درمان اختلال یادگیری خواندن (Dyslexia) در کودکان| ۸ بازی موثر + روش فرنالد برای معلمان و والدین

تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که چرا خواندن یک متن یا درک سریع کلمات گاهی برای شما دشوارتر می‌شود؟ ممکن است زمانی که کتاب می‌خوانید، حروف یا کلمات به هم بریزند و مرتب نباشند. حتی ممکن است احساس کنید در درک معنی یک متن یا تلفظ صحیح کلمات، یک قدم از دیگران عقب‌تر هستید. این نشانه‌ها ممکن است با اختلال نارساخوانی یا دیسلکسیا(Dyslexia) ارتباط داشته باشند،

اختلال خواندن یا دیسلکسیا از دیگر اختلالات شایع مرتبط با یادگیری است ، که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند و تخمین زده می‌شود که حدود ۵ تا ۱۰ درصد از مردم به این اختلال دچار باشند. این به این معناست که از هر ۱۰ نفر، یکی یا دو نفر ممکن است در خواندن مشکل داشته باشند.طبق گفته وب‌سایت مرکز دیسلکسی و خلاقیت ییل :

“نشانه‌های دیسلکسی می‌توانند از دوران پیش‌دبستانی بروز پیدا کنند.چه شما والدین باشید، چه معلم، یا حتی خودتان ممکن است دیسلکسی داشته باشید.”

اما جای نگرانی نیست، زیرا راه‌های زیادی برای شناسایی و مدیریت این اختلال وجود دارد. در ادامه مقاله درباره علائم، دلایل و روش‌های درمانی حرف خواهیم زد.

اختلال خواندن یا دیسلکسیا چیست؟

یشتر مردم فکر می‌کنند که اختلال در خواندن به معنای کم‌هوشی یا ضعف در یادگیری است، اما این تصور صحیح نیست. دیسلکسیا یک اختلال عصبی در مغز است که بر نحوه پردازش زبان تاثیر می‌گذارد. به عبارت دیگر، به جای اینکه مغز به راحتی کلمات و حروف را شناسایی کند و بخواند، افراد مبتلا به این اختلال درمرتب کردن حروف و تشخیص صداها مشکل دارند.

در واقع، مغز این افراد گاهی نمی‌تواند حروف را به درستی به هم وصل کند یا کلمات را به طور صحیح بخواند. این مسئله می‌تواند منجر به مشکلاتی در تلفظ صحیح کلمات یا درک متنی که می‌خوانند شود و ممکن است یادگیری و حافظه را نیز تحت تأثیر قرار دهد، که در نهایت زندگی روزمره و تحصیل فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. .

اما باید توجه داشت که اگر دیسلکسیا به موقع شناسایی شود، با استفاده از روش‌های خاص آموزشی و کمک‌های توانبخشی و گفتار درمانی در منزل می‌توان به فرد کمک کرد تا مهارت‌های خواندن و نوشتن خود را بهبود بخشد.

انواع اختلال خواندن

اختلال یادگیری در خواندن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هرکدام جنبه‌های متفاوتی از مهارت‌های خواندن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در زیر به انواع اصلی این اختلال اشاره شده است:

1. اختلال شناسایی کلمات: مشکل در تشخیص و رمزگشایی حروف و کلمات.
2. اختلال خواندن سطحی: مشکل در خواندن کلمات نامنظم که از قوانین استاندارد زبان پیروی نمی‌کنند.
3. اختلال واج‌شناختی: ناتوانی در ترکیب صداها برای ساختن کلمات.
4. اختلال مختلط: ترکیبی از مشکلات شناسایی کلمات و پردازش صوتی.
5. اختلال درک مطلب: مشکل در فهمیدن معنای متن خوانده‌شده.
6. اختلال خواندن بینایی: ناتوانی در دنبال کردن خطوط متن یا تشخیص کلمات مشابه.
7. اختلال مرتبط با عوامل محیطی: ناشی از آموزش نامناسب یا کمبود تمرین

اختلال خواندن در کودکان دبستانی

دیسلکسیا اختلالی است که باعث می‌شود کودکان در خواندن مشکل داشته باشند و نتوانند حروف و کلمات را به درستی بخوانند یا تلفظ کنند.

