آرتروز شانه چیست و چگونه درمان می شود؟

آرتروز کتف یک مشکل شایع است که می‌تواند افراد زیادی را درگیر کند. منظور از آرتروز شانه و بازو التهاب مفصل شانه است. با گذشت زمان، آرتروز می‌تواند منجر به از بین رفتن غضروف شود. این بیماری می‌تواند موجب درد، سفتی، کاهش دامنه حرکتی، ایجاد صدا در هنگام حرکت دادن دست و ساییده شدن مفصل شانه شود. روش‌های مختلفی برای درمان آرتروز شانه وجود دارد. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی آرتروز شانه و درمان آن بپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

منظور از آرتروز مفصل شانه چیست؟

آرتروز شانه همان التهاب مفصل شانه است. این التهاب موجب درد و سفتی می‌شود و زمانی که دست خود را بلند کنید، درد بیشتری را احساس خواهید کرد. مفصل اصلی شانه یک مفصل گوی و کاسه‌ای است. در این مفصل، استخوان گوی مانند بازو در کاسه توخالی تیغه شانه قرار می‌گیرد. به این مفصل، گلنوهومرال می‌گویند.

آرتروز شانه همچنین می‌تواند در مفصل دوم شانه، جایی که استخوان ترقوه با آکرومیون روی تیغه شانه‌تان برخورد می‌کند، ایجاد شود. این مفصل، آکرومیوکلاویکولار (سرشانه‌ای ترقوه‌ای) یا مفصل AC نامیده می‌شود.

با گذشت زمان، آرتروز منجر به از بین رفتن غضروف می‌شود. غضروف بافتی است که سر استخوان بازو و گوی مفصل شانه شما را می‌پوشاند. غضروف به سطوح استخوانی اجازه می‌دهد تا در داخل مفصل سر بخورند. همچنین از استخوان‌های شما در برابر ضربه محافظت می‌کند. در آرتروز شدید شانه، غضروف از بین می‌رود و استخوان‌های مفصل مستقیماً روی یکدیگر ساییده می‌شوند.

آرتروز شانه چگونه احساسی را در فرد ایجاد می‌کند؟

فردی که دچار آرتروز شانه می‌شود، درد و سفتی خفیف تا شدیدی را در شانه خود احساس خواهد کرد. فرد با گذشت زمان متوجه کاهش دامنه حرکتی خود در مفصل شانه می‌شود. به خصوص اگر مفصل گلنوهومرال درگیر شده باشد.

علاوه بر این، اگر فرد بخواهد دست خود را بالای سرش ببرد، اجسام سنگین را بلند کند، ورزش کند یا فعالیت‌هایی را انجام دهد که شامل طیف وسیعی از حرکات بازو شود، احساس درد خواهد کرد. در مراحل پیشرفته‌تر هم فرد ممکن است نتواند کارهای روزمره و ساده را بدون درد انجام دهد. منظور از کارهای ساده حمام کردن، نظافت و حتی نوشیدن یا استفاده از یارانه است.

درد آرتروز شانه در کدام قسمت احساس می‌شود؟

محل درد شانه می‌تواند نشان دهد که کدام مفصل آسیب دیده است. اگر در کنار شانه احساس شود و در عمق مفصل باشد، احتمالاً مفصل گلنوهومرال درگیر شده است. اگر درد در بالای شانه احساس شود و گاهی اوقات به گردن برسد، احتمالاً ‌مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) درگیر شده است.

چه افرادی به آرتروز شانه مبتلا می‌شوند؟

آرتروز شانه معمولاً در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است.

در افراد جوان‌تری که به روماتیسم مفصلی مبتلا هستند، بیشتر دیده می‌شود.

علاوه بر این، پس از آسیب مانند شکستگی استخوان‌های شانه، دررفتگی و… ممکن است در فرد ایجاد شود.

