حرف ق از آن دسته حروفی است که برخی از کودکان و بزرگسالان نمی‌توانند آن را به خوبی تلفظ کنند. برای رفع این مشکل باید از متخصص این زمینه کمک گرفت. گفتاردرمانی راه‌حل این مشکل است. بسیاری از گفتار درمانگران خدمات خود را در منزل نیز ارائه می‌دهند. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی گفتاردرمانی حرف ق بپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
نحوه تلفظ حرف ق
حرف «ق» یک صدای عقبی محسوب می‌شود؛ یعنی برای تلفظ آن از بخش‌های خلفی زبان و دهان استفاده می‌کنیم. نحوه خروج هوا یکی از مهم‌ترین نکاتی است که در زمان تلفظ صدای «ق» باید به آن توجه شود. از آنجایی که حرف ق یک صدای انسدادی است، هوا به دلیل انسداد ایجاد شده از دهان خارج می‌شود. این انسداد توسط عقب‌ترین بخش زبان ایجاد می‌شود.
نکته مهمی که در مورد صدای ق وجود دارد این است که معمولاً کودکانی که نمی‌توانند این صدا را تلفظ کنند، در تلفظ صدای گ و ک نیز مشکل دارند. اگر کودک صدای گ و ک را یاد بگیرد، حرف ق را هم راحت‌تر می‌تواند ادا کند. در نتیجه گفتار درمانگر ابتدا نحوه تلفظ این دو صدا را چک می‌کند و اگر مشکلی در این زمینه وجود داشته باشد، ابتدا این دو حرف را تصحیح می‌کند.
اگر با دیگر مقالات گفتار درمانی حروف تمایل دارید بیشتر آشنا شوید پیشنهاد می دهیم گفتاردرمانی حرف ش و گفتار درمانی حرف گ را از دست ندهید.
کودکان تا چه باید حرف «ق» را تلفظ کنند؟
انتظار می‌رود کودک از سن 3 سالگی تا حداکثر 5 سالگی بتواند این صدا را تولید کند. در صورتی که متوجه شدید فرزند شما نمی‌تواند این صدا را به درستی تلفظ کند یا به جای آن از حرف «گ» استفاده می‌کند، بهترین کار این است که از یک گفتار درمانگر باتجربه کمک بگیرید. گروه توان هاب دارای گفتار درمانگران متخصصی است که با سال‌ها تجربه، خدمات خود را در منزل نیز ارائه می‌دهند.
گفتاردرمانی حرف ق با تصحیح هجاها
در ابتدای کار گفتار درمانگر اطمینان حاصل می‌کند که فرد می‌تواند تفاوت دو صدای ق و گ را متوجه شود. سپس هجای «قا» را با او تمرین می‌کند. «قا» و «قَ» دو هجایی هستند که برای تصحیح تلفظ صدای ق استفاده می‌شوند. پس از این که فرد توانست این دو هجا را به درستی بیان کند، می‌توان به سراغ دیگر ترکیب‌های این حرف با مصوت‌ها رفت.
پیشنهاد می دهیم با گفتار درمانی آنلاین بهتر آشنا شوید.
گفتاردرمانی حرف «ق» با استفاده از نگه دارنده
گاهی نیاز است که گفتار درمانگر زبان فرد را با وسیله نگهدارنده کنترل کند. می‌توان از یک چوب بستنی برای این کار استفاده کرد. گفتار درمانگر آن نقطه از زبان را که برای تلفظ حرف ق باید پایین بماند، فشار می‌دهد. سپس از فرد می‌خواهد تا صدا را تلفظ کند. علاوه بر این مورد می‌توان از غرغره کردن آب هم کمک گرفت. مقداری آب به فرد داده می‌شود و از او خواسته می‌شود تا آب را غرغره کند. با تکرار و تمرین فرد یاد می‌گیرد که صدای غرغره را به تنهایی و بدون آب تکرار کند.
نکته: قرار دادن چوب در دهان کودک می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود. این کار حتماً باید توسط یک گفتار درمانگر ماهر انجام شود. در صورتی که کودک با این کار راحت نیست، باید فواید این کار به خوبی برای وی توضیح داده شود و در صورت نیاز تمرین با چوب بستنی متوقف شود.
پیشنهاد می کنیم مقاله گفتاردرمانی حروف را از دست ندهید.
استفاده از آینه برای تصحیح تلفظ صدای «ق»
یکی از راه‌های مؤثر برای تصحیح ادای یک صدا استفاده از آینه است. گفتار درمانگر صدای ق را تکرار می‌کند. از فرد می‌خواهد تا به دهان او نگاه کند. سپس یک آینه به او داده می‌شود تا همان حالت را با نگاه کردن در آینه تکرار و تقلید کند. این کار نیاز به تکرار و تمرین دارد. فرد با نگاه کردن در آینه بهتر می‌تواند حالت لب‌ها، زبان و… خود را تشخیص دهد و تصحیح کند. البته متوجه شدن حالت زبان در تلفظ صدای ق دشوار است؛ زیرا این صدا در اثر انسداد انتهای زبان ما ایجاد می‌شود. با این حال این روش می‌تواند کمک‌کننده باشد.
آیا در بزرگسالان آموزش واج «ق» نتیجه بخش خواهد بود؟
بله، آموزش تلفظ صحیح حروف در هر سنی ممکن است. حرف ق نیز از این امر مستثنی نیست. امکان این امر وجود دارد که این مشکل در کودکان به صورت خود به خود رفع شود اما افراد سنین بالاتر برای تصحیح تلفظ حرف ق به کمک متخصص و گفتاردرمانگر نیاز دارند. هر چه درمان را زودتر شروع شود، نتیجه بهتری هم حاصل می‌شود. معمولا طول دوره درمان در بزرگسالان بیشتر است. با این حال، با کمک متخصصان این زمینه می‌توان نتیجه قطعی گرفت و این مشکل را به طور کل رفع کرد.
اگر اطلاعات بیشتری درباره کودکان و گفتاردرمانی آنها نیاز دارید می توانید مقاله گفتار درمانی کودکان را مطالعه نمایید.
سخن نهایی
در این مقاله به بررسی گفتاردرمانی حرف ق پرداختیم. همان طور که در مقاله اشاره کردیم بهترین راه برای تصحیح تلفظ این حرف، گفتاردرمانی توسط متخصصان متبحر است. زیرا حرف ق کمی چالش‌برانگیز است و تصحیح آن نیاز به مهارت و تخصص دارد. نظر شما در این باره چیست؟ لطفاً نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
بزرگ‌ترین مسئولیت ما در تیم پویای توان هاب مراقبت از سلامت جامعه توان‌خواهان است. ما در خانواده توان هاب تنها یک هدف داریم و آن اینکه کلیه خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی را به‌صورت تخصصی در منزل شما عزیزان ارائه دهیم. در راستای تحقق این هدف، مشاوره تخصصی توان هاب برای شما عزیزان رایگان است و با ثبت درخواست تماس، کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس می‌گیرند و به‌محض شروع درمان، درمانگران ما با کلیه تجهیزات لازم در منزل شما حضور پیدا خواهند کرد.
