کودکان ۵ ساله دایره لغات نسبتا گسترده و قدرت تکلم خوبی دارند. بنابراین فهمیدن اینکه کودک ۵ ساله با اختلالات گفتاری دست به گریبان است، کار مشکلی نیست. با این حال با توجه به علائم مختلف در کودکان و تنوع و گستردگی اختلالات گفتاری، مهم است به محض مشاهده اولین نشانه‌های ضعف در گفتار، خوب است به فکر شروع گفتار درمانی کودک 5 ساله باشید. در این مطلب درباره مهارت‌های گفتاری کودکان در این سن و ضعف‌هایی که ممکن است داشته باشند، صحبت خواهیم کرد.
مهارت‌های گفتاری کودک ۵ ساله
در سن پنج سالگی کودک هیچ مشکلی در ارتباط با وضوح گفتار ندارد. بنابراین به راحتی و بی هیچ مشکلی با جملات کامل می‌تواند داستان‌های ساده را تعریف کند، نام و آدرس خود را به‌درستی بداند و در جملاتش از زمان آینده استفاده کند. از نظر یادگیری و مسائل شناختی می‌توان گفت تا عدد ۱۰ می‌‌شمارد، بعضی از حروف و اعداد را می‌نویسد، اشکال هندسی ساده مثل مثلث را می‌کشد و در مورد چیزهای روزمره مثل غذا و پول اطلاعات دارد.
این بچه‌ها هیچ مشکلی در صحبت کردن روان و سلیس ندارند. حتی می‌توانند احساسات خود را با زیر و بم کردن صدا انتقال دهند و در جملات خود دستور زبان را رعایت کنند. شعرخوانی، بازی‌های نمایشی، حرف زدن با خود و قصه‌گویی در خلوت خود از دیگر مهارت‌های بچه‌ها در سن پنج سالگی است.
برای آشنایی بیشتر با تعرفه و هزینه گفتاردرمانی می توانید مقاله هزینه گفتاردرمانی را مطالعه نمایید.
زنگ خطر اختلالات گفتاری در سن ۵ سالگی
اگر می‌بینید فرزند دلبندتان دامنه وسیعی از هیجانات نشان نمی‌دهد، گوشه‌گیر است و فعالیت چندانی ندارد، رفتارهای افراطی مثل خجالت یا ترس غیرمعمول از او می‌بینید، احساس می‌کنید حواسش به راحتی پرت می‌شود و به‌غیر از والدین خود، به دیگران پاسخی نمی‌دهد، مراقب اختلالات گفتاری در کمین فرزند دلبند خود باشید.
برخی از کودکان مبتلا قادر نیستند به سؤال نام و نام خانوادگی خود درست پاسخ دهند، از ضمایر جمع و زمان گذشته درست استفاده کنند، تنوعی در بازی‌ها و فعالیت‌های خود ندارند و در مورد فعالیت‌های روزانه و تجربه‌هایش صحبت چندانی نمی‌کنند.
گفتار درمانی کودک ۵ ساله
گفتاردرمانی برای کودک پنج ساله با هدف رشد زبان، برطرف‌سازی اختلالات صدا، رفع لکنت، حل مشکلات بلع و موارد دیگر صورت می‌گیرد. اگر کودک دلبندتان در سن ۵ سالگی به نقاط عطف کلیدی این دوران دست نیافته، باید برای ارزیابی گفتار و زبان او برنامه‌ریزی کنید.
اختلالات صدا موجب تولید خطا در بیان صداها می‌شود. به‌طوری که کمتر از ۷۵ درصد کلام کودک برای غریبه‌ها قابل درک است. از سوی دیگر برخی کودکان به دلیل مشکلات روانی و عصبی یا اتفاقات مختلف دچار لکنت شده‌اند که با گفتار درمانی قابل حل است.
در جلسات گفتار درمانی، کودک دلبند شما تاخیر زبانی را آرام آرام حل می‌کند، یاد می‌گیرد که دستورالعمل‌های چند مرحله‌ای را به راحتی دنبال کند، از کلمات، عبارات و جملات برای بیان واضح نیازها استفاده کند و در زبان اجتماعی برای برقراری ارتباط با دیگران به سطح حرفه‌ای برسد.
همچنین شما می توانید با درمان لکنت زبان در کودکان ۵ ساله نیز بیشتر آشنا شوید.
تشخیص تاخیر و اختلالات زبان و گفتار
اختلالات گفتار و زبان را اگرچه می‌توان تا حدودی حدس زد، اما تشخیص آن نیازمند مراجعه به پزشک است. پزشک بعد از ارزیابی دقیق کودک را به آسیب‌شناس گفتار و زبان ارجاع می‌دهد تا ریشه آسیب، هرچه که هست، برطرف گردد. این آسیب شناس با یک ارزیابی کامل از زبان و بیان کودک و توجه به شکل‌های مختلف ارتباط کلامی و غیر کلامی، متوجه تاخیر زبان یا سایر اختلالات زبانی در او می‌شود. البته احتمال ارزیابی‌های تکمیلی مثل معاینه شنوایی و غیره برای تشخیص دقیق نیز وجود دارد.
انتظار می‌رود که در جلسات تشخیص، گفتار درمانگر آنچه کودک می‌فهمد، می‌تواند بگوید و تلاش او برای برقراری ارتباط به روش‌های غیرکلامی را مورد بررسی قرار دهد. همچنین به مسائلی مثل اصوات کودک و وضوح گفتار او دقت می‌کند و وضعیت لب و زبان او را هنگام بیان حروف می‌سنجد. در نهایت با توجه به ارزیابی‌های انجام شده، جلسات گفتاردرمانی را برای رفع آسیب‌های زبان و گفتار کودک ۵ ساله طراحی و برنامه‌ریزی می‌کند.
مطالعه مقاله گفتاردرمانی کودک 3 ساله از دست ندهید.
گفتار درمانی کودک ۵ ساله در منزل
مراکز تخصصی گفتاردرمانی در منزل مثل توان‌هاب فرصتی فراهم کرده‌اند تا مراجعانی که به هر دلیل توانایی مراجعه به مراکز گفتاردرمانی و ملاقات با درمانگر را از نزدیک ندارند، از این خدمات بی‌بهره نمانند. این مراکز مجموعه‌ای از درمانگران حرفه‌ای و متبحر را روانه منزل توان‌خواهان می‌کنند تا این عزیزان هم بدون نیاز به صرف وقت، بدون نیاز به خروج از منزل و در فضای آشنای منزل خود از خدمات تخصصی گفتار درمانی بهره‌مند شوند. کادر توان هاب با انجام ارزیابی‌ها و پیگیری مداوم وضعیت توان‌خواه، از بهبودی درک زبان و گفتار کودک ۵ ساله شما اطمینان حاصل می‌کنند.
تمرینات گفتار درمانی کودک ۵ ساله در منزل
در این بخش نگاهی به برخی از تمرینات گفتار درمانی می‌اندازیم که شما والدین عزیز می‌توانید در خانه امتحان کنید تا کمکی به روند درمان کرده باشید:
- از کودکتان بخواهید اشیاء مختلف را دسته‌بندی کند. خودتان هم به او کمک کنید. انواع خوراکی، رنگ‌ها، غذاها و … قابل دسته‌بندی شدن هستند.
- بگذارید کودکتان در برنامه‌ریزی فعالیت‌ها با شما همکاری کند تا نحوه برقراری ارتباط را از این طریق یاد بگیرد.
- برای کودکتان داستان‌های طولانی بخوانید و با او در مورد علایقش صحبت کنید. حتی می‌توانید از او بخواهید یک داستان خیالی برایتان بگوید یا آخر یک قصه را جور دیگری تمام کند.
- کودک را زمانی که صحبت می‌کند، تحسین و تشویق کنید. به خصوص زمانی که در مورد احساسات و آرزوهایش صحبت می‌کند.
- با کودک دلبندتان شعر بخوانید، عکس‌های خانوادگی را ببینید و درباره اعضای خانواده و تاریخچه آنها صحبت کنید. تعریف کردن خاطرات اعضای خانواده نیز خالی از لطف نیست.
- خوب است از کودک بخواهید در رابطه با فعالیت‌های روزمره خود با شما صحبت کند یا در مورد آنها برنامه‌ریزی کند. مثلا می‌تواند لیست خرید بنویسد!
- سعی کنید علاقه‌مندی‌های کودک دلبندتان را بشناسید. مثلا می‌توانید کودک را به باغ وحش یا موزه‌ها ببرید و در مورد موضوعات موردعلاقه‌اش با او صحبت کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی های گفتاری و زبانی کودکان در سنین مختلف و روش های گفتاردرمانی مناسب آنها، می توانید به مقالات گفتاردرمانی برای کودک 2 ساله، گفتاردرمانی برای کودک 4 ساله و گفتاردرمانی برای کودک 6 ساله مراجعه نمایید.
کلام آخر
برای افزایش آگاهی عمومی خانواده‌هایی که کودکان دلبند آنها در سن ۵ سالگی با اختلالات گفتاری دست و پنجه نرم می‌کند، اطلاعات این مقاله را گرد هم آوردیم تا خیال شما عزیزان را پیرامون حل این مشکلات در محیط خانه خودتان راحت کنیم.
بزرگ‌ترین مسئولیت ما در تیم پویای توان هاب مراقبت از سلامت جامعه توان‌خواهان است. ما در خانواده توان هاب تنها یک هدف داریم و آن اینکه کلیه خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی را به‌صورت تخصصی در منزل شما عزیزان ارائه دهیم. در راستای تحقق این هدف، مشاوره تخصصی توان هاب برای شما عزیزان رایگان است و با ثبت درخواست تماس، کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس می‌گیرند و به‌محض شروع درمان، درمانگران ما با کلیه تجهیزات لازم در منزل شما حضور پیدا خواهند کرد.
