فروزن شولدر یا کپسولیت چسبنده وضعیتی است که شامل درد و سفتی در مفصل شانه می‌شود. علائم معمولاً به آرامی شروع می‌شوند و با گذشت زمان بدتر می‌شوند. اگر مجبور باشید شانه خود را برای مدت طولانی ثابت نگه دارید، خطر ابتلا به یخ زدگی کتف افزایش می‌یابد. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی بیماری یخ زدگی شانه بپردازیم و روش‌های درمان آن را توضیح دهیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
یخ زدگی شانه چیست؟
Frozen shoulder یا شانه یخ زده یک وضعیت دردناک است که موجب محدود شدن حرکت شانه شما می‌شود. خشکی مفصل شانه زمانی اتفاق می‌افتد که بافت همبند و قوی اطراف مفصل شانه شما (به نام کپسول مفصل شانه) ضخیم، سفت و ملتهب شود. کپسول مفصلی شامل رباط‌هایی است که قسمت بالای استخوان بازو (سر بازو) را به حفره شانه (گلنوئید) متصل می‌کند و مفصل را محکم در جای خود نگه می‌دارد. از این مفصل به عنوان مفصل گوی و کاسه نیز یاد می‌شود. از آن جهت به این مشکل «یخ زدگی» گفته می‌شود که هر چه درد بیشتری احساس کنید، احتمال استفاده از شانه نیز کمتر می‌شود. عدم استفاده از شانه باعث ضخیم و سفت شدن کپسول شانه می‌شود و حرکت شانه را دشوارتر می‌کند. در نتیجه شانه در جای خود «یخ» می‌زند.
علائم یخ زدگی شانه
پزشکان علائم شانه یخ زده را به 3 مرحله تقسیم می‌کنند:
مرحله اول: در این مرحله شانه شما سفت می‌شود و حرکت دادن آن دردناک است. درد به آرامی افزایش می‌یابد. ممکن است در شب بدتر شود. به تدریج ناتوانی در حرکت دادن شانه افزایش می‌یابد. این مرحله از 6 هفته تا 9 ماه طول می‌کشد.
مرحله دوم: در این مرحله، درد ممکن است کاهش یابد، اما شانه شما سفت باقی می‌ماند. این امر انجام وظایف و فعالیت‌های روزانه را دشوارتر می‌کند. این مرحله دو تا شش ماه طول می‌کشد.
مرحله سوم: در این مرحله درد کاهش می‌یابد و سپس فرد می‌تواند شانه را به آرامی تکان دهد. قدرت به تدریج بیشتر می‌گردد. این مرحله نیز از 6 ماه تا 2 سال طول می‌کشد.
پس به طور کلی می‌توان علائم شانه منجمد را این گونه بیان کرد:
- سفتی شانه در ابتدای بیماری
- در مبهم که با پیشرفت بیماری بیشتر می‌شود
- احساس درد در زمان حرکت دادن دست
- بهبود درد با گذشت زمان
علت یخ زدگی شانه چیست؟
محققان علت شانه یخ زده را به طور دقیق نمی‌دانند و نمی‌توانند دلیل واضحی برای آن بیاورند. این وضعیت زمانی رخ میدهد که التهاب باعث ضخیم و سفت شدن کپسول مفصل شانه شود. نوارهای ضخیم اسکار نیز با گذشت زمان ایجاد می‌شوند و مایع سینوویال کمتری برای روان نگه داشتن مفصل شانه وجود دارد. همین مسئله حرکت و چرخش شانه را دشوارتر می‌کند.
چه کسانی بیشتر در معرض بیماری شانه منجمد قرار می‌گیرند؟
عوامل زیر در ابتلا به شانه یخ زده یا فروزن شولدر مؤثر هستند:
- سن: این مشکل بیشتر در سن 40 تا 60 سالگی رخ میدهد.
- جنسیت: این بیمار در زنان بیشتر دیده می‌شود.
- آسیب دیدن شانه: هر گونه جراحت یا جراحی شانه که لازم به جلوگیری از حرکت شانه باشد (مثلاً با استفاده از بریس شانه، آتل، بند شانه و غیره)، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد. به عنوان مثال می‌توان به پارگی روتاتور کاف و شکستگی تیغه شانه، استخوان ترقوه یا بازو اشاره کرد.
- دیابت: بین 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به دیابت دچار شانه یخ زده می‌شوند.
- سایر بیماری‌ها و شرایط سلامتی: این امر شامل سکته مغزی، کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، بیماری پارکینسون و بیماری قلبی می‌شود. محققان مطمئن نیستند که چرا بیماری‌ها و شرایط دیگر خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می‌دهند.
افتادگی شانه چیست؟ برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.
نحوه تشخیص یخ زدگی شانه
پزشک برای تشخیص این بیماری در ابتدا شانه شما را معاینه می‌کند. سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند و از شما می‌خواهد تا دست خود را در جهات مختلف تکان دهید. با این کار دامنه حرکتی دست مشخص می‌شود. این که دست شما در کدام جهت درد می‌گیرد و محدوده حرکتی غیرفعال شما کدام بخش است. برای بررسی دقیق‌تر به عکس‌برداری با اشعه ایکس نیاز است. با عکس می‌توان تشخیص داد که علت علائم شما مشکلات دیگری مانند آرتروز نباشد. معمولاً برای تشخیص یخ زدگی شانه به ام آر آی و سونوگرافی نیاز نیست.
آرتروز شانه چیست؟ برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.
روش‌های درمان یخ زدگی شانه
برای درمان شانه یخی روش‌های مختلفی وجود دارد. در ابتدا سعی می‌شود از روش‌های درمانی غیرتهاجمی استفاده شود. راه‌های درمان خشکی مفصل شانه عبارت‌اند از:
- استفاده از کمپرس سرد و گرم: برای درمان شانه یخ زده در منزل می‌توانید از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید. این روش موجب کاهش درد و تورم می‌شود.
- استفاده از دارو: بهترین دارو برای شانه یخ زده داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و استامینوفن هستند. گاهی هم ممکن است پزشک داروی دیگری تجویز کند و برای دردهای شدیدتر به داروهای قوی‌تر نیاز باشد. با تزریق استروئید می‌توانید درد و تورم شدیدتر را مدیریت کنید. در این شرایط معمولاً یک کورتیکواستروئید مانند کورتیزون را مستقیماً به مفصل شانه شما تزریق می‌کند.
- تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS): این دستگاه کوچک با باتری کار می‌کند و با مسدود کردن تکانه‌های عصبی درد را کاهش میدهد.
- درمان شانه یخ زده با لیزر: لیزردرمانی یک درمان بسیار مؤثر برای شانه یخ زده است! لیزردرمانی در طی چند هفته التهاب مزمن مفصل را کاهش میدهد و به تدریج موجب بازیابی دامنه حرکتی و عملکرد طبیعی شانه می‌شود.
- استفاده از نمک اپسوم در زمان حمام: یکی دیگر از روش‌های درمان شانه یخ زده در منزل استفاده از نمک اپسوم در زمان حمام است. این نمک را به آب وان اضافه کنید و مدتی در وان دراز بکشید. گرمای موجود در آب می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
- ماساژ: ماساژ ملایم ناحیه آسیب دیده با روغن گرم هم می‌تواند به کاهش درد کمک کند. می‌توانید روزی یک یا دو بار شانه را ماساژ دهید. ماساژ به کاهش تنش عضلات هم کمک می‌کند.
- فیزیوتراپی شانه یخ زده: یکی از بهترین روش‌های درمان خشکی مفصل شانه فیزیوتراپی است. تمرینات ورزشی را در خانه هم می‌توانید اجرا کنید.
اگر بعد از حدود یک سال این درمان‌های غیرتهاجمی درد و سفتی شانه را تسکین نبخشیدند، از جراحی برای درمان استفاده می‌شود:
- جراحی تحت بیهوشی
- جراحی با آرتروسکوپی
فیزیوتراپی برای درمان شانه منجمد
همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم یکی از بهترین روش‌های درمان یخ زدگی شانه، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپ در ابتدا شانه شما را بررسی می‌کند. سپس با توجه به میزان آسیب و شدت درد تمریناتی را برای شما طراحی می‌کند. این تمرینات را باید مطابق با برنامه‌ریزی فیزیوتراپ انجام دهید. همیشه پیش از اجرای تمرینات فیزیوتراپی بدن را گرم کنید. در ادامه مؤثرترین تمرینات برای درمان شانه یخ زده را می‌آوریم.
تمرین اول
شانه‌های خود را شل کنید.
حال در کنار یک میز بایستید و کمی به جلو خم شوید. دست سالم را روی میز قرار دهید.
دست آسیب دیده شما باید آویزان باشد. حال دست را به آرامی به صورت دورانی بچرخانید.
این کار را ده بار در هر جهت اجرا کنید.
با بهبود علائم، قطر دایره را افزایش دهید؛ اما به خود فشار نیاورید. با اجازه فیزیوتراپ می‌توانید وزنه سبکی را بردارید و این کار را با یک وزنه یک و نیم تا دو و نیم کیلویی انجام دهید.
بورسیت شانه چیست؟ برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.
تمرین دوم
برای اجرای این تمرین به یک حوله نسبتاً بلند نیاز دارید. حوله را با دو دست خود در پشت سر نگه دارید.
با دست سالم قسمت بالایی حوله را بگیرید. سپس حوله را با این دست به سمت بالا بکشید تا دست آسیب دیده شما کشیده شود.
با دست آسیب دیده نیز حوله را به سمت پایین بکشید.
این تمرین کششی را 10 تا 20 بار در طول روز اجرا کنید.
تمرین سوم
برای اجرای این تمرین رو به روی دیوار بایستید. به اندازه سه چهارم دست خود از دوار فاصله بگیرید.
آرنج را کمی خم کنید و سپس با انگشتان خود از دیوار بالا بروید. گویی که انگشتان شما پا هستند و دارند روی دیوار پیاده‌روی می‌کنند. از میانه شکم شروع کنید و دست را تا شانه ببرید.
در این تمرین انگشتان شما باید کار را انجام دهند، نه عضلات شانه.
به آرامی دست خود را پایین بیاورید و تمرین را تکرار کنید. این تمرین را 10 تا 20 بار در طول روز اجرا کنید.
تمرین چهارم
این تمرین را می‌توانید نشسته یا ایستاده اجرا کنید. از دست سالم خود برای بلند کردن دست آسیب دیده استفاده کنید. دست را به آرامی بالا بیاورید تا کشش ملایمی را در شانه احساس کنید.
15 تا 20 ثانیه در این حالت نگه دارید.
این تمرین را 10 تا 20 در طول روز اجرا کنید.
تمرین پنجم
دو دست خود را روی یک میز یا قفسه قرار دهید که ارتفاع آن تا اندازه سینه شما باشد.
به آرامی زانوهای خود را خم کنید. میزان خم شدن را به آرامی بیشتر کنید تا کشش را در ناحیه زیربغل احساس کنید. سپس زانو را صاف کنید.
با هر بار خم کردن زانو، کشش بیشتری ایجاد کنید. اما به خود فشار نیاورید.
این تمرین را 10 تا 20 بار در روز اجرا کنید.
تمرین ششم
پس از بهبود نسبی شانه می‌توانید این تمرین را اجرا کنید. یک کش پیلاتس بردارید و آن را با دو دست خود نگه دارید.
آرنج‌های شما باید نزدیک پهلو باشند. آرنج‌ها را خم کنید به گونه‌ای که زاویه نود درجه ایجاد کنند.
حال با دست آسیب دیده کش را به اندازه ده سانتی‌متر به بیرون بکشید و 5 ثانیه نگه دارید.
این تمرین را 10 تا 15 بار در روز تکرار کنید.
تمرین هفتم
برای اجرای تمرین هفتم نیز به کش پیلاتس نیاز دارید. یک سر کش را به دستگیره در قلاب کنید.
سر دیگر کش را با بازوی آسیب دیده بگیرید. سپس آرنج را به پهلو بچسبانید و به گونه‌ای خم کنید که زاویه 9 درجه‌ای ایجاد کند.
حال کش را به اندازه 8 تا 10 سانتی‌متر به سمت بدن خود بکشید و 5 ثانیه نگه دارید.
10 تا 15 بار این تمرین را در طول روز تکرار کنید.
همچنین برای آشنایی بیشتر با فیزیوتراپی می توانید به صفحه فیزیوتراپی در منزل مراجعه نمایید.
سخن نهایی
در این مقاله به بررسی مشکل یخ زدگی شانه پرداختیم و روش‌های درمانی آن را توضیح دادیم. نمی‌توان گفت کدام روش درمان قطعی شانه یخ زده است و این مشکل در هر فرد متفاوت است. با این حال اکثر پزشکان سعی می‌کنند در ابتدا از روش‌های غیرتهاجمی به ویژه فیزیوتراپی استفاده کنند. نکته مثبت فیزیوتراپی این است که می‌توان آن را در خانه اجرا کرد. تیم توان هاب از فیزیوتراپ‌های ماهر و باتجربه‌ای تشکیل شده است که خدمات خود را در منزل ارائه می‌دهند. این گونه دیگر لازم نیست نگران رفت و آمد و صرف وقت و هزینه اضافه برای شرکت در جلسات باشید. علاوه بر این، می‌توانید از پشتیبانی 24 ساعته توان هاب نیز بهره‌مند شوید و سؤالات و نگرانی‌های آن خود را در هر ساعتی از شبانه‌روز مطرح کنید.
بزرگ‌ترین مسئولیت ما در تیم پویای توان هاب مراقبت از سلامت جامعه توان‌خواهان است. ما در خانواده توان هاب تنها یک هدف داریم و آن اینکه کلیه خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی را به‌صورت تخصصی در منزل شما عزیزان ارائه دهیم. در راستای تحقق این هدف، مشاوره تخصصی توان هاب برای شما عزیزان رایگان است و با ثبت درخواست تماس، کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس می‌گیرند و به‌محض شروع درمان، درمانگران ما با کلیه تجهیزات لازم در منزل شما حضور پیدا خواهند کرد.
منبع : webmd