علائم آرتروز شانه

علائم آرتروز شانه از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم و نشانه‌ها عبارت‌اند از:

• درد در مفصل شانه: این مورد شایع‌ترین علامت است. در ابتدا ممکن است فقط در حین فعالیت احساس درد کنید. در مراحل بعدی بیماری، ممکن است در هر زمانی از روز و حتی بدون حرکت بازو احساس درد کنید. درد شما ممکن است هنگام بلند کردن اجسام سنگین یا بعد از ورزش بدتر شود. اگر آرتروز شدید باشد، ممکن است درد به بازو و حتی آرنج یا مچ نیز سرایت کند.
• سفتی و از دست دادن دامنه حرکتی: ممکن است در شانه خود احساس سفتی کنید و دامنه حرکتی خود را از دست بدهید. این موارد ممکن است انجام کارهای روزمره را هم برای شما دشوار کند.
• ساییده شدن و ایجاد صدای ترک در مفصل شانه: وقتی غضروف از بین برود، سطح ناصافی از استخوان به جا می‌ماند و همین امر باعث ایجاد این صداها می‌شود. گاهی این صداها با درد همراه هستند.
• بی‌خوابی: افرادی که آرتروز شانه دارند، اغلب نمی‌توانند موقعیت راحتی را برای خوابیدن پیدا کنند. هر حرکت شانه ممکن است باعث ایجاد درد شود. اگر به پشت می‌خوابید، یک بالش زیر آرنج سمت آسیب دیده خود قرار دهید. این کار از شانه شما حمایت می‌کند و فشار ساختارهای مفصلی را از بین می‌برد.

پیشنهاد می دهیم با فیزیوتراپی تاندون شانه بیشتر آشنا شوید.

دلایل بروز آرتروز شانه

چیزهای زیادی می‌توانند موجب بروز آرتروز کتف شوند. این موارد را در ادامه بررسی می‌کنیم.

• استئوآرتریت: این مورد شایع‌ترین نوع آرتروز است. این بیماری مفصلی به بیماری ساییدگی و پارگی معروف است و بیشتر به سن برمی‌گردد. در این نوع آرتروز غضروف نرم می‌شود، ترک می‌خورد، پوسته پوسته یا فرسوده می‌شود و در نهایت از بین می‌رود. این امر باعث نمایان شدن استخوان‌های زیر غضروف می‌شود. در نتیجه روی یکدیگر مالیده و ساییده می‌شوند.
• آرتریت روماتوئید: این نوع آرتروز یک بیماری خودایمنی است، به این معنی که سیستم دفاعی بدن شما به بافت‌های سالم خود حمله می‌کند. در آرتریت روماتوئید شانه، سیستم ایمنی بدن به پوشش مفصل و مفاصل حمله می‌کند و باعث تورم پوشش می‌شود. این بیماری در نهایت به غضروف آسیب می‌رساند.
• پارگی آرتروپاتی روتاتور کاف: روتاتور کاف شامل چهار تاندون می‌شود که مفصل شانه شما را احاطه کرده است. این بخش شانه شما را ثابت نگه می‌دارد. پارگی این تاندون‌ها (پارگی روتاتور کاف) معمولاً به صورت آهسته و با سایش و فرسودگی در طول زمان اتفاق می‌افتد. در برخی موارد این پارگی به مرور زمان بیشتر می‌گردد. تا جایی که سر استخوان بازو از موقعیت طبیعی خودش خارج می‌گردد و به استخوان‌های دیگر شانه برخورد می‌کند و منجر به سایش غضروف و آرتروز می‌شود.
• ضربه به شانه: هر نوع آسیب به استخوان‌های شانه از جمله دررفتگی، شکستگی یا ضربه شدید می‌تواند به ‌سطح غضروف آسیب برساند.
• نکروز آواسکولار: این وضعیت که استئونکروز نیز نامیده می‌شود، مرگ بخشی از استخوان گوی شانه است. در این حالت ضربه یا بیماری جریان خون را به استخوان قطع می‌کند. با بروز این مشکل، غضروف آسیب می‌بیند و در نهایت، مفصل شانه از بین می‌رود. ‌

راه‌های تشخیص آرتروز شانه

در ابتدا پزشک شما را معاینه می‌کند. سپس دامنه حرکتی و قدرت شما را بررسی می‌کند. علاوه بر این در مورد فعالیت‌های شما، هر گونه علائم، آسیب و… سؤال می‌پرسد و سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند. برای بررسی دقیق‌تر عکس و تصویربرداری لازم است.

• اشعه اکس: اشعه ایکس وضعیت استخوان‌های شما را نشان می‌دهد. این تصاویر به طور مستقیم غضروف را نشان نمی‌دهند؛ اما پزشک می‌تواند با کمک این تصاویر‌ مقدار فضای بین استخوان‌های شما را ببیند. اگر فضای بین استخوان‌ها خیلی کم باشد، به این معنی است که غضروف از بین رفته است.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): این تصویربرداری جزئیات بیشتری را از استخوان‌های مفصل شانه ارائه می‌دهد و اغلب برای افرادی لازم است که نیاز به جراحی دارند.
• MRI: این عکس‌برداری بافت‌های نرم اطراف شانه را نشان می‌دهد. علاوه بر این، ممکن است پزشک دستور نمایش وضعیت تاندون‌های روتاتور کاف را هم بدهد.

همچنین برای اطلاعات بیشتر درباره یخ زدگی شانه و راه های درمان آن می توانید مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.

نحوه درمان آرتروز کتف

روش‌های مختلفی برای درمان آرتروز شانه وجود دارد. درمان آرتروز شانه معمولاً با مراقبت‌های غیرجراحی، خانگی و اصلاح سبک زندگی آغاز می‌شود. این روش‌ها تحرک شانه شما را اصلاح می‌کنند و درد را کاهش می‌دهند. این روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

• فیزیوتراپی و ورزش برای آرتروز شانه: تمرینات کششی و فیزیوتراپی به بهبود یا حفظ دامنه حرکتی شما کمک می‌کند. فیزیوتراپ وضعیت شما را بررسی می‌کند و تمریناتی را بر اساس مشکلات شما طراحی می‌کند.
• تنظیم فعالیت‌ها و سبک زندگی: فعالیت‌های روزمره خود را مدیریت کنید. از انجام کارها یا ورزش‌هایی که موجب بروز درد شانه می‌شوند، خودداری کنید.
• یخ و گرما: برای کاهش التهاب و درد می‌توانید از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید. ببینید کدام مورد برای شما بهتر است. کمپرس گرم گزینه خوبی برای گرم کردن بدن قبل از انجام حرکات کششی یا تسکین درد است. از کمپرس سرد  هم می‌توانید چند بار در روز و هر بار به مدت 20 دقیقه استفاده کنید.
• استفاده از داروهای بدون نسخه: برای تسکین درد در کوتاه مدت می‌توان از مسکن‌های مختلفی مثل استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن و… استفاده کرد. مصرف این مسکن‌ها در طولانی مدت می‌تواند موجب مشکلات کبدی، کلیوی و گوارشی شود. اگر به داروی قوی‌تر نیاز دارید، باید به پزشک مراجعه کنید تا مسکن قوی‌تری را برای شما تجویز کند.
• تزریق: رایج‌ترین گزینه تزریق کورتیکواستروئید است. پزشک این دارو را به فضای میان مفصل شانه شما تزریق می‌کند. کورتیزون با کاهش التهاب در مفصل درد را تسکین می‌دهد. این دارو تنها چند ماه تأثیر می‌گذارد و در صورت نیاز مجدداً باید آن را تزریق کنید.
• جراحی شانه: اگر روش‌های درمانی ذکر شده درد شما را تسکین نداد و آرتروز بدتر شد، ممکن است به جراحی نیاز پیدا کنید. جراحی شانه انواع مختلفی دارد:

جراحی تعویض کامل شانه: در این جراحی، مواد پلاستیکی و فلزی جایگزین بخش‌های آسیب دیده استخوان مفصل شانه می‌شوند. جراح بخشی از گوی مفصل سربازو را برمی‌دارد. سپس آن را با یک فلز جایگزین می‌کند. برای بخش کاسه‌ای نیز از ماده‌ای پلاستیکی استفاده می‌شود.

جراحی معکوس تعویض کامل شانه: در این جراحی، جراح محل گوی و کاسه را برعکس می‌کند. یک سری فلزی به تیغه شانه و یک کاسه به استخوان بازو متصل می‌کند.

دبریدمان شانه به روش آرتروسکوپی: در این جراحی، از ابزارهای کوچک و دوربین استفاده می‌شود. این ابزارها را از طریق برش‌های کوچک وارد شانه می‌کنند. جراح قطعات شل شده غضروف را برمی‌دارد. این روش معمولاً برای آرتروز مرحله اولیه مناسب است و می‌توان گفت که جلوی آرتروز را نمی‌گیرد. اما می‌تواند درد را تا 24 ماه تسکین بخشد.

آرتروپلاستی رزکسیون: این عمل شایع‌ترین جراحی برای آرتروز مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) است. در این عمل، جراح شما مقدار کمی از استخوان انتهای استخوان ترقوه شما را برمی‌دارد. سپس فضای بین استخوان ترقوه و تیغه شانه شما با بافت اسکار پر می‌شود.

جراح شما با توجه به نوع، محل و شدت آرتروز یکی از موارد بالا را پیشنهاد می‌کند.

بورسیت شانه چیست؟ برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.

فیزیوتراپی آرتروز شانه

همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم یکی از بهترین و پرطرف‌دارترین راه‌ها برای درمان آرتروز شانه فیزیوتراپی است. تمرینات فیزیوتراپی آرتروز شانه را می‌توانید در خانه هم اجرا کنید. برای شروع تمرینات در ابتدا پزشک باید شما را معاینه کند. پس از معاینه معمولاً به شما پیشنهاد می‌شود که به فیزیوتراپ مراجعه کنید.

فیزیوتراپ وضعیت شانه شما را بررسی می‌کند. عکس‌ها نیز با دقت بررسی می‌شوند. سپس با توجه به وضعیت شانه شما تمریناتی طراحی می‌شوند. برای اجرای این تمرینات به لوازم خاصی نیاز ندارید. در ادامه تمرینان فیزیوتراپی آرتروز شانه را می‌آوریم.

تمرین اول

برای اجرای این تمرین به یک لوله پی وی سی یا دسته جارو نیاز دارید. طول این عصا باید حدود 30 سانتی‌متر ‌بیشتر از شانه‌های شما باشد.

به پشت دراز بکشید. با هر دو دست عصا را بگیرید. عصا را به گونه‌ای بگیرید که کف دستان شما رو به سمت پایین باشد.

آرنج‌های خود را صاف نگه دارید. سپس به آرامی دست‌های خود را بالای سر ببرید. آنها را تا جایی بالا بیاورید که کشش را در شانه‌ها، قسمت بالایی پشت و سینه خود احساس کنید.

15 تا 30 ثانیه در این حالت باقی بمانید.

این تمرین را 2 تا 4 بار تکرار کنید.

تمرین دوم

برای اجرای این تمرین هم می‌توانید از عصای تمرین اول استفاده کنید.

به پشت دراز بکشید. عصا را با هر دو دست بگیرید. آرنج‌ها را خم کنید. کف دست‌های شما باید به سمت بالا باشد.

آرنج‌ها را به بدن خود نزدیک نگه دارید. حال عصا را به سمت شانه‌ای که درد را در آن احساس می‌‌کنید، حرکت دهید.

8 تا 12 ثانیه در این حالت بمانید.

2 تا 4 بار این تمرین را تکرار کنید.

تمرین سوم

برای اجرای این تمرین به یک حوله یا پارچه نیاز دارید. پارچه را دو دست را پشت سر خود ببرید.

حال دست سالم را بالای سر خود نگه دارید و یک سر حوله را نگه دارید.

با دست آسیب دیده قسمت پایینی را بگیرید.

حال با دست خود حوله را به سمت بالا بکشید. این کار را تا زمانی انجام دهید که در قسمت جلویی و بیرونی شانه آسیب دیده کشیدگی احساس کنید.

15 تا 30 ثانیه در این وضعیت بمانید.

این تمرین را 2 تا 4 بار تکرار کنید.

تمرین چهارم

برای این تمرین کافی است تیغه‌های شانه خود را از پشت به هم فشار دهید.

در حین فشار دادن تیغه‌ها، شانه‌های خود را بالا نیاورید. 6 ثانیه در این وضعیت بمانید.

این تمرین را 8 تا 12 بار تکرار کنید.

تمرین پنجم

برای این تمرین به کش پیلاتس نیاز دارید. کش را دور یک جسم محکم که در سطح کمر شما قرار دارد بگذارید. می‌توانید کش را دور دستگیره در یا پایه تخت بگذارید.

با هر دست خود یک سر کش را بگیرید.

دستان خود را در کنار بدن نگه دارید. حال آرنج‌ها را خم کنید تا زاویه 90 درجه ایجاد شود. کش یا باند را به آرامی به سمت عقب بکشید.

در این حالت تیغه‌های شانه‌های شما باید به سمت یکدیگر حرکت کنند. سپس دست‌ها را به موقعیت اولیه بازگردانید.

این تمرین را 8 تا 12 بار تکرار کنید.

تمرین ششم

برای این تمرین کش یا باند پیلاتس را به یک دستگیره در ببندید.

شانه‌ها را شل کنید. آرنج خود را 90 درجه خم کنید.

بازوی خود را به آرامی به بدن بچسبانید. برای راحتی کار می‌توانید یک حوله را رول یا تا کنید و بین آرنج و بدن خود قرار دهید. این کار موجب می‌شود تا بازوی خود را در این ناحیه ثابت نگه دارید.

یک سر کش را با دست آسیب دیده نگه دارید.

حال کش را بکشید. به آرامی مچ دست را از بدن دور کنید. این کار را تا زمانی انجام دهید که در شانه خود احساس سفتی کنید.

سپس به آرامی دست را به جای قبلی برگردانید.

این تمرین را 8 تا 12 بار تکرار کنید.

تمرین هفتم

این تمرین برای افرادی که مشکل کمردرد دارند، مناسب نیست.

برای اجرای این تمرین با دست سالم خود لبه میز یا پشتی صندلی را بگیرید.

سپس کمی به جلو خم شوید.

دست آسیب دیده را صاف به سمت پایین آویزان کنید. در این تمرین از عضلات بازو استفاده نمی‌کنید.

در عوض باید از پاها و باسن خود برای ایجاد حرکتی استفاده کنید که باعث می‌شود بازوی شما آزادانه تاب بخورد.

از حرکت باسن و پاها به گونه‌ای استفاده کنید که دست آویزان شما به حالت چرخشی و مانند آونگ تاب بخورد و به جلو و عقب برود. ابتدا با دایره‌ای کوچک به اندازه بشقاب شروع کنید. سپس تا جایی که درد دست اجازه می‌دهد، این دایره را به تدریج کمی بزرگ‌تر کنید.

این تمرین را به مدت 5 دقیقه ادامه دهید.

این تمرین را روزی 5 تا 7 بار انجام دهید.

همچنین برای آشنایی بیشتر با فیزیوتراپی می توانید به صفحه فیزیوتراپی در منزل مراجعه نمایید.

سخن نهایی

در این مقاله به بررسی آرتروز شانه، علل آن و روش‌های درمانی این بیماری پرداختیم. معمولاً پزشکان ترجیح می‌دهند این بیماری را با روش‌های غیرجراحی به ویژه فیزیوتراپی رفع کنند. تیم توان هاب شامل گروهی از فیزیوتراپ‌های مجرب و ماهر می‌شود که خدمات خود را در منزل ارائه می‌دهند. علاوه بر این، می‌توانید از پشتیبانی 24 ساعته تیم توان هاب بهره‌مند شوید و تمامی سؤالات و نگرانی‌های خود را به راحتی با گروه در میان بگذارید.

بزرگ‌ترین مسئولیت ما در تیم پویای توان هاب مراقبت از سلامت جامعه توان‌خواهان است. ما در خانواده توان هاب تنها یک هدف داریم و آن اینکه کلیه خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی را به‌صورت تخصصی در منزل شما عزیزان ارائه دهیم. در راستای تحقق این هدف، مشاوره تخصصی توان هاب برای شما عزیزان رایگان است و با ثبت درخواست تماس، کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس می‌گیرند و به‌محض شروع درمان، درمانگران ما با کلیه تجهیزات لازم در منزل شما حضور پیدا خواهند کرد.