گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا یکی از ضروری ترین نیازهای این کودکان می باشد. کودکان برای به دست آوردن گفتار سالم و کامل باید از شنوایی سالمی برخوردار باشند.کودکانی که دچار کم شنوایی شده باشند به دلیل فقر محیطی شنوایی در به دست آوردن مهارت های گفتاری خود دچار مشکلات جدی می شوند. توانایی شنوایی این امکان را به کودکان می دهد تا از نظر صوتی نسبت به محیط خود آگاه تر شوند و مدارهای مغزی کودکان برای درک گفتار فعال شوند. فعال شدن این مدارها باعث به دست آوردن مهارت های ایجاد گفتار واضح و معنادار می شود.
تشخیص به موقع اختلال شنوایی و شروع برنامه های گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا نتایج بسیار مفید و بهتری را به بار خواهد آورد. متخصصان گفتاردرمانی با تحصیلات و تجربیات بالینی خود در زمینه توسعه ارتباطات، مهارت های حیاتی را به نوزادان و کودکان کم شنوا و خانواده های آن ها می آموزند.
وظایف متخصص گفتاردرمانی
گفتاردرمانگر به طیف وسیعی از افراد با نیازهای ارتباطی خدمات ارائه می دهد. این خدمات می تواند از طرق مختلف مدرسه، کلینیک یا به صورت گفتاردرمانی در منزل ارائه شود. گفتاردرمانگرها دانش و مهارت لازم برای حل تعاملات پیچیده در زمینه های گوش دادن، صحبت کردن، امضا کردن، خواندن، نوشتن و تفکر را دارند. علاوه بر این ، آنها می فهمند که چگونه گسترش مهارت در یکی از این مؤلفه ها باعث افزایش عملکرد در حوزه دیگری می شود و در نهایت به توسعه کلی سواد و یادگیری کمک می کند.
زمینه های کاری گفتاردرمانی
دامنه کاری گفتاردرمانگرها شامل موارد زیر می شود:
- ارائه پیشگیری، غربالگری، مشاوره، ارزیابی و تشخیص، درمان، مداخله، مدیریت، مشاوره و خدمات پیگیری برای اختلالات:
– گفتاری(مانند تلفظ، شیوایی، رزنانس و در زمینه صدا مانند اجزای تنفسی)، زبانی(مانند واج شناسی، مفاهیم و…)
– پردازش زبان؛ مهارت های سواد آموزی مبتنی بر زبان و از جمله آگاهی واج شناختی
– بلع، جنبه های شناختی ارتباطات، آگاهی حسی مربوط به ارتباط - ایجاد تکنیک ها و استراتژی های ارتباطی تقویت کننده و جایگزین
- ارائه خدمات به افراد کم شنوا و خانواده آن ها
- استفاده از ابزار دقیق برای مشاهده ، جمع آوری داده ها و اندازه گیری پارامترهای ارتباطی و بلع مطابق با اصول عمل مبتنی بر شواهد
- انتخاب، نصب و اطمینان از استفاده مؤثر از وسایل مصنوعی / تطبیقی برای برقراری ارتباط ، بلع یا سایر عملکردهای مرتبط
- همکاری در ارزیابی اختلالات پردازش شنوایی مرکزی و ارائه مداخله در مواردی که شواهدی از اختلال گفتار، زبان و یا سایر اختلالات شناختی-ارتباطی وجود دارد.
گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا چه کمکی انجام می دهد؟
متخصص گفتاردرمانی مدتی را صرف ارزیابی کودک شما می کند. ارزیابی شامل جمع آوری اطلاعات در مورد رشد ارتباطات فرزند شما، نیازهای شنوایی او، خانواده و محیط شما می شود. این کار به درمانگر کمک می کند تا در مورد اتفاقات بعدی با شما مشورت کند و سپس درباره یک برنامه عملی تصمیم بگیرد.
ارزیابی ها می توانند غیررسمی یا رسمی باشند. ارزیابی غیررسمی شامل این می شود که گفتاردرمانگر کودک شما را در حال بازی و تعامل تماشا می کند، همچنین از شما و بزرگسالان دیگری که کودک شما را به خوبی می شناسند درخواست اطلاعات می کند. در ارزیابی های رسمی از آزمون هایی برای مقایسه ارتباط کودک شما با دیگر کودکان استفاده می شود.
بهترین ارزیابی ها باید تصویری کامل از نقاط قوت و نیازهای کودک کم شنوا و ایده ای درباره چگونگی کمک به وی ارائه دهد. هنگام برنامه ریزی برای انجام گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا بایستی که اهداف و آرزوهای کودک و خانواده نیز مد نظر قرار گرفته شود.
متخصص گفتاردرمانی گزارشی از یافته های ارزیابی خود را تهیه می کند و نسخه ای از آن را در اختیار خانواده قرار می دهد.
مطالعه مقاله مراحل پیشرفت گفتار و زبان کودک از دست ندهید.
چهار نیاز بالینی
برای پیشبرد بهتر و به موقع گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا و آموزش مؤثر خانواده های آن ها، 4 مورد بالینی مورد نیاز است.
استفاده همیشگی و مدیریت شده از وسایل کمکی شنوایی(سمعک)
این مهارت اولویت بالایی دارد زیرا با نقش گفتاردرمانگر در کمک به والدین در مدیریت سمعک کودک یا کاشت حلزون سروکار دارد. سمعک و کاشت حلزون ابزاری هستند که به وسیله آن ها مغز کودک به صدا دسترسی پیدا می کند. اگر والدین، رشد شنیداری و گفتاری را به عنوان اهداف کودک کم شنوای خود قرار داده باشند، استفاده تمام وقت از دستگاه ها اولین مرحله مهم برای دستیابی به این اهداف می باشد.
اگرچه متخصص شنوایی سنجی دستگاه ها را تنظیم و کاهش شنوایی را رصد می کند،ام گفتاردمانگر هنوز هم نقش مهمی در پشتیبانی مداوم از والدین در مورد موضوعاتی مانند نحوه قرار دادن دستگاه ها، نحوه انجام کارها با سرعت بالا هنگام استفاده تمام وقت از دستگاه و نحوه برخورد با کودک وقتی که کودک دستگاه ها را بیرون می کشد، دارد. زیرا که داده های اخیر نشان می دهد که مشکلات خانواده های دارای کودک کم شنوا در زمینه استفاده مستمر از دستگاه ها بیش از آن مقداری است که تصور می شد.
درباره گفتاردرمانی بزرگسالان چه می دانید ؟ برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می شود مقاله گفتاردرمانی برای بزرگسالان را مطالعه نمایید.
انتخاب مناسب شیوه های آموزش متناسب با سن کودک
این مهارت دوم مربوط به تناسب رشد و مداخلات اولیه برای گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا می باشد. مواردی که حتی برای کودکان کمی بزرگتر طراحی می شوند معمولاً برای نوزادان و کودکان نوپا نامناسب هستند. به عنوان مثال، تفسیر تصاویر – که بازنمایی دو بعدی واقعیت هستند – دشوارتر از اشیای واقعی است. هر چقدر که کودک سن کمتری داشته باشد، سعی کنید بیشتر از خود اجسام واقعی استفاده کنید.
کودکان مبتلا به کم شنوایی اغلب بین توانایی های شناختی و زبانی آنها فاصله وجود دارد، عاملی که در انتخاب موارد درمانی نیز تأثیرگذار است. گفتاردرمانگر با ترکیب برنامه های روتین وافزودن موارد جدید برای پر کردن این فاصله به کودک کم شنوا کمک می کند. به عنوان مثال کودکان از بازی کردن مکرر با اسباب بازی های تکراری لذت می برند و گفتاردرمانگر با افزودن تازگی(معرفی منظم اسباب بازی های جدید) به تمرکز کودک تعادل می بخشد.
بحث در مورد روش های برقراری ارتباط کودک با خانواده و تشویق خانواده به مشاهده پیوسته ارتباطات کودک
والدین کودکان کم شنوا علاوه بر نیازهای زندگی روزمره، یک نیاز معمولا پر استرس دیگر نیز دارند و آن هم تصمیم گیری در مورد روش های ارتباطی شامل زبان اشاره آمریکایی، علائم انگلیسی با کدگذاری دستی، رویکردهای شنیداری- شفاهی یا ترکیبی از این موارد می باشد. باید به والدین اطمینان داده شود که اگر نیازهای کودک با گذشت زمان تغییر کرد، تصمیم اولیه در مورد روش ارتباط گیری، تعهد مادام العمر به این روش نیست و قابل تغییر می باشد. روش های ارتباطی با یک روند پیوسته روبرو هستند و آنچه ممکن است در ماه های اولیه مناسب بوده باشد ممکن است با افزایش سن کودک نیاز به تغییر داشته باشد.
این مسئله برای خانواده های دارای نوزاد کم شنوای حاد که کاشت حلزون گوش را برای کودک خود انتخاب کرده اند از اهمیت ویژه ای برخوردار است اما تا رسیدن کودک به سن توصیه شده برای کاشت، باید منتظر عمل باشند. برخی از کودکان در بازه زمانی که منتظر کاشت حلزون هستند، از سمعک استفاده می کنند که در این بین نیز برای برخی مفید بوده و برای بقیه زیاد نتیجه بخش نخواهد بود.
همچنین می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تمرینات کودک برای گفتاردرمانی به مقاله 14 تمرین گفتاردرمانی برای کودکان مراجعه نمایید.
درمانگر انعطاف پذیر بوده و راه های مناسب مشاوره با والدین را بداند
گفتاردرمانگر باید جلسات درمانی را فرصتی مغتنم برای تعامل با کودک کم شنوا و والدین وی بداند، نه یک جلسه رفع تکلیف.
کودکان بسیار خردسال آن انگیزه ای که برای گرفتن اشیاء دارند را برای جلب رضایت والدین ندارند. گفتاردرمانگر باید این انگیزه را در نظر بگیرد، به عنوان مثال، هنگام بازی کردن با انتخاب اشیاء مثلا بپرسد، “آیا می توانی اسب را پیدا کنی؟” زیرا انتخاب نوزاد ممکن است ترجیح اسباب بازی نوزاد را منعکس کند تا توانایی شنوایی یا زبانی. همه نوزادان از بازی شدید خسته می شوند و دامنه توجه بسیار متغیری دارند. برای کسانی که کم شنوایی دارند، این تنوع ممکن است به دلیل محدودیت های ارتباطی که منجر به ناامیدی کودک می شود، حادتر باشد. کودک ممکن است یک جلسه هوشیار باشد، سپس جلسه بعد بدحال بوده و همکاری نداشته باشد.
همچنین برای اطلاعات درباره کودکان اوتیسم می توانید مقاله گفتاردرمانی برای کودکان اوتیسم مطالعه نمایید.
نمونه هایی از خدماتی که توسط درمانگر برای کودک انجام می شود
با توجه به نیازهای کودک و خانواده خدمات مختلفی در جهت گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا ارائه می شود مانند:
- ارزیابی و مشاوره، به علاوه برنامه هایی برای مدرسه(معلم کودک کم شنوا) و والدین
- بازدیدمنظم در خانه یا مدرسه، به روزرسانی اهداف و استراتژی ها پس از گفتگو با خانواده و معلمان
- جلسات گروهی یا جفتی با سایر کودکان: می توان از جلسات گروهی برای کمک به کودکان کم شنوا در یادگیری گوش دادن، نوبت گرفتن و شرکت در بحث با کودکان دیگر بهره مند شد. درمانگر شما باید از قبل اقداماتی را انجام داده باشد تا مطمئن شود کودک می تواند مشارکت با دیگران را درک کند.
- دعوت از والدین والدین برای شرکت در دوره ای در مورد توسعه ارتباطات و چگونگی کمک به فرزندشان
- پشتیبانی و مربیگری برای والدین برای ایجاد اهداف و استراتژی ها در برنامه های روزمره
- تداوم گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا در مدرسه، خصوصا اگر مدرسه دارای تجهیزات ویژه برای کودکان ناشنوا باشد.
برای کودکانی که به مدرسه یا مهد کودک می روند ، متخصص گفتاردرمانی باید از نزدیک با همه افراد مسئول آموزش و پرورش همکاری کند، به عنوان مثال معلم ناشنوایان، معاونان مدرسه و معلمان کلاس ، تا اطمینان حاصل کند که اهداف گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا در برنامه آن ها قرار دارد. کار در مدرسه و فعالیتهای روزمره، چه در خانه و چه در بیرون، تا آنجا که ممکن است فرصت بیشتری برای یادگیری و تمرین به کودک می دهد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی های گفتاری و زبانی کودکان در سنین مختلف و روش های گفتاردرمانی مناسب آنها، می توانید به مقالات گفتاردرمانی برای کودک 2 ساله، گفتاردرمانی برای کودک 3 ساله و گفتاردرمانی برای کودک 5 ساله مراجعه نمایید.
کمک خانواده ها به گفتاردرمانی برای کودکان کم شنوا
به یاد داشته باشید، شما در پیشرفت مهارت های گفتاری و زبانی فرزندتان و ارتباطات وی بسیار تأثیرگذار هستید. کارهای مختلفی وجود دارد که می توانید برای حمایت از آنها در خانه انجام دهید.
- گفتاردرمانگر را در مورد سلایق و علاقه ها و سرگرمی های کودک خود مطلع کنید – آنها ممکن است بتوانند این موارد را در درمان کودک بگنجانند
- رویدادهای مهمی را که ممکن است کودک را به انجام مکالمه تشویق کنند، با او به اشتراک بگذارید. در مورد وقایع شاد و ناراحت کننده ای که ممکن است کودک شما را تحت تأثیر قرار دهد، به درمانگر اطلاع دهید
- در مورد ارتباطات کودک و اهداف درمانی از درمانگر خود سؤال بپرسید
- در جلسات درمانی کودک خود شرکت کنید و از درمانگر بخواهید بازی ها و فعالیت هایی را که می توانید در زندگی روزمره استفاده کنید به شما معرفی کند.