بهبود حس موقعیت | ایستادن روی یک پا، راه‌رفتن پاشنه به پنجه |
| تمرینات تقویتی | حفظ قدرت عضلات اندام‌ها | بلند شدن از صندلی بدون کمک دست‌ها |
| تمرینات شناختی–حرکتی | تحریک ذهن همراه با حرکت | راه‌رفتن در خانه و شمردن معکوس، یا نام‌بردن حیوانات |
| تمرینات کششی | جلوگیری از خشکی مفاصل | حرکات باز و بسته‌کردن بازوها، کشش گردن و شانه‌ها |
| تمرینات تنفسی | کنترل اضطراب، بهبود اکسیژن‌رسانی مغز | تنفس شکمی آرام در حالت نشسته |
تحلیل دقیق چند تمرین کلیدی
۱. راه‌رفتن در خط مستقیم با موانع سبک
در تجربه‌ای که با مادربزرگم داشتم، گذاشتن بالش یا بطری خالی روی زمین برای ایجاد مانع کوچک باعث افزایش تمرکز او حین راه‌رفتن می‌شد. این تمرین به طرز محسوسی تعادل و هماهنگی او را در طی دو هفته بهبود داد.
مطالعه‌ای از Harvard Health Publishing نیز تأکید دارد:
“Obstacle training in familiar settings may improve cognitive-motor integration in early Alzheimer’s patients.”
۲. نشستن و برخاستن بدون کمک
این تمرین به ظاهر ساده، یکی از مؤثرترین تمرینات حفظ استقلال در بیماران است. کافی است بیمار روی یک صندلی دسته‌دار بنشیند و تلاش کند بدون کمک دست‌ها بلند شود. در صورت لزوم، می‌توان از یک فیزیوتراپیست برای حمایت اولیه کمک گرفت.
۳. ورزش‌های همراه با موسیقی
پخش موسیقی مورد علاقه بیمار و انجام حرکات ساده مانند دست‌زدن، بالا بردن دست‌ها یا چرخاندن شانه‌ها به ریتم موسیقی، تأثیر چشم‌گیری بر روحیه و همکاری بیمار دارد. این روش در مقاله‌ای از Dementia UK معرفی شده است:
“Music-cued movement can support memory recall and motivation in patients with dementia.”
۴. تمرین تعادلی با کمک سینک یا نرده راه‌پله
یکی از تمرینات ساده ولی بسیار مؤثر، ایستادن پشت سینک ظرف‌شویی یا کنار دیوار و بلند شدن روی پنجه‌هاست. این تمرین هم تقویت عضلات ساق پا و هم بهبود تعادل را به دنبال دارد. استفاده از نرده‌ها در راه‌پله برای بالا و پایین رفتن نیز نوعی تمرین کنترل‌شده است.
آموزش اعضای خانواده و مراقبین
ممکن است اعضای خانواده در مورد نحوه انتقال، بلند کردن یا انتقال فرد مبتلا به بیماری آلزایمر به آموزش نیاز داشته باشند. درمانگران فیزیوتراپی می توانند مراقبین را در مورد چگونگی جلوگیری از صدمه به خود و شخص مبتلا به بیماری راهنمایی کنند. درمانگران فیزیوتراپی علاوه بر مراقبت های عملی، نحوه استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی را نیز به افراد آموزش می دهند.
همچنین می توانید با فیزیوتراپی در منزل نیز بیشتر آشنا شوید.
آیا بیماری آلزایمر قابل پیشگیری است؟
بسیاری از مطالعات تحقیقی نشان داده اند که افراد دارای فعالیت جسمی (در مقایسه با افراد غیرفعال) با افزایش سن کمتر با مشکلات روانی (زوال عقل) روبرو می شوند. برخی تحقیقات می گویند افزایش تناسب قلب و ریه ها حتی ممکن است از پیری (هدر رفتن یا آتروفی) مغز جلوگیری کند. فیزیوتراپیست شما می تواند یک برنامه ورزشی طراحی کند تا به شما در افزایش سلامت با بالا رفتن سن کمک کند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید به مطلب آلزایمر و راه های پیشگیری از آن مراجعه نمایید.
تفاوت فیزیوتراپی در منزل با کلینیک
در کلینیک‌ها معمولاً تمرکز بر تمرینات فیزیکی صرف است، اما در منزل، تمرینات در چارچوب محیط واقعی بیمار انجام می‌شود که به سازگاری بهتر کمک می‌کند. بیمار در محیط آشنا واکنش‌های بهتری به تمرینات نشان می‌دهد. در مقایسه‌ای که بین جلسات کلینیکی و خانگی داشتم، میزان همکاری بیمار در محیط خانه بیش از ۴۰٪ بهتر بود. همچنین، احتمال قطع همکاری و ترک جلسات درمانی در منزل کاهش می‌یابد.
مزایای روانی و شناختی
بر اساس مقاله‌ای از National Institute on Aging:
“Regular physical activity can slow cognitive decline and may help delay the onset of dementia symptoms”
تحرک بدنی منظم که با راهنمایی فیزیوتراپیست در منزل انجام شود، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد شناختی داشته باشد. تمریناتی مانند راه‌رفتن در راهرو با تمرکز بر تعادل، یا فعالیت‌هایی همراه با تحریک ذهنی مانند نام‌بردن اشیاء اطراف در حین حرکت، از جمله تکنیک‌هایی بود که در عمل مؤثر واقع شد.
چالش‌های فیزیوتراپی خانگی در بیماران آلزایمر
با این حال، اجرای این نوع درمان بدون چالش نیست. از جمله مشکلاتی که من تجربه کردم، رفتارهای پیش‌بینی‌ناپذیر بیمار در زمان خستگی یا تغییرات خلقی بود. فیزیوتراپیست باید توانایی بالایی در کنترل موقعیت‌های بحرانی، مانند امتناع بیمار از همکاری یا بروز پرخاشگری، داشته باشد. انتخاب فردی با دانش کافی در زمینه آلزایمر، اهمیت بالایی دارد.
نقش خانواده در موفقیت درمان
یکی از نکات کلیدی، حضور و مشارکت خانواده در حین جلسات فیزیوتراپی است. در تجربه شخصی‌ام، زمانی که اعضای خانواده در تمرینات همراهی می‌کردند، همکاری بیمار بیشتر بود.
این نکته توسط مطالعه‌ای از Journal of Geriatric Physical Therapy نیز تأیید شده:
“Caregiver involvement improves adherence and outcomes in home-based physiotherapy for dementia
نکاتی برای موفقیت بیشتر تمرینات در منزل
- ثبات در برنامه: تمرینات باید در ساعات مشخص و منظم انجام شود. آلزایمری‌ها با الگوی تکرار راحت‌تر سازگار می‌شوند.
- تشویق به جای اجبار: در صورتی که بیمار تمایلی به انجام تمرین نداشت، از فشار مستقیم خودداری شود. تغییر زمان یا ایجاد تنوع در تمرین می‌تواند مفید باشد.
- استفاده از نشانه‌های دیداری: قرار دادن علائم ساده مثل فلش روی زمین یا رنگ‌های برجسته برای جهت‌دهی حرکت بسیار مفید است.
سؤالات متداول
آیا این تمرینات جایگزین فیزیوتراپیست هستند؟
خیر، این تمرینات باید تحت نظارت مستقیم یا با راهنمایی فیزیوتراپیست شروع شوند تا ایمنی بیمار حفظ شود.
چه مدت طول می‌کشد تا اثر تمرینات نمایان شود؟
معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته، بسته به همکاری بیمار و منظم بودن تمرینات، می‌توان پیشرفت‌هایی مانند بهبود تعادل یا خلق‌وخو را مشاهده کرد.
چند جلسه فیزیوتراپی در هفته مناسب است؟
بر اساس تجربه شخصی و توصیه‌های بالینی، ۲ تا ۳ جلسه در هفته کافی است، اما پیوستگی اهمیت بیشتری دارد.
آیا نیاز به تجهیزات خاصی هست؟
خیر، بیشتر تمرینات با استفاده از فضای منزل و وسایل ساده مانند صندلی و نرده راه‌پله انجام می‌شوند.
یک دیدگاه درباره ی “فیزیوتراپی بیمار آلزایمر در منزل؛ تمرینات مؤثر برای حفظ تعادل و آرامش ذهنی”
از تجربه‌ای که در همراهی یکی از بستگان نزدیکم در فرآیند درمان خانگی آلزایمر داشتم، متوجه شدم که فیزیوتراپی در منزل نه تنها به بهبود عملکرد حرکتی کمک می‌کند، بلکه در کاهش اضطراب و افزایش حس امنیت در بیماران نقش مهمی دارد. در این تجربه، کار با یک فیزیوتراپیست متخصص توان هاب در درمان اختلالات نورودژنراتیو مانند آلزایمر، تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی بیمارمون داشت