اختلالات تلفظی می‌توانند منجر به ناتوانی فرد در سازماندهی دقیق الگوهای اصوات و ساختار آنها در تلفظ صحیح کلمات شوند. این امر باعث می‌شود که فرد کلمات مختلف را بدون صامت، هجا یا صدای جلو تلفظ کند. هم بزرگسالان و هم کودکان می‌توانند این مشکل را تجربه کنند. روش‌های مختلفی برای درمان اختلالات تلفظی وجود دارد. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی این روش‌ها بپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
منظور از تلفظ چیست؟
منظور از تلفظ آن بخش از صدای گفتاری است که توانایی فرد را برای تولید صداهای واضح و صحیح نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، توانایی فرد برای صحبت واضح و با درک خوب تلفظ نامیده می‌شوند. علاوه بر این، به نحوه بیان خوب، لحن، استرس و استانداردهای هر زبان اشاره دارد. تلفظ بر اساس گویش، لهجه و گروه قومی می‌تواند متفاوت باشد.
منظور از اختلالت تلفظی چیست؟
منظور از اختلال تلفظی، بیان نادرست و تولید ناصحیح صدا در گفتار است. هم کودکان و هم بزرگسالان می‌توانند این مشکل را تجربه کنند. فردی که این مشکل را دارد، نمی‌تواند برخی صداها را به درستی تلفظ کند. ساختارهای دهان ما (زبان، لب‌ها، فک و کام) برای تولید صداهای گفتاری با هم عمل می‌کنند. اگر این ساختارها در حین تولید صدا در جای خود قرار نگیرند، ممکن است صدای گفتاری ما دچار خطا شود. به عنوان مثال، فرد به جای تلفظ صدای «ف» صداهای دیگری مثل «پ» یا «ب» را بیان می‌کند. این اختلالات به دلایل مختلفی رخ می‌دهند.
دلایل اختلالات تلفظی در بزرگسالان چیست؟
بزرگسالان به دلایل مختلفی دچار اختلالات این چنینی می‌شوند. از جمله:
- یادگیری نادرست صدای گفتار از دوران کودکی
- صحبت به زبان دیگری به جز زبان مادری (به عنوان مثال، فردی فارسی زبان انگلیسی یاد بگیرد و حرف بزند)
- تغییرات لهجه و دیالکتیکی (به عنوان مثال، فرید که با لهجه استرالیایی انگلیسی صحبت می‌کند و فردی که با لهجه آمریکایی، انگلیسی صحبت می‌کند)
- اختلالات گفتار عصبی حرکتی (دیسرتری، آفازی حرکتی)
- عوامل دیگر
مطالعه مقاله گفتاردرمانی فلج مغزی از دست ندهید.
تأثیرات اختلالات تلفظی بر بزرگسالان چیست؟
این مشکلات تلفظی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی روی گوینده داشته باشد. به عبارت دیگر، ممکن است بر ارتباط کلی گوینده تأثیر بگذارد. در این بخش به مهم‌ترین تأثیرات این مشکل اشاره می‌کنیم:
- وضوح گفتار ضعیف (شنونده قادر به درک نیست)
- اعتماد به نفس ضعیف به دلیل مشکل گفتاری
- مشکلات استخدامی به دلیل ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر
- ناتوانی در کسب نمرات امتحانات شفاهی رقابتی (به عنوان مثال: تافل، آیلتس، و غیره)،
- مسائل مربوط به عزت نفس در مدرسه/کار
برای اطلاعات بیشتر درباره گفتاردرمانی بزرگسال می توانید مقاله گفتار درمانی بزرگسالان مطالعه نمایید.
نحوه درمان اختلالات تلفظی در بزرگسالان
بهترین راه برای درمان این مشکل کمک گرفتن از گفتار درمانگر است. این افراد پس از ارزیابی فرد می‌توانند برنامه درمانی مناسبی را با توجه به مشکلشان ارائه دهند. در جلسات گفتاردرمانی با روش‌های مختلفی خطاهای گفتاری فرد اصلاح می‌گردد. علاوه بر این، پیشرفت فرد نظارت می‌شود. برخی از گفتار درمانگران جلسات خود را در منزل ارائه می‌دهند و نیازی نیست برای رفتن به کلینیک وقت بگذارید و این گونه با خیال راحت می‌توانید در زمان و مکان مدنظر خود جلسات را شرکت کنید.
نکاتی مهم برای بزرگسالانی که اختلالات تلفظی دارند:
- هنگام صحبت صدای خود را ضبط کنید و به نمونه گوش دهید
- صدایی را که درست تلفظ نمی‌کنید، یادداشت کنید
- روی تولید درست صداها کار کنید و دوباره ضبط کنید
- آهسته‌تر صحبت کنید
- هنگام صحبت کردن بر کلمات و صداهای ضروری تأکید کنید
- هنگام تمرین صحبت کردن، خود را در آینه تماشا کنید
- به لهجه، لحن و استرس در کلمات توجه کنید
اختلالات تلفظی در کودکان
کودکان در حین رشد می‌توانند طیف وسیعی از خطاهای واج‌شناختی را تجربه کنند که برخی از آنها برای تجزیه و تحلیل بیشتر به گفتاردرمانی نیاز دارند. در حالی که هیچ دلیل واحدی به طور دقیق برای ایجاد اختلالات تلفظی ارائه نشده است، درمانگران و مربیان می‌توانند علائم را از طریق تجزیه و تحلیل اولیه شناسایی کنند. سابقه خانوادگی اختلالات گفتاری یا تأخیر در رشد می‌تواند یکی از دلایل اصلی بروز این مشکل در کودکی باشد. گاهی هم مسائل عصبی موجب بروز این مشکل در طولانی مدت می‌شوند.
گفتار درمانی کودکان چیست و چه تاثیری دارد؟ برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.
برای اطلاعات بیشتر درباره تعرفه و هزینه گفتاردرمانی مقاله مورد نظر را از دست ندهید.
چالش‌های کلیدی کودکان مبتلا به اختلالات تلفظی
اگر این کودکان درمان نشوند، با چندین چالش رو به رو خواهند شد. برای همین مهم است که به دنبال درمان کودک خود باشید و از متخصص کمک بگیرید.
- مشکل در بیان احساسات و حالات
کودکان مبتلا به این مشکل نمی‌توانند به خوبی خود را شرح دهند و احساسات خود را بیان کنند. مخصوصاً زمانی که هیجان‌زده یا مضطرب می‌شوند. این امر ممکن است رشد اجتماعی آنها را مختل کند و درک اینکه آیا بچه‌ها درس‌هایشان را فهمیده‌اند یا خیر، برای معلمان سخت‌تر می‌گردد.
- مشکل در مهارت‌های درک مطلب
چالش دیگری که این مشکل ایجاد می‌کند این است که مهارت‌های درک مطلب کودکان را مختل می‌کند. کودک ممکن است مطلب را به درستی درک نکند و همین امر موجب گوشه‌گیری او شود.
- ناامید شدن از برقراری ارتباط با دیگران
ناامیدی ناشی از ناتوانی سایر بچه‌ها و معلمان برای درک فرزند شما می‌تواند چالش مهمی باشد که کودک با آن روبرو می‌شود. همچنین این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری ثانویه شود که ناشی از عدم درک، تمرکز و نحوه به زبان آوردن کلمات است.
- کاهش اعتماد به نفس
کودکان ادغام اجتماعی و مشارکت گروهی را بر اساس سطح راحتی خود با زبان اجرا می‌کنند. بیان، ارتباط و وضوح فکر از درک دقیق پارامترهای زبان پدید می‌آید. این اختلالت می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس کودک شود.
- یادگیری نادرست زبان
اگر کودک سال‌ها است که نشانه‌هایی از اختلالات تلفظی را از خود نشان می‌دهد، ممکن است در درک زبان و رشد نیز دچار مشکل گردد. آنها ممکن است در تشکیل جملات طولانی‌تر، درک بستر گفتگو، و ایجاد یک پایگاه دانش بر پایه زبان با مشکل مواجه شوند.
آپراکسی گفتاری چیست؟ برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می شود مقاله مورد نظر را مطالعه نمایید.
انواع اختلالات تلفظی در کودکان
اختلالات تلفظی در کودکان را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:
- اختلال واجی متغیر
منظور از این اختلال زمانی است که کودک یک سری کلمات هر بار به شکل اشتباه متوجه می‌شود یا اشتباه تلفظ می‌کند. این کودکان تفاوت‌های مهم در تلفظ را تشخیص نمی‌دهند و توضیح کلمه برای آنها دشوار می‌شود. مثلاً ممکن است کودک کلمه کیف را یک بار لیف، یک بار دیف و… تلفظ کند.
- اختلال واجی ثابت
در این حالت کودک یک کلمه را همیشه به یک صورت اشتباه تلفظ می‌کند. مثلاً کودک همیشه کیف را دیف تلفظ می‌کند.
پیشنهاد می دهیم مطالعه مقاله درمان لکنت زبان از دست ندهید.
5 راه برای تشخیص علائم اختلال تلفظی در کودکان
علائم اساسی وجود دارند که نشان می‌دهند کودک دچار اختلال تلفظی است. در این بخش این نشانه‌ها را بررسی می‌کنیم.
- مشکل در درک گفتار
اگر کودک در 3 یا 4 سالگی نتواند درک کند، ممکن است اختلال تلفظی داشته باشد. این امر همچنین ممکن است بر توانایی آنها در دوست‌یابی یا درک شدن در طول زمان بازی تأثیر بگذارد.
