آیا در هنگام خمیازه کشیدن یا باز کردن بیش از حد فک‌تان، صدای خاصی می‌شنوید؟ تا زمانی که دردی احساس نکنید، این مسئله اهمیت چندانی ندارد اما اگر احساس درد و ناراحتی کنید یا دامنه حرکتی فک‌تان محدود شود، مطمئنا به دنبال یک راه چاره خواهید بود. حدود ۸ درصد از جمعیت جهان از درد و سایر عوارض مربوط به اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) رنج می‌برند. یکی از روش‌های موثری که برای درمان این اختلال بکار می‌رود، فیزیوتراپی فک است. در مطلب امروز به شما خواهیم گفت که فیزیوتراپی فک چه مزایایی دارد و چگونه می‌تواند به شما کمک کند.
فیزیوتراپی فک برای درمان چه مشکلاتی به کار می‌رود؟
اختلال TMJ ممکن است طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند که شدت آنها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. خوشبختانه فیزیوتراپی فک می‌تواند به رفع کامل یا تسکین قابل توجه تمام علائم این اختلال کمک نماید، از جمله:
- درد یا حساسیت در فک، صورت، گوش یا گردن
- مشکل یا ناراحتی هنگام جویدن، صحبت کردن یا باز کردن کامل دهان
- صدای کلیک یا ترق ترق هنگام باز کردن و بستن دهان
- قفل شدن فک
- سردرد یا میگرن
- گوش درد یا صدای زنگ در گوش
- سرگیجه یا سبکی سر
فیزیوتراپی فک در منزل
علائم ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی می‌تواند بسیار دردناک و خسته کننده باشد و فرد مبتلا را با چالش‌های بسیاری مواجه سازد. خبر خوب این است که شما مجبور نیستید با این ناراحتی زندگی کنید و می‌توانید با انجام فیزیوتراپی فک (حتی فیزیوتراپی فک در منزل خودتان) به بهبودی قابل توجهی دست یابید. جالب است بدانید که برای اکثر مبتلایان به اختلال مفصل گیجگاهی فکی، روش جراحی نه تضمینی است و نه توصیه می‌شود. به همین خاطر فیزیوتراپی فک به عنوان موثرترین و ایمن‌ترین روش درمان این اختلال شناخته می‌شود. تجربه نشان می‌دهد که درد و اختلال عملکرد TMJ به طور موثری با فیزیوتراپی قابل درمان است و نتایج درخشان فیزیوتراپی فک توسط تحقیقات بالینی پشتیبانی شده است.
فیزیوتراپ‌های آموزش دیده و باتجربه می‌توانند تمام روش‌های درمان فیزیوتراپی را در محیط آرام منزل شما ارائه دهند. فیزیوتراپ‌ها علاوه بر ارائه درمان دستی و تمرینات خاص برای رفع مشکلات فوری فک می‌توانند به شما کمک کنند تا وضعیت خود را بهتر درک کنید و برای مراقبت از عضلات و مفاصل فک کارهای لازم را انجام دهید. در واقع رویکرد جامع فیزیوتراپی فک ممکن است مزایای طولانی مدتی برای بیماران داشته باشد و خطر عود را کاهش دهد.
برای آشنایی با فیزیوتراپی صورت در منزل می توانید مقاله فیزیوتراپی صورت را مطالعه نمایید.
روش‌های فیزیوتراپی فک
فیزیوتراپی می‌تواند یک گزینه درمانی موثر برای اختلال مفصل گیجگاهی فکی باشد. آیا می‌دانستید که این اختلال اغلب تحت تأثیر پوسچر نامناسب یا تنش عضلانی اتفاق می‌افتد. فیزیوتراپ با توجه به شدت علائم شما یک برنامه درمانی سفارشی ارائه می‌دهد که می‌تواند شامل یک یا چند مورد از روش‌های درمان زیر باشد.
درمان دستی: در درمان دستی یا Manipulation فیزیوتراپ با استفاده از روش‌های مختلف که به طور کامل توسط دست انجام می‌شود، به اصلاح مکانیک و الگوی حرکت مفصل فک می‌پردازد.
حرکات کششی: فیزیوتراپ با تجویز تمرینات کششی خاص به بهبود دامنه حرکتی مفصل فک بیمار کمک می‌کند.
تمرینات تقویتی: این تمرینات به طور خاص باعث تقویت ماهیچه‌های ضعیف و بهبود الگوی حرکتی صحیح در مفصل فکی گیجگاهی می‌شود.
الکتروتراپی: این روش معمول فیزیوتراپی به معنای استفاده از جریان‌های الکتریکی مناسب برای بازیابی و افزایش قدرت عضلات ضعیف، تسکین درد و افزایش خونرسانی در ناحیه فک است.
سوزن خشک: در این روش، نقاط ویژه‌ای روی صورت بیمار توسط سوزن‌های نازک تحریک می‌شوند که این امر به تنظیم میزان کشش و فشاری که هر عضله به مفصل وارد می‌کند، کمک خواهد کرد. همچنین در همین رابطه مقاله سوزن خشک در فیزیوتراپی از دست ندهید.
لیزر درمانی: در این روش از تابش امواج لیزر برای ترمیم آسیب‌های مفصل فک و همچنین کاهش درد و التهاب آنها استفاده خواهد شد.
ماساژ درمانی: فیزیوتراپ در جلسات متعدد از تکنیک‌های مختلف ماساژ برای تسکین و درد و افزایش خونرسانی در ناحیه فک استفاده می‌کند.
استراحت دادن به فک: توصیه‌هایی در مورد وضعیت خواب، الگوی جویدن و رژیم غذایی، تغییر موقت اندازه یا بافت غذا برای کاهش استرس به فک ارائه می‌شود که این موارد، شرایط را برای بهبودی مساعد می‌سازد. بیمار با استفاده از محافظ دهان و فک و جلوگیری از جویدن و بلعیدن مواد غذایی سفت به فک خود استراحت می‌دهد تا التهاب و درد کاهش یابد.
اولتراسوند تراپی: این روش کاملا ایمن و غیر تهاجمی است و در آن از امواج مافوق صوت استفاده می‌شود. تاباندن این امواج باعث می‌شود که غشای سلولی و تبادلات یونی در سطح سلول‌های بدن تغییر کند که این مسئله به کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفصل فک منجر خواهد شد.
تمرینات فیزیوتراپی فک
به احتمال زیاد فیزیوتراپ، چند تمرین ساده به شما آموزش خواهد داد تا در فواصل جلسات فیزیوتراپی انجام دهید. موارد زیر جزء رایج‌ترین تمرینات فک هستند. لازم به ذکر است که در صورت احساس درد یا تشدید ناراحتی در حین انجام دادن تمرینات فک لازم است آنها را متوقف کنید و با فیزیوتراپ خود تماس بگیرید.
تمرین فک شل
زبان خود را به آرامی در بالای دهان و پشت دندان‌های جلویی بالایی قرار دهید. سپس در حالی که عضلات فک خود را شل می‌کنید، اجازه دهید دندان‌هایتان از هم جدا شوند.
پیشنهاد می دهیم مقاله فیزیوتراپی در بارداری از دست ندهید.
تمرین ماهی قرمز (باز کردن جزئی)
زبان خود را روی سقف دهان و یکی از انگشتان‌تان را جلوی گوش خود یعنی جایی که مفصل فکی گیجگاهی قرار دارد بگذارید. انگشت اشاره را روی چانه قرار دهید، فک پایین خود را تا نیمه باز کنید و سپس آن را ببندید. با این حرکت باید مقاومت خفیف اما بدون دردی را احساس کنید.
تمرین ماهی قرمز (باز کردن کامل)
زبان‌تان را روی سقف دهان نگه دارید، یک انگشت خود را روی نقطه TMJ و دیگری را روی چانه خود قرار دهید. فک پایین خود را به طور کامل باز کنید و سپس دوباره دهان خود را ببندید.
تمرین چانه به داخل
در حالیکه قفسه سینه خود را بالا و شانه‌ها عقب نگه داشته‌اید، چانه خود را به سمت عقب بکشید تا یک حالت غبغب ایجاد شود. این وضعیت را به مدت ۳ ثانیه نگه دارید و آن را ۱۰ بار تکرار کنید.
مطالعه مقاله تمرین برای تقویت رباط صلیبی از دست ندهید.
تمرین مقاومت در برابر باز شدن دهان
انگشت شست خود را زیر چانه قرار دهید و در حالیکه با شست خود سعی دارید مانع باز شدن دهان شوید، دهان‌تان را به آرامی باز کنید. این وضعیت را ۳ تا ۶ ثانیه حفظ کنید و سپس دهان خود را به آرامی ببندید.
تمرین مقاومت در برابر بسته شدن دهان
چانه خود را با انگشت شست و انگشت اشاره یک دست به آرامی نگه دارید. در حالی که به آرامی روی چانه خود فشار می‌آورید، سعی کنید دهان خود را ببندید. این تمرین به تقویت ماهیچه‌هایی که در جویدن نقش دارند، کمک می‌کند.
تمرین بالا بردن زبان
در حالی که زبان‌تان را به سقف دهان‌تان چسبانده‌اید؛ به آرامی دهان خود را باز و بسته کنید.
حرکات فک به طرفین
یک جسم نیم سانتی متری (مانند زبان گیر یا آبسلانگ) را بین دندان‌های جلویی خود قرار دهید. به آرامی فک خود را از این طرف به سمت دیگر حرکت دهید. با افزایش تسلط بر این تمرین و آسان‌تر شدن آن، ضخامت جسم بین دندان‌های خود را افزایش دهید.
حرکت فک به جلو
یک جسم نیم سانتی متری (مانند زبان گیر یا آبسلانگ) را بین دندان‌های جلویی خود قرار دهید. فک پایین خود را به سمت جلو حرکت دهید، به طوری که دندان‌های پایین شما جلوتر از دندان‌های بالایی‌تان قرار بگیرند. با آسان‌تر شدن این تمرین به تدریج ضخامت جسم بین دندان‌های خود را افزایش دهید.
برای اطلاع بیشتر درباره فیزیوتراپی می توانید فیزیوتراپی در منزل را مطالعه نمایید.
سخن پایانی
اگر می‌خواهید از مشکلات و درد فک خلاص شوید، فیزیوتراپی فک ممکن است کمک قابل توجهی برای شما باشد. حتی می‌توانید فیزیوتراپی فک در منزل را انتخاب کنید و در راحتی منزل خودتان از همان خدمات و مزایای فیزیوتراپی فک بهره مند شوید. روش‌های مختلفی برای فیزیوتراپی فک وجود دارد که فیزیوتراپ با توجه به میزان درد و شدت علائم شما یک یا چند مورد از آنها را توصیه خواهد کرد.
بزرگ‌ترین مسئولیت ما در تیم پویای توان هاب مراقبت از سلامت جامعه توان‌خواهان است. ما در خانواده توان هاب تنها یک هدف داریم و آن اینکه کلیه خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی را به‌صورت تخصصی در منزل شما عزیزان ارائه دهیم. در راستای تحقق این هدف، مشاوره تخصصی توان هاب برای شما عزیزان رایگان است و با ثبت درخواست تماس، کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس می‌گیرند و به‌محض شروع درمان، درمانگران ما با کلیه تجهیزات لازم در منزل شما حضور پیدا خواهند کرد.
منابع :
torontophysiotherapy
goldcoastimplantspecialist
allianceortho