اختلال خواندن در دانش‌آموزان ابتدایی در بیشتر مواقع به دلیل اختلالات مغزی در پردازش زبان ایجاد می‌شود و ارتباطی با هوش کودک ندارد. علائم دیسلکسیا معمولاً در سنین ۵ تا ۷ سالگی ظاهر می‌شود و می‌تواند شامل کندی در خواندن، جا انداختن حروف و ناتوانی در درک متن باشد. این مشکلات ممکن است برای کودک منجر به کاهش اعتماد به نفس و احساس شکست در مدرسه شود.

نشانه‌های اولیه اختلال خواندن در کودکان پیش‌دبستانی

1. مشکل در یادگیری و به خاطر سپردن حروف الفبا
2. مشکل در یادگیری و بازگو کردن شعرهای کودکانه
3. تلفظ اشتباه کلمات آشنا یا استفاده از لحن بچگانه
4. در تشخیص کلمات هم وزن مانند “لب” _ ” تب ” ناتوان است
5. ضعف در یادگیری و به‌خاطر سپردن کلمات جدید
6. مکث و مشکل در بیان اولین حرف یک کلمه
7. شروع مهارت‌های گفتاری با تأخیر

چالش‌های زبانی و گفتاری کودکان در دوران مدرسه، ممکن است گسترش یابد ونشانه‌های اولیه اختلال خواندن بعد از ورود به مدرسه شامل مواردی مانند:

1. ناتوانی در بخش‌بندی و هجی کردن کلمات
2. دشواری در خواندن کلماتی با املای خاص مانند “خواندن”
3. خواندن جملات به‌صورت بریده‌بریده
4. گم کردن ترتیب خطوط هنگام روخوانی
5. عدم درک معنای جملات و عبارات

علاوه بر علائم ذکر شده، کودکان مبتلا به اختلال خواندن ممکن است با تأخیر رشدی یا مشکلات یادگیری دیگری مانند تأخیر در گفتار، دشواری در جهت‌یابی، اختلال در ریاضیات و مشکلات نوشتاری نیز مواجه شوند. تشخیص این اختلال نیازمند تشخیص افتراقی از کودکان دیرآموز یا کم‌هوش است و باید با در نظر گرفتن سن کودک، عوامل فرهنگی، فرصت‌های آموزشی، و هرگونه شرایط جسمی یا معلولیت انجام شود.

اگر فکر می‌کنید فرزندتان ممکن است دچار اختلال خواندن باشد، با متخصصان ما در مجموعه توانبخشی در منزل توان‌هاب تماس بگیرید.

مطالعه مقاله درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان از دست ندهید.

اختلال خواندن در بزرگسال

دیسلکسیا در بزرگسالی ادامه اختلالی است که از دوران کودکی آغاز می‌شود، اما در برخی افراد ممکن است در کودکی تشخیص داده نشود. تحقیقات آماری نشان می‌دهد که حدود ۵ تا ۱۰ درصد از جمعیت بزرگسال نیز ممکن است دیسلکسیا داشته باشند.

علائم اختلال دیسلکسیا در بزرگسالی ممکن است با علائم آن در کودکی متفاوت باشد. در بزرگسالان، دیسلکسیا می‌تواند باعث مشکلاتی مانند کندی در خواندن، اشتباهات نوشتاری، ضعف در حافظه کوتاه‌مدت، دشواری در درک سریع اطلاعات (مانند فهمیدن جوک‌ها) و به خاطر سپردن اطلاعات متنی شود.

طبق تحقیقات انجام شده توسط «انجمن دیسلکسی بریتانیا» (British Dyslexia Association):

تجربه هر فرد از دیسلکسی منحصر به خود اوست، اما نشانه‌های مشترکی وجود دارد. مجموعه‌ای از این نشانه‌ها همراه با توانایی‌های فرد در سایر حوزه‌ها می‌تواند به وجود دیسلکسی اشاره داشته باشد و نیازمند بررسی دقیق‌تر است.

این علائم شامل موارد :

• سردرگمی در تشخیص کلمات بصری مشابه مانند “کت” و “کات”
• هجی کردن بی‌قاعده
• دشواری در مرور یا اسکن سریع متن
• خواندن و نوشتن با سرعت پایین
• نیاز به بازخوانی پاراگراف‌ها برای درک آن‌ها
• سختی در گوش دادن و حفظ تمرکز
• احساس خستگی ذهنی یا قطع تمرکز
• دشواری در تشخیص چپ از راست
• گیج شدن هنگام دریافت چند دستور همزمان
• مشکل در سازماندهی افکار بر روی کاغذ
• فراموش کردن مکالمات یا تاریخ‌های مهم
• دشواری در سازماندهی شخصی، مدیریت زمان و اولویت‌بندی وظایف
• اجتناب از برخی انواع کار یا مطالعه
• یافتن برخی کارها بسیار آسان اما مواجهه با چالش‌های غیرمنتظره
• در دیگر موارد داشتن عزت نفس پایین، به‌ویژه اگر مشکلات مربوط به دیسلکسی در اوایل زندگی تشخیص داده نشده باشند

همچنین، به گفته انجمن دیسلکسی بریتانیا، می‌توان چک لیست زیر را به‌عنوان یک تست خانگی برای شناسایی اختلال یادگیری خواندن بررسی کرد:

آیا شما :

1. در تشخیص کلمات بصری مشابه مانند “کت” و “کات” دچار سردرگمی می‌شوید؟
2. به‌طور ناپایدار هجی می‌کنید؟
3. در اسکن یا مرور سریع متن مشکل دارید؟
4. آهسته می‌خوانید یا می‌نویسید؟
5. برای درک پاراگراف‌ها نیاز به بازخوانی دارید؟
6. در گوش دادن و حفظ تمرکز مشکل دارید؟
7. اگر حواس‌پرتی وجود داشته باشد، سخت می‌توانید تمرکز کنید؟
8. احساس خستگی ذهنی یا قطع تمرکز دارید؟
9. در تشخیص چپ از راست مشکل دارید؟
10. هنگام دریافت چند دستور همزمان گیج می‌شوید؟
11. در سازماندهی افکار بر روی کاغذ مشکل دارید؟
12. مکالمات یا تاریخ‌های مهم را اغلب فراموش می‌کنید؟
13. در سازماندهی شخصی، مدیریت زمان و اولویت‌بندی وظایف دچار مشکل هستید؟
14. از برخی انواع کار یا مطالعه اجتناب می‌کنید؟
15. برخی کارها را بسیار آسان می‌یابید، اما با چالش‌های غیرمنتظره در کارهای دیگر روبرو می‌شوید؟
16. عزت نفس پایینی دارید، به‌ویژه اگر مشکلات دیسلکسی شما در اوایل زندگی شناسایی نشده باشد؟

اگر احساس می‌کنید این علائم با شما مطابقت دارند، می‌توانید از مشاوران توان هاب برای تشخیص دقیق تر کمک بگیرید، این تست ها تشخیصی نیستند، اما می‌توانند نشان دهند که آیا نیاز به بررسی‌های بیشتری وجود دارد یا خیر.

علائم اختلال در خواندن

افرادی که با اختلال خواندن مواجه هستند، ممکن است در هر سنی نشانه‌های مختلفی را تجربه کنند. این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

1. کندی در خواندن: سرعت پایین در خواندن و دشواری در تمام کردن متن‌ها در زمان مشخص.
2. مشکل در شناسایی حروف و کلمات: جا انداختن حروف یا کلمات، یا معکوس نوشتن آن‌ها (مثل نوشتن “ب” به جای “پ”).
3. اشتباه در تلفظ کلمات: به سختی تلفظ کردن کلمات یا اشتباه در خواندن کلمات مشابه.
4. مشکل در درک مطلب: توانایی خواندن کلمات بدون درک معنی متن یا به یاد آوردن جزئیات آن.
5. دشواری در یادگیری قوانین املایی و گرامری: فراموشی یا اشتباه در نوشتن املای کلمات ساده و قواعد گرامری.
6. مشکل در ترکیب صداها: درک نکردن یا مشکل در ترکیب صداهای کلمات برای ساختن کلمه جدید.

علل اختلال خواندن

خواندن برای همه افراد راحت نیست؛ برخی از همان ابتدا با کلمات و حروف دست و پنجه نرم می‌کنند. اما چرا این‌طور می‌شود؟ این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله ژنتیک، محیط یا آسیب‌های مغزی باشد که در نهایت بر توانایی فرد در یادگیری خواندن تأثیر می‌گذارند.

در جدول زیر به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم:

مطالعه مقاله گفتاردرمانی سکته مغزی؛ تمرینات و روش های درمان از دست ندهید.

پیامدهای اختلال یادگیری خواندن در زندگی فرد

اختلال خواندن می‌تواند مانند سایر اختلالات یادگیری تأثیرات زیادی بر زندگی فردی و اجتماعی افراد داشته باشد، برخی از پیامدهای اختلال خواندن :

1. مشکلات تحصیلی
2. کاهش اعتماد به نفس
3. تأثیر بر روابط اجتماعی
4. چالش‌های شغلی

اما نکته مثبت این است که با تشخیص زودهنگام و استفاده از روش‌های آموزشی و درمانی مناسب، فرد مبتلا به دیسلکسیا می‌تواند بسیاری از این مشکلات را مدیریت کرده و به موفقیت‌های زیادی در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود دست یابد.

تشخیص اختلال یادگیری خواندن

تشخیص اختلال یادگیری خواندن شامل یک فرآیند جامع و مرحله‌ای است که به بررسی تاریخچه رشدی، سوابق پزشکی و تحصیلی، نمرات آزمون‌ها، مشاهدات معلمان و پاسخ به مداخلات آموزشی می‌پردازد. این ارزیابی باید توسط متخصص دارای مجوز ارزیابی LD در حوزه اختلالات یادگیری انجام شود. برای اطمینان از وجود نارساخوانی، لازم است چندین مرحله طی شود که معمولاً چند هفته تا چند ماه زمان می‌برد.

این مراحل شامل موارد زیر است:

1. مشاهده و ارزیابی اولیه: والدین و معلمان علائم اولیه مانند مشکلات در خواندن، هجی کردن و درک متن را شناسایی می‌کنند.
2. تکمیل چک‌لیست‌های ارزیابی: استفاده از چک‌لیست‌های استاندارد برای بررسی علائم اختلال خواندن.
3. ارزیابی تخصصی: مراجعه به متخصصانی مانند روان‌شناسان آموزشی یا گفتاردرمانگران برای انجام تست‌های استاندارد و ارزیابی‌های دقیق‌تر.
4. بررسی عملکرد تحصیلی: تحلیل نمرات آزمون‌ها و عملکرد تحصیلی در طول زمان برای شناسایی مشکلات مداوم.
5. ارزیابی جامع: انجام تست‌های روان‌شناختی برای بررسی مهارت‌های شناختی، حافظه کاری و توانایی‌های پردازش زبانی.این تست‌ها می‌توانند شامل آزمایش‌های خواندن، نوشتن و تست‌های هوش باشند، چرا که معمولاً افراد مبتلا به دیسلکسیا هوش خوبی دارند، ولی در پردازش زبان مشکل دارند.
6. مشورت با تیم آموزشی: همکاری با معلمان و مشاوران مدرسه برای تدوین برنامه‌های آموزشی و مداخلات لازم.

این مراحل کمک می‌کنند تا با دقت بیشتری تشخیص داده شود که آیا فرد دچار اختلال یادگیری خواندن است و چه راهکارهایی برای بهبود آن می‌تواند مفید باشد.اگر مشکلات یادگیری حداقل به مدت ۶ ماه ادامه داشته باشد، معمولا برای فرد موردنظر اختلال یادگیری تشخیص داده خواهد شد

درمان اختلالات خواندن

بسیاری از افراد با اختلال یادگیری خواندن مواجه هستند. خوشبختانه راه‌های درمانی متعددی برای غلبه بر اختلال و تقویت مهارت‌های خواندن وجود دارد که می‌تواند به بهبود توانایی‌های خواندن و نوشتن کمک کند.

درمان اختلالات خواندن با توجه به دیدگاه‌های مختلف در شناسایی علل این اختلال، متنوع و چندوجهی است.بسیاری از کودکانی که با این اختلال مواجه‌اند، ممکن است هم‌زمان با مشکلات دیگری مانند بیش‌فعالی، نقص توجه، یا اضطراب نیز روبه‌رو شوند. در چنین مواردی، دارودرمانی می‌تواند به کاهش این علائم جانبی کمک کند و شرایط بهتری را برای پیشرفت در درمان فراهم آورد.

علاوه بر دارودرمانی، رویکردهای توانبخشی همچون گفتاردرمانی و کاردرمانی نقش بسیار مؤثری در بهبود مهارت‌های خواندن دارند. این رویکردها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که با نیازها و سطح توانایی‌های هر کودک سازگار باشند و به بهبود دقت، سرعت، و درک مطلب کمک کنند.

چند نمونه از روش‌های درمانی شامل موارد زیر می‌شود:

مطالعه مقاله کاردرمانی بیمار آلزایمر در منزل از دست ندهید.

مطالعه مقاله بررسی تاثیرات کاردرمانی سکته مغزی + تمرینات کاربردی از دست ندهید.

درمان اختلال خواندن توسط معلم

درمان اختلال خواندن در کودکان توسط معلم، به‌ویژه در محیط‌های آموزشی، می‌تواند نقش بسیار مهمی در بهبود مهارت‌های خواندن دانش‌آموزان داشته باشد.

معلمان از تکنیک‌های متنوعی مانند تمرینات چندحسی (ترکیب دیداری، شنیداری و لمسی)، تقویت ترکیب صداها و حروف، و برنامه‌های آموزشی شخصی‌سازی شده برای درمان اختلال خواندن در دانش آموزان ابتدایی استفاده می‌کنند.

راهنمای گام به گام معلمان برای مراحل درمان موثر اختلال خواندن کودکان

1. شناسایی و ارزیابی مشکل: ابتدا باید علائم اختلال خواندن را شناسایی کنید، مانند کندی در خواندن یا مشکل در درک مطلب.شما می‌توانید با استفاده از آزمون‌های ساده خواندن و ارزیابی تکالیف دانش‌آموز، مشخص کنید که چه مشکلات خاصی در خواندن وجود دارد (مثل مشکلات در شناسایی کلمات، خواندن سریع یا درک مطلب)
2. تدریس شخصی‌سازی‌شده: مطالب را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید،تا به دانش‌آموز کمک کنید هر بخش را به طور مؤثرتر یاد بگیرد. تمرکز خود را ابتدا روی دقت و سپس سرعت قرار دهید. ممکن است ابتدا دانش‌آموز نیاز داشته باشد که به طور مکرر کلمات را بخواند تا دقت خواندن او تقویت شود، سپس می‌توانید سرعت خواندن را افزایش دهید.
3. استفاده ازاز تکنیک‌های فونوگرافیک (Phonemic Awareness): یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای درمان اختلال خواندن، آموزش صداهای حروف (phonics) است. شما باید به دانش‌آموز کمک کنید که ارتباط بین حروف و صداها را درک کند.برای مثال: “آ” در کلمه “آب” با صدای /a/ مرتبط است.
4. روش‌های چند حسی: استفاده از ابزارهای دیداری، شنیداری و حرکتی به یادگیری کمک می‌کند.به جای صرفاً خواندن، از روش‌های چند حسی استفاده کنید. برای مثال، حروف را به‌صورت فیزیکی لمس کنید یا کلمات را روی کاغذهای رنگی بنویسید و از دانش‌آموز بخواهید که آن‌ها را لمس کند و صداهای آن‌ها را بشنود. ایجاد ارتباط بصری و حرکتی،برای حروف و کلمات از تصاویر و حرکات دست استفاده کنید. به این صورت که هنگام خواندن هر کلمه، دستان خود را به شکل آن کلمه یا حروف حرکت دهید.
5. تمرینات درک مطلب: پرسش و پاسخ از متن، پس از خواندن هر پاراگراف یا جمله، از دانش‌آموز بخواهید که مفاهیم آن را بیان کند. از تصاویر و نمودارها برای تقویت درک مطلب استفاده کنید. برای مثال، پس از خواندن یک متن کوتاه، از دانش‌آموز بخواهید که به تصویر مرتبط با متن نگاه کند و جزئیات آن را توضیح دهد..
6. استفاده از تکنولوژی‌های کمکی: ابزارهایی مانند کتاب‌های صوتی یا اپلیکیشن‌های خواندن مانند Speechify می‌توانند کمک کنند تا متن را به صورت صوتی بشنوند و ارتباط بهتری با کلمات برقرار کنند.
7. بازی‌های آموزشی:برای کاهش استرس و افزایش انگیزه، از بازی‌های آموزشی استفاده کنید. بازی‌هایی که در آن‌ها دانش‌آموز باید کلمات را شناسایی کند، در حافظه خود نگه دارد و سپس در جملات استفاده کند. از کارت‌های تصویری و کلمات برای ایجاد بازی‌های حافظه و تقویت شناسایی کلمات استفاده کنید.
8. پیگیری پیشرفت: پیشرفت دانش‌آموز را با آزمون‌ها و ارزیابی‌های مستمر پیگیری کنید و برنامه‌های آموزشی را تنظیم کنید.
9. ایجاد محیط حمایتی: فضای کلاس باید مثبت و حمایتی باشد تا دانش‌آموز احساس راحتی کند و انگیزه بیشتری داشته باشد. با تشویق مداوم و بازخورد مثبت، انگیزه دانش‌آموز را برای ادامه یادگیری بالا نگه دارید.
10. همکاری با متخصصین: در صورتی که اختلالات پیچیده‌تری مشاهده کردید، همکاری مستمر با متخصصین برای تنظیم روش‌های درمانی و ارزیابی‌های دقیق ضروری است.

این مراحل به معلمان کمک می‌کند تا اختلال خواندن دانش‌آموزان را شناسایی و درمان کنند و آن‌ها را در مسیر پیشرفت قرار دهند.

8 بازی‌ سرگرم کننده برای درمان اختلال خواندن در کودکان

در کنار روش‌های آموزشی، بازی های گفتاردرمانی و فعالیت‌های گروهی می‌توانند در درمان اختلال خواندن در دانش‌آموزان ابتدایی بسیار مؤثر باشند. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های خواندن خود را به شکلی جذاب و سرگرم‌کننده تقویت کنند. در اینجا چند بازی مفید برای درمان اختلال خواندن آورده شده است :

1. بازی «کلمات گم‌شده»

• در این بازی، معلم یا والدین باید جملاتی را با کلمات گم‌شده ایجاد کنند و از کودک بخواهند تا کلمات مناسب را برای تکمیل جمله پیدا کند. این بازی به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های شناسایی کلمات و درک مطلب را تقویت کند.

2. بازی «حروف در هوا»

• این بازی شامل نوشتن حروف یا کلمات در هوا با استفاده از انگشتان دست است. این کار به کودکان کمک می‌کند تا با کلمات و حروف ارتباط حسی برقرار کنند و توانایی‌های حرکتی و شناختی آن‌ها را تقویت کند.

3. بازی «شکار کلمات»

• در این بازی، تعدادی کلمه در داخل اتاق یا کلاس پنهان می‌شود (روی کاغذ یا کارت‌ها) و کودک باید آن‌ها را پیدا کند. این بازی علاوه بر تقویت مهارت‌های شناسایی کلمات، مهارت‌های توجه و تمرکز کودک را نیز افزایش می‌دهد.

4. بازی «بازی با کارت‌های حروف»

• کارت‌هایی با حروف یا کلمات مختلف بسازید و کودک را دعوت کنید که کلمات جدیدی از ترکیب این حروف بسازد. این بازی به تقویت مهارت‌های خواندن و نوشتن کمک می‌کند و یادگیری الفبا را برای کودک جذاب‌تر می‌کند.

5. بازی «کلمات معکوس»

• در این بازی، کلمات مختلفی به کودک داده می‌شود و از او خواسته می‌شود که کلمات را معکوس بخواند (مثلاً “کتاب” را به “باتک” تبدیل کند). این بازی مهارت‌های شناختی و انعطاف‌پذیری ذهنی کودک را تقویت می‌کند.

6. بازی «حروف پرنده»

• از حروف مختلف کارت‌هایی بسازید و هر کارت را روی یک تخته یا دیوار بچسبانید. کودک باید هر بار که صدای حروف را می‌شنود، به سمت آن حروف پرش کند. این بازی به تقویت آگاهی حسی و توانایی تلفظ صحیح کمک می‌کند.

7. بازی «خواندن با تصویر»

• به کودک تصاویری نشان دهید که با کلمات خاص ارتباط دارند و از او بخواهید تا کلمات مرتبط با تصویر را بخواند یا حدس بزند. این بازی به درک مطلب و تقویت مهارت‌های خواندن کمک می‌کند.

8. بازی «کلمه‌سازی با بلوک‌ها»

• با استفاده از بلوک‌ها یا تکه‌های کاغذی حروف مختلف بسازید و از کودک بخواهید تا کلمات مختلفی را بسازد. این بازی می‌تواند به تقویت توانایی‌های کلمه‌سازی و تقویت حافظه کودک کمک کند.

این بازی‌ها علاوه بر سرگرم‌کننده بودن، به کودک کمک می‌کنند تا مهارت‌های خواندن خود را در محیطی مثبت و بدون فشار تقویت کند.

مطالعه مقاله ۱۱ اسباب بازی گفتار درمانی برای کمک به تکامل گفتار از دست ندهید.

روش فرنالد در درمان اختلال خواندن

روش فرنالد (Fernald Method) یکی از تکنیک‌های شناخته‌شده برای درمان اختلالا خواندن (Dyslexia)، به‌ویژه برای کودکانی که در شناسایی صداها و حروف مشکل دارند، طراحی شده است. این روش از تمرینات چندحسی استفاده می‌کند که به کودکان کمک می‌کند تا صداها، حروف و کلمات را بهتر شناسایی کنند. با تمرکز بر ترکیب صداها، استفاده از حرکات دست و تمرینات متنوع، این روش مهارت‌های خواندن را تقویت کرده و به کودکان کمک می‌کند تا درک بهتری از زبان پیدا کنند.

ویژگی‌های روش فرنالد برای درمان اختلال خواندن

• ترکیب حواس مختلف: روش فرنالد از ترکیب حس‌های بینایی (دیداری)، شنوایی (شنیداری)، و حرکتی (لمسی) برای تقویت یادگیری خواندن استفاده می‌کند. در این روش، کودک به طور همزمان کلمات را می‌بیند، می‌شنود و می‌نویسد.
• یادگیری از طریق نوشتن: یکی از مراحل اصلی این روش، نوشتن کلمات با دست است. کودک ابتدا کلمه‌ای را که باید یاد بگیرد، روی صفحه می‌بیند، سپس آن کلمه را با انگشتان خود روی سطحی نرم (مثلاً خاک یا شن) می‌نویسد و صدای آن کلمه را نیز می‌شنود. این روش به تقویت حافظه و یادآوری کلمات کمک می‌کند.
• تمرکز بر کلمات خاص: در این روش، ابتدا کودک باید کلمات یا حروف خاصی را بیاموزد که برای او دشوار هستند. این کلمات ابتدا با صدا و شکل شناخته می‌شوند و سپس با استفاده از تکنیک نوشتن دستی و گفتاری تقویت می‌شوند.
• تکرار و تمرین: برای تسلط بر هر کلمه، کودک باید آن را چندین بار تکرار کند. این تکرار به کودک کمک می‌کند که کلمه را در حافظه بلندمدت خود ذخیره کند.
• تمرکز بر یادگیری آگاهانه: یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این روش این است که کودک باید به آگاهی خود از نحوه تشکیل کلمات و ارتباط میان حروف و صداها توجه کند. کودک باید بفهمد که چگونه حروف به کلمات تبدیل می‌شوند و چگونه صداهای مختلف باعث تغییر معنی کلمات می‌شوند.

مراحل اجرای روش فرنالد

1. آماده‌سازی کلمه یا حروف: ابتدا کلمه‌ای که کودک باید یاد بگیرد، را به او نشان دهید .
2. صداگذاری و خواندن کلمه: کودک باید صدای کلمه را بشنود و سپس آن را تکرار کند.
3. نوشتن کلمه: کودک کلمه را با انگشت خود روی سطحی نرم مانند سینی شن یا با استفاده از مداد روی کاغذ می‌نویسد. در حین نوشتن، او باید صدای کلمه را دوباره تکرار کند.
4. تکرار و تقویت: این فرایند باید برای هر کلمه یا حروف به دفعات تکرار شود تا کودک به تسلط برسد.
5. آموزش واژگان جدید: هنگامی که کودک در خواندن و نوشتن یک کلمه یا گروهی از کلمات تسلط پیدا کرد، واژه‌ها و جملات پیچیده‌تر معرفی می‌شود.

مزایای روش فرنالد

• کمک به تقویت حافظه شنوایی و حافظه دیداری کودک
• استفاده از روش‌های چند حسی برای یادگیری بهتر
• افزایش اعتماد به نفس کودک در خواندن
• بهبود دقت و سرعت در خواندن و نوشتن
• کاهش اضطراب در کودکان با اختلالات خواندن

کلام آخر

تشخیص و درمان زودهنگام اختلالات یادگیری، می‌تواند تحولی در پیشرفت تحصیلی و اعتمادبه‌نفس کودک ایجاد کند. همکاری والدین، معلمان و متخصصین برای درمان ضروری است.

امیدواریم این مقاله توانسته باشد به سوالات شما درباره علائم، دلایل، و روش‌های درمان اختلال خواندن پاسخ داده باشد.

در تیم توان هاب، ما به این باور عمیق رسیده‌ایم که خدمت‌رسانی به توان‌خواهان، مسئولیتی است که از دل برمی‌آید. هدف ما در خانواده توان هاب، ارائه تخصصی‌ترین خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی در محیط امن و راحت خانه شما عزیزان است.مشاوره تخصصی ما رایگان است و درمانگران ما با تجهیزات کامل، آماده خدمت‌رسانی به شما هستند.

منابع :

https://www.bdadyslexia.org.uk

http://www.dyslexia.yale.edu

سوالات متداول