- ناتوانی در ساخت صداهای آوایی
بچه‌ها گاهی اوقات نمی‌توانند صداهای آوایی را به درستی بسازند که این مسئله می‌تواند نشان‌دهنده یک اختلال تلفظی باشد. آنها باید بتوانند در سن 6 سالگی اکثر صداهای آوایی را به درستی ادا کنند.
- مشکل در گفتن صداهای پیچیده
بیان کلمات پیچیده برای کودکان مبتلا به اختلالت تلفظی چالش‌برانگیز خواهد بود.
- مخلوط کردن صداهای آوایی
کودکانی که این مشکل را دارند، معمولاً واج‌ها را جا به جا تلفظ می‌کنند. مثلاً به جای «د» از «ب» استفاده می‌کنند. همچنین ممکن است به صورت شهودی مفهوم صداهای مختلف را بدون گفتاردرمانی درک نکنند.
- عدم بیان برخی حروف در کلمات
همچنین ممکن است برخی از حروف را به طور کامل از کلمه حذف کنند.
پیشنهاد می دهیم با گفتار درمانی و روش آن در منزل که گفتاردرمانی در منزل نام دارد بیشتر آشنا شوید.
مقاله گفتاردرمانی برای کودکان اوتیسم مطالعه نمایید.
نحوه درمان اختلالات تلفظی در کودکان
در حالی که علل اختلالات واجی دقیقاً مشخص نیست، پزشکان گزینه‌های درمانی خاصی را برای کودکانی که این اختلالات را تجربه می‌کنند، ارائه می‌دهند. با توجه به میزان راحتی کودک می‌توان این گزینه‌های درمانی را همراه با هم یا به صورت جداگانه پیش برد. گفتار درمانگر این درمان‌ها را با توجه به مشکلات کودک تنظیم می‌کند و تمریناتی را به او می‌دهد تا در خانه تکرار کند.
همچنین مهم است اطمینان حاصل کنید که دلیل پزشکی پشت اختلالات تلفظی کودک نیست. ابتدا باید دلایل ژنتیکی، رشدی و عصبی پشت خطاهای واج‌شناختی را برطرف کنید و سپس به سراغ گفتاردرمانی بروید. در ادامه روش‌های درمان اختلالات تلفظی را می‌آوریم:
صوت درمانی
گفتار درمانگر می‌تواند به خوبی انواع مسائل مربوط به این اختلال را در کودک درک کند و راهبردهای مناسبی را برای تولید صداهای صحیح به کودک آموزش دهد. متخصصان همچنین حرکت فک، لب‌ها و زبان را به طور مؤثر آموزش می‌دهند تا اطمینان حاصل کنند که کودک می‌تواند هنگام تلفظ کلمات از عضلات صحیح استفاده کند.
گروه‌درمانی
این شیوه برای کودکانی مناسب است که اختلالت تلفظی شدیدی ندارند و تنها برای تلفظ صحیح برخی کلمات نیاز به آموزش دارند. تمرینات گروه‌درمانی را می‌توان به صورت آنلاین نیز انجام داد تا کودکان احساس راحتی بیشتری کنند و در خانه خود در جلسات شرکت کنند.
تمرین در خانه
برخی از گفتار درمانگران جلسات خود را در خانه برگزار می‌کنند. علاوه بر این، تمرینات کلی را به کودک آموزش می‌دهند تا در طول روز آنان را تکرار کند. والدین نیز می‌توانند در این تمرینات سهیم باشند و به کودک کمک کنند.
آیا اختلالات تلفظی در کودکان شایع است؟
تقریباً 10 تا 12 درصد کودکان دچار یکی از اختلالات تلفظی هستند که می‌توان این مشکل آنان را با گفتاردرمانی برطرف کرد. بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که علائم را زودتر شناسایی کنید و کودک را نزد متخصص ببرید.
همچنین می توانید با روشی جدید که گفتار درمانی آنلاین نام دارد بیشتر آشنا شوید.
سخن نهایی
در این مقاله به بررسی روش‌های درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان پرداختیم. گفتاردرمانی چاره این مشکل است. البته پیش از این، باید مطمئن شوید که دلیل پزشکی برای این اختلال وجود ندارد. اگر هم وجود داشته باشد، پس از درمان پزشکی می‌توانید به سراغ گفتاردرمانی بروید. گفتار درمانگران تیم توان هاب خدمات خود را در منزل ارائه می‌دهند و این گونه می‌توانید در زمان و هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید.
بزرگ‌ترین مسئولیت ما در تیم پویای توان هاب مراقبت از سلامت جامعه توان‌خواهان است. ما در خانواده توان هاب تنها یک هدف داریم و آن اینکه کلیه خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی را به‌صورت تخصصی در منزل شما عزیزان ارائه دهیم. در راستای تحقق این هدف، مشاوره تخصصی توان هاب برای شما عزیزان رایگان است و با ثبت درخواست تماس، کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس می‌گیرند و به‌محض شروع درمان، درمانگران ما با کلیه تجهیزات لازم در منزل شما حضور پیدا خواهند کرد.
منابع:
