اختلال هماهنگی رشدی(دیسپراکسی) در کودکان

اختلال هماهنگی رشدی در کودکان

به خاطر دارید که در دوران مدرسه همیشه کودکی بود که دست و پا چلفتی بود، وسایل را روی زمین می انداخت، با بقیه برخورد می کرد، هیچوقت در ورزش خوب نبود و اغلب اوقات عجیب و غریب به نظر می رسید؟ یا شاید آن کودک خودتان بودید؟ حال کمی عمیق تر به بحث نگاه کنیم و چیزهای بیشتری در مورد این بچه که به او”دست و پا چلفتی” می گفتند بفهمیم.

اختلال هماهنگی رشدی یک اختلال عصبی رشدی می­ باشد که بر روی حرکات ریز و یا درشت، پردازش حسی و درک بینایی تأثیر می گذارد. دیسپراکسی بر کودکان سنین مختلف تاثیر می گذارد و اغلب مشکلاتی را در برنامه ریزی، سازماندهی و انجام وظایف و فعالیت ها در جهت درست به وجود می­ آورد. همچنین می­تواند بر گفتار نیز تأثیر بگذارد.

به عنوان یک اختلال عصبی رشدی، اختلال هماهنگی رشدی کودکان مانند سندرم داون و سندرم ایکس شکننده، دلیل واضح و مشخصی برای به وجود آمدنش مشخص نیست. اگرچه رایج است که دیسپراکسی معمولا با اختلالات دیگری مانند اوتیسم، بیش فعالی یا مشکلات یادگیری رخ می ­دهد.

اختلال هماهنگی رشدی یا دیسپراکسی چیست؟

دیسپراکسی یک اختلال عصبی است که بر توانایی فرد برای برنامه ریزی و پردازش وظایف حرکتی تأثیر می گذارد.

افراد مبتلا به دیسپراکسی اغلب مشکلات زبانی دارند و گاهی اوقات تا حدی در فکر و ادراک نیز دچار مشکل می شوند. با این حال، دیسپراکسی بر هوش فرد تأثیر نمی گذارد، اگرچه می تواند باعث مشکلات یادگیری در کودکان شود.

اختلال هماهنگی رشدی عدم بلوغ در سازماندهی حرکت است. مغز اطلاعات را به گونه ای پردازش نمی کند که امکان انتقال کامل پیام های عصبی را فراهم کند. برای یک فرد مبتلا به دیسپراکسی برنامه ریزی برای انجام کار و نحوه انجام آن مشکل است.

علل اختلال هماهنگی رشدی

انجام حرکات هماهنگ فرآیند پیچیده ای است که اعصاب و بخش های مختلف مغز را درگیر می کند. هر گونه مشکل در این فرآیند به طور بالقوه می تواند منجر به مشکلات حرکت و هماهنگی شود.

معمولاً مشخص نمی شود که چرا هماهنگی، به خوبی توانایی های دیگر در کودکان مبتلا به دیسپراکسی ایجاد نمی شود. با این حال، تعدادی از عوامل خطرساز که می توانند احتمال ابتلای کودک به دیسپراکسی را افزایش دهند، شناسایی شده اند که شامل موارد زیر می شوند:

  • تولد نارس، قبل از هفته سی و هفتم بارداری
  • وزن کم هنگام تولد
  • داشتن سابقه خانوادگی، اگرچه دقیقاً مشخص نیست که کدام ژن ممکن است در این بیماری دخیل باشد
  • مصرف الکل یا داروهای غیرقانونی توسط مادر در دوران بارداری

علائم دیسپراکسی

علائم بسته به سن فرد متفاوت است. برخی از علائم عمومی دیسپراکسی عبارتند از:

  • تعادل ضعیف
  • وضعیت نامناسب حالات بدن
  • خستگی
  • دست و پا چلفتی بودن
  • تفاوت در گفتار
  • مشکلات ادراک
  • هماهنگی ضعیف دست و چشم
اختلال هماهنگی رشدی
اختلال هماهنگی رشدی

کودک با اختلال هماهنگی رشدی چه ویژگی­ هایی خواهد داشت؟

بعضی از کودکان ممکن است در حوزه ­های مختلفی دچار مشکل شوند. دیگران ممکن است تنها با فعالیت های خاصی مشکل داشته باشند. در اینجا برخی از ویژگی های رایج ارایه می­ شود:

  • در مقایسه با همسن و سال­ های خود بی دست و پا و دارای حرکات عجیب به نظر می­ رسند.(به عنوان مثال به طرز عجیبی می دوند یا به شکل عجیبی قیچی را در دست می­ گیرند)
  • آگاهی بدنی ضعیفی دارند: برخورد با وسایل و دیگران، ورود به حریم شخصی دیگران بدون آگاهی و تشخیص آن
  • مشکل یا تأخیر در رشد حرکات بزرگ مانند دویدن و حرکات ریز مانند نوشتن و بستن بند کفش
  • کندی در انجام دستورالعمل­ های کلامی
  • فراموش کردن حرکاتی که قبلا آموخته­ اند
  • اختلاف مهارت ها: ممکن است زبان و ارتباطات خوب داشته باشند، اما دست خط نامرتب و به هم ریخته
  • دچار مشکل شدن در آموختن مهارت های جدید یا انتقال مهارت های قبلی به زمینه های جدید، مثلا از خانه به مدرسه
  • داشتن مشکل در انجام فعالیت هایی که به استفاده هماهنگ از هر دو طرف بدن نیاز دارند مانند برش با قیچی، دویدن، تنیس
  • کاهش تعادل و کنترل موضعی، به عنوان مثال ناپایداری هنگام بالا رفتن از پله یا عدم تعادل هنگام لباس پوشیدن
  • نیاز به زمان اضافی برای انجام تکالیف مانند ریاضی، املا و دست خط که نیاز به نوشتن دقیق و منظم در صفحه دارد
  • عجله در انجام دادن کار، زیرا که انجام آن به آرامی دشوار می­ باشد(به علت کاهش کنترل/تعادل)
  • مشکل در نظم مانند کیف مدرسه، تکالیف، لباس عوض کردن، نوشتن مرتب روی کاغذ

به عنوان نتیجه این چالش­ های روزانه ممکن است کودکان:

  • از فعالیت­ های ورزشی/ فیزیکی اجتناب می­ کنند و به دلیل ترس از اینکه به بازی راه داده نشوند با همسن و سال­های خود ارتباط برقرار نمی کنند. اغلب با کودکان کوچکتر از خود بازی می ­کنند زیرا که از لحاظ مهارت به هم نزدیک تر هستند و از این لحاظ اعتماد به نفس بیشتری هنگام بازی خواهند داشت
  • به وجود آمدن مشکل در انجام کارهای روزانه مانند مسواک زدن و آماده شدن برای رفتن به مدرسه
  • کاهش عزت نفس و وجود اضطراب هنگامی که از آن­ها خواسته می شود در فعالیت های دشوار شرکت کنند
  • در مورد فعالیت­ هایی که به حرکت نیاز دارند شکایت می ­کنند که “خیلی سخت است” یا “نمی ­توانم”
  • به انجام فعالیت­ هایی که به نظرشان سخت است یا تجربه شکست در آن­ها را دارند علاقه ندارند
  • هنگام انجام وظایف خود ناامید شده و احساس خستگی می­ کنند
اختلال هماهنگی رشدی
اختلال هماهنگی رشدی

درمان های دیسپراکسی

اگرچه دیسپراکسی قابل درمان نیست، اما با درمان، فرد می تواند بهتر شود. با این حال، هر چه مشکل کودک زودتر تشخیص داده شود، نتایج آن بهتر خواهد بود.

تعداد کمی از کودکان، معمولاً آنهایی که علائم خفیف دست و پا چلفتی بودن را دارند، ممکن است با افزایش سن از علائم شان کاسته شود. با این حال اکثریت قریب به اتفاق کودکان به کمک طولانی مدت نیاز دارند.

هنگامی که این اختلال تشخیص داده شد، می توان یک برنامه درمانی متناسب با مشکلات خاص کودک تهیه کرد. این طرح ممکن است شامل متخصصان مختلفی باشد. متخصصان زیر معمولاً به افراد مبتلا به دیسپراکسی را کمک می کنند:

کار درمانی

یک کاردرمانگر نحوه عملکرد کودک در کارهای روزمره را در خانه و مدرسه ارزیابی خواهد کرد. آنها سپس به کودک کمک می کنند تا مهارت های خاص فعالیت های روزانه را که برای آنها دشوار است، توسعه دهد.

متخصص کاردرمانی چه کمکی می ­تواند به کودک دارای اختلال هماهنگی رشدی بکند؟

بعد از انجام ارزیابی با هماهنگی شما و معلم کودک اهدافی برای دستیابی به بهترین عملکرد تعیین می­ شود. ممکن است که فقط در حوزه ­ی خاصی از اختلال هماهنگی رشدی نیاز به تمرین داشته باشند و یا اینکه در چند زمینه مهارتی نیازمند تمرین باشند. به طور کلی کاردرمانگر در مهارت­ های اساسی لازم برای فعالیت­ های با حرکت­ های ریز و درشت به کودک شما کمک خواهد کرد، فعالیت هایی نظیر:

  • تعادل و هماهنگی
  • قدرت و استقامت
  • توجه و هوشیاری
  • آگاهی و شناخت بدنی
  • برنامه ­ریزی حرکتی

از آن­جایی که اختلال هماهنگی رشدی اغلب با دیگر اختلالات نظیر اوتیسم یا بیش فعالی رخ می ­دهد، کاردرمان­گر می­ تواند با ترکیب راهکارهای چندگانه به پیشرفت برنامه ریزی حرکتی و پردازش حسی به صورت همزمان کمک کند.

گفتاردرمانی

متخصص گفتاردرمانی ارزیابی گفتار کودک را انجام می دهد و سپس یک برنامه درمانی برای کمک به او برای برقراری ارتباط موثرتر اجرا می کند.

برای دریافت خدمات کاردرمانی در منزل و گفتاردرمانی در منزل با ما تماس بگیرید تا در اسرع وقت کارشناسان ما با شما مشورت کرده و درمانگر مناسب برای شما انتخاب گردد.

شما چه کمکی می ­توانید به کودک خود بکنید؟

  • بازی لی لی: این بازی برای انجام حرکات درشت بسیار مفید است. همچنین می­توانید با استفاده از رنگ ­های مختلف در کشیدن خانه های بازی به تحریک کودک به استفاده از توانایی بینایی کمک کنید
  • با استفاده از بالشتک و ترامپولین و غیره زمین بازی کوچکی در خانه بسازید، دویدن از بین،رو و زیر موانعی که ساخته اید برای کمک به پیشرفت حرکات ریز و درشت بسیار مفید می باشد
  • شرکت دادن آن­ها در ورزش­ هایی نظیر شنا، هنرهای رزمی، رقص، فوتبال و ژیمناستیک بسیار مفید است
  • ساخت کاردستی و اسباب بازی با دستورالعمل­ های قدم به قدم مانند اوریگامی، لگو و خانه سازی
  • پازل
  • فعالیت هایی که با مداد انجام می­شود مانند کپی کردن شکل ­ها، هزارتو
اختلال هماهنگی رشدی(دیسپراکسی) در کودکان 1
اختلال هماهنگی رشدی

به یاد داشته باشید هرچقدر این تمرینات بیشتر انجام گردد و ماهیچه ­های کوچک و بزرگ بیشتری درگیر شوند، نتیجه بهتری حاصل می گردد. کودکان مبتلا به دیسپراکسی کاملا قادر به یادگیری در کنار همسالان خود هستند؛ آنها ممکن است فقط نیاز به توجه و پشتیبانی بیشتری داشته باشند. آگاهی اولین گام است و می تواند تمام تفاوت ها را در کمک به یک کودک برای رسیدن به پتانسیل کامل خود در مدرسه ایجاد کند.

به دلیل محدودیت‌های درمان‌های موجود برای اختلال هماهنگی رشدی و این واقعیت که نمی‌توان آن را به طور کامل درمان کرد، برخی از والدین ممکن است به دنبال درمان‌های جایگزینی باشند که ادعا می شود این اختلال را درمان می‌کنند یا تا حد زیادی بهبود می‌بخشند. اما معمولاً هیچ شواهد علمی برای حمایت از استفاده از درمان‌های جایگزین وجود ندارد و ممکن است هزینه‌بر و زمان‌بر باشند.

به اشتراک بگذارید

Share on facebook
Share on linkedin
Share on twitter
Share on telegram
Share on whatsapp
Share on email

بیشتر بخوانید | مقالات مرتبط

رسوب کلسیم در شانه

رسوب کلسیم می‌تواند در هر جایی از بدن رخ بدهد؛ اما معمولاً در مفصل شانه ایجاد می‌شود. رسوب کلسیم